Fanlari kafedrasi mashina detallari fanidan ma’ruzalar matni angren-2008

Zanjirli uzatmaning amaliy hisobi.

Uzatmaning hisoblashda, odatda N, n va i berilgan bo’ladi. Hisoblash natijasida esa Z, A, t, L kabi geometrik parametr topiladi.

Zanjir uzata olishi mumkin bo’lgan ko’p quyidagi formula yordamida topiladi:

P_э 
^F ^P0  _{ P} K_э

bu erda: F-zanjir sharniridagi bosim hosil bo’ladigan yuza, mm²; [P₀]-zanjir sharniridagi bosimning ruxsat etilgan qiymati, kG/mm²; K_e-ekspluatatsiya koeffitsienti.
K_e= K_D · K₀ · K_s · K_m
K_D -nagruzkaning dinamik ta’sirini hisobga oluvchi koeffitsienti;
K₀-uzatmanining gorizontal, tekislikka nisbatan joylashuvini hisobga oluvchi koeffitsenti;
K_s-zanjirning sifatini hisobga oluvchi koeffitsienti;
K_m-moylash sifati va sharoitini hisobga oluvchi koeffitsient.
Loyqalanayotgan uzatma uchun zanjir berilgan quvvatga qarab tanlangan ma’qul.
P V ^{F P}₀ ^{ z  t  n}
N    ^{1 1 1} квт
¹ 102 K 60 1000 102
э
Ifodadagi z₁ va n₁ qiymatlar o’zgaruvchan bo’ladi. Shu sababli hisoblashni soddalashtirish maqsadida, qo’shimcha koeffitsentlar kiritiladi va qu yidagicha ko’rinishda quvvat topiladi:
^P0  ^{F  Z01  n01  t
N1 } K  К  K  6 10^{6 квт}
э z n
bu erda Z₀₁- kichik yudluzchadagi tishlar soni ; n₀₁- shu yulduzchadagi aylanishlar soni.;
K  ^Z01 - yulduzcha tishlarini xisobga oluvchi koeffitsent;
z _z

n
K  ⁿ⁰¹ - aylanishlar sonini hisobga oluvchi koeffitsent;
n₂
Yuqoridagi formuladan N₁· K_e · K_z · K_p ko’paytmani quvvatning hisobiy qiymati deb qarash mumkin.
N_h= N₁· K_e · K_z · K_p
Agar ko’p qatorli uzatma ishlatilishi lozim bo’lib qolsa, qatorlar soni hamda zanjirning qadami quyidagi tenglik asosida aniqlanadi.
N_h = a· N_j
bu erda a – qatorlar soni;
N_j-har bir qatordagi zanjir uzata olishi mumkin quvvat.
Tishli zanjirlar uchun tishlarning eni quyidagicha aniqlanadi. v = N_h / N_j