Fanning predmeti va uslublari

4-mavzu. Bozor iqtisodiyoti tizimining mazmuni

Ma’ruzachi: Adashev Azimjon O’rinboyevich

• Reja:

1. Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot bosqichlari va ularni bilishga bo’lgan turlicha yondashuvlar.
2. Iqtisodiy tizimlar va ularning turli modellari.
3. Mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqtisodiy mazmuni. Mulk ob’ektlari va sub’ektlari.
4. Mulkchilikning turli shakllari va ularning iqtisodiy mazmuni.
5. O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish maqsadi, yo’llari va usullari.

Taraqqiyot bosqichlarini bilishda turli xil yondashuvlar mavjud

1

• tarixiy-formatsion yondashuv

2

• madaniylashish (tsivilizatsiya) darajasi jihatdan yondashuv

3

• texnika va texnologik taraqqiyot darajasi jihatidan yondashuv

4

• sotsial-iqtisodiy shakllar o’zgarishi jihatidan yondashuv

Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiya
Ishlab chiqarish usuli
Ishlab chiqaruvchi kuchlar
Ishlab chiqarish munosabatlari
Ustqurma
siyosiy, huquqiy, mafkuraviy, milliy, oilaviy va boshqa ijtimoiy munosabatlar
Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaning tarkibiy tuzilishi
Ishlab chiqaruvchi kuchlar
Ishchi kuchi
Ishlab chiqarish vositalari
Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaning tarkibiy tuzilishi
Ishlab chiqarish
munosabatlari
mulkchilik
ishlab chiqarish
taqsimot
ayirboshlash
iste’mol munosabatlari
Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaning tarkibiy tuzilishi

Jamiyat taraqqiyotini sivilizatsiya bosqichlari:

1

• davomiylik muddati 30-35 asrni o’z ichiga olgan neolit davri;

2

• davomiylik muddati 20-23 asrni o’z ichiga olgan sharqiy quldorlik davri (bronza asri);

3

• davomiylik muddati 12-13 asrni o’z ichiga olgan antik davr (temir asri);

4

• davomiylik muddati 7 asrni o’z ichiga olgan erta feodal davri

5

• davomiylik muddati 4,5 asrni o’z ichiga olgan industrlashishdan oldingi davr

6

• davomiylik muddati 2,5 asrni o’z ichiga olgan industrial davri

7

• davomiylik muddati 1,3 asrni o’z ichiga olgan yuqori industrlashish davri