Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

Diagnostika. 
1.Umumiy  qon  tahlili-  normoxrom,gipoxrom  kamqonkik,  leykotsitoz,  retikulotsitoz  ,eritrotsitlar 
morfologiyasi-normoxrom,gipoxrom,mikrotsitoz  
 2.Umumiy siydik tahlili- gemoliz tufayli siydikda gemoglobin miqdori oshadi. 
3.Umumiy axlat tahlili- gemoliz tufayli axlatda sterkobilin miqdori oshadi. 
4.  Qon    bioximiyaviy  tahlili-  AlaT,  AsaT  miqdori  oshadi,  giperbilirubinemiya  (bo’g’lanmagan 
bilirubin hisobidan). 
5.Kumbs sinamasi- musbat antieritrotsitar antitela aniqlanadi. 
6.Eritrotsitlar osmotik rezistentligi- pasaygan 
Instrumental tekshiruvlar:  
 1.Ichki organlar UTTsi- taloq  (kam hollarda) va  jigar  kattalashgan. 
 2.EKG- T tishcha amplitudasi pasaygan,P-O interval cho’zilgan.  
 3.Sternal  punksiya-  kasallik  boshlang’ich  etaplarida  suyak  ko’migida  qizil  qon  hujayralar 
giperplaziyasi  va    megaloblast  tipdagi  qon  ishlab  chiqarilishini  ham  ko’rish  mumkin.  Keyin    esa  
nafaqat  eritroblastlarda balki  granulotsitar va megakariotsitar qator gipoplaziyasi (pansitopeniya) 
aniqlanadi. 
 4.Kislotali  Xema  testi-  musbat  PTG  bilan  og‘rigan  bemorlar  eritrotsitlari  kislotali  muhitga  sezgir 
bo‘ladi.Bemor  zardobiga  0,2ml  HCI  (zardob  va  kislota  nisbati  9:1).Keyin  kislotali  zardobni 
yuvilgan eritrotsitlar bilan aralashtiriladi. PTGda mana shu muhitda(normal eritrotsitlar bu muhitda 
gemolizlanmaydi) eritrotsitlar gemolizlanadi. 
                                       PTGning  diagnostik kriteriylari: 
1.Gemolitik kamqonlik sindromi retikulotsitoz,splenomegaliyasiz     giperbilirubinemiya. 
2.Gemolitik kriz qorinda va bel sohasida og‘riq,siydikning qora kelishi, ayniqsa kechqurun. 
3.Gemosiderinuriya (doimiy),gemoglobinuriya (kriz vaqtida) kuzatiladi. 
4.Qonda erkin gemoglobin (ayniqsa kechqurun) miqdorining oshishi. 
5.Venozli tromboz. 
6.Suyak  ko’migi  giperplaziyasi  gemoliz  bilan  kelganda    pansitopeniya    sindromi 
(kamqonlik,neytropeniya,trombotsitopeniya). 
7.Kislotali Xema testi va Gartman saxaroza probasi musbat. 
   Davolash. 
 1.Eritrotsitar massa quyish. 
Toza  tayyorlangan  eritrotsitar  massa  quyish    uchun  gemoglobin  miqdorining  pasayishi  va  bemor 
ahvoli og‘irligi ko’rsatma bo‘ladi. 

---

103 
 
2.Anabolik preparatlar bilan davolash.Anabolik  steroid  preparatlar antikomplementar ta'sirga ega 
bo‘lib,PTGni davolashda yaxshi effekt beradi.Nerobol (metandrostenolon) 0,005g dan sut/4 mahal  
(2-3 оy),Anapolon (окsiметоlоn) 150-200 мg/sut buyuriladi.  
3.Antioksidantlar bilan davolash. 
PTGda  eritrotsitlar  membranasida    perekis  oksidlanish  oraliq  mahsulotlari  yig’ilgani  uchun  uning 
chidamliligini pasaytiradi.Antioksidantlar yog’lar perekis oksidlanishini bloklaydi.Erevit ( vitamin 
E) 3-4 ml/sut m/o,kapsulada 100mg x 2 kapsuladan  qabul qilinadi.Davolash 1-3 oy davomida olib 
boriladi. 
4.Temir tanqisligini bartaraf qilish. 
        Gemoglobinuriya tufayli  temir doimiy yo’qotilib turadi. Temir tanqisligini      bartaraf qilish 
uchun  temir  preparati  beriladi.Biroq  temir  preparatlari  gemolizni        kuchaytiradi.Shuninig  uchun 
temir preparatlarini anaboliklar va vitamin E bilan birga  beriladi. 
5.Trombozni davolash. 
Trombozlarga qarshi geparin (5000 YED  kunda 2-3 marta t/o)  2 hafta davomida beriladi.