Фаннинг мақсади ва вазифалари. Асосий тушунчалар ва таърифлар

1-Маъруза. Тафаккурли тизимлар ҳақида умумий маълумотлар

Режа:

1. Фаннинг мақсади ва вазифалари.

2. Асосий тушунчалар ва таърифлар.

3. Сунъий интеллект тизимлари.

Таянч иборалар: сунъий интеллект, адаптив дастурлаш, табиий тилда маълумотларни қайта ишлаш, ўргатувчи тўрлар, оғзаки концептуаль ўқитиш, назариётчи- мантиқчи, умумий масала ечувчи, эвристик усул, билимлар базаси.


1. Фаннинг мақсади ва вазифалари.
Замонавий информацион технологияларнинг асосий йуналишлардан бири инсонга таалуқли бўлган вазифаларни бажарувчи тафаккурли тизимларни яратишдир. Хар бир сохада, эксперт ролини бажарувчи ва инсонни вазифаларини ўз зиммасига олувчи бундай тизимли дастурлар эксперт тизимлар дейилади. Эксперт тизимлар сунъий интеллект тизимларни бир қисми бўлиб, у назарий жихатдан бу сохани ривожлантиришда мухим рол ўйнайди ва сунъий интеллектнинг амалий тизимларини яратилишида эксперт тизимлар биринчи қадам бўлиб хисобланади.
Эксперт тизимлар сунъий интеллект ғоялари ва усулларига асос бўлиб, билимлар, маълумотлар йиғиндиси ва улар ёрдамидаги бошқарув тизимлари хамда мантиқий қидирув, ассоциатив, хисоблаш амаллари хозирча жуда оз миқдорда ижодий жараёнларга ўхшатилган билим­лар манбаи, аниқ бир кўринишда ишлатилади.
Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари. Фаннинг мақсади − тафаккурли тизимларни ўзига хос хусусиятлари ва имкониятларини ўрганиш, тафаккурли тизимларни инсон фаолиятининг турли сохаларида қўлланилиш асосларини ўрганишдан иборатдир. Асосий эътибор тафаккурли тизимларни турли сохаларда қўлланилишига қаратилгандир. Фаннинг асосий мақсадларидан бири-бу турли тафаккурли тизимларида кечаётган ахборот жараёнларини роли ва характери тўғрисида умумий тасаввур хосил қилишдир.
Фаннинг вазифаси-талабаларни эксперт тизимлар яратишни назарий асосларини, инструментал воситаларни ўрганиш хамда кенг тарқалган экс­перт тизимларни хусусиятлари билан танишишдан иборатдир.
Фан бўйича талабаларнинг билимига, кўникма ва малакасига қўйиладиган талаблар. Бу фанни ўқитиш натижасида талаба қуйидагиларни билиши керак:
- билимлар базасини моделини тасвирланишини;
- эксперт тизимлар бошқариш механизмини;
- билимларни олиш усулларини ва эксперт тизимлар яратишни инструментал восита­ларини;
Бажариши керак:
- алгоритмик ёки мантиқий дастурлаш тилларида сунъий интеллект сохасидаги аниқ масалаларни ечиш;
- ечилаётган масалани мохиятига асосан керакли инструментал воси­таларни танлаб, дастур яратиш;
Тизимларни моделлаштиришдан амалий ва тажриба ишларини бажаришда, умумкасбий ва махсус фанларни ўрганишда хосил килинган хисоб – китоблар, алгоритмлар ва дастурлардан фойдаланиш тавсия этилади.