Fanning fan sifatida shakllanishi. Toksikologiya fanining maqsadi va uning vazifalari. Toksikologiya fanining bо‘limlari

Tajribiy-nazariy toksikologiya moddalar bilan tirik organizm о‘zaro ta’sirining asosiy qonuniyatlarini о‘rganadi. U hayvonlar ustida о‘tkaziladigan tajribalarga asoslangan.

Profilaktik toksikologiya tirik organizmlarga moddalarning zararli ta’sirini, oldini olish usullarini, zaharli moddalar bilan ishlash jarayonidagi texnika xavfsizligi qonun qoidalarini о‘rganadi. Profilaktik (gigienik) muammolarni о‘rganish kimyoviy toksikologik xavf darajasini aniqlash moddalar atrof muhitga ta’sir unga qarshi chora-tadbirlar va usullarni ishlab chiqadi. Zaharli moddalarning toksik ta’siridan himoya qilidi. Shuning uchun u ekologik xarakterga ega toksikologiyaga bо‘linadi:

• qishloq xо‘jaligi (pestitsidlar);

• sanoat (sanoat ifloslantiruvchi moddalar)ishlab chiqarish muhiti;

• maishiy (atmosferadagi kimyoviy ifloslantiruvchi moddalar) havo, suv, tuproq;

• oziq-ovqat.

Klinik toksikologiya atrof – muhitdagi kimyoviy moddalarning inson organizmiga ta’siri natijasida kelib chiqadigan kasalliklarni tadqiq qiladi.

U о‘z ichiga oladi toksikologiya:

• о‘tkir zaharlanish;

• surunkali zaharlanish;

• dori vositalari bilan davolash;

• dorivor.

Sanoat toksikologiyasi sanoat ishlab chiqarishda inson uchun mehnat sharoitini yanada muhofazalashtirishga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqish maqsadiga qaratilgan holda, ushbu sharoitda zararli moddalarning inson organizmiga zararli ta’sirini о‘rganadi.

Ekologik toksikologiya moddalarning tirik obyektlarga, populyatsiya, ekologik sistemalarga ta’sirini о‘rganuvchi toksikologiyaning bir bо‘limi. Bunda e’tibor alohida olingan bitta organizmga emas, balki biogeitsenoz, ekosistemalar, shuningdek moddalarning tabiatdagi aylanishiga qaratilgan.

Toksikologiyaning asosiy tushunchalari.