Fanning maqsad va vazifalari Kimyo fanining paydo bo'lish tarixi. Modda va materiya tushinchalari

Reja:

1. 
   Davriy sistemaning kelib chiqish tarixi
   
2. 
   Elementlarning davriy sistemasi
   
3. 
   Davriy qonun va davriy sistemaning ahamiyati
   

Tayanch so’zlar: davriy sistema, davriy qonun, davrlar, guruhlar, asosiy guruhlar, qo‘shimcha guruhlar, tartib raqam, massa soni, yadro zaryadi.

O’quv mashgulotining maqsadi: D.I.Mendeleevningdavriy qonuni va davriy sistemasini tushuntirish, elementlarning xossalari, davriy sistemada joylashishini o‘rganish.

Davriy sistemaning kelib chiqish tarixi

XVIII asr oxirida 25 ta element ma‘lum edi. XIX asrning boshida yana 19 ta element kash etildi.

1812 yilda Berselius elementlarni metallar va metalmaslarga ajratdi. 1829 yilda Iogann Debereyner uchtadan o‘xshash elementlarning guruhini tuzdi va ularni triadalar deb atadi. Keyinchalik Lotar Meyer tetradalar guruhini tuzdi. D.I.Mendeleyevdan avval olib borilgan bu urinishlarning hech birida elementler orasida uzviy bog’lanish borligi topilmadi. Kimyoviy elementlarning bir-biriga o’xshashligi va farqi asosida kimyoning muhim qonunlaridan biri yotishini D.I.Mendeleyevgacha hech kim kashf eta olmadi. Chuqur ilmiy bashorat va taqqoslashlar asosida 1869 yilda D.I.Mendeleyev tomonidan qilingan bu kashfiyot kimyoda yangi davrni boshlab berdi. Davriy qonunga asoslangan kimyoviy elementlar klassifikatsiyasi kimyoviy elementlar хossalarini o’rganish va moddalammg tuzilishi haqidagi ta’limotning yanada rivojlanishida juda ham muhim rol o’ynadi.