Fanining stexiometrik qonunlari

1. muvozanatni siljitmaydi; 2. muvozanat o’rnatilishini tezlatadi; 3. mahsulot unumini oshiradi; 4. reaksiyani teskari tomonga yo’naltiradi;

A) 1,3 B) 1,2 C) 1,4 D) 2,3

16. Quyidagi sistemalarning qaysi birida bosimning ortishi muvozanatni chap tomonga siljitadi?

1) N₂ + H₂ ↔ NH₃; 2) NO₂ ↔ NO + O₂;

3) N₂O₄ ↔ NO₂; 4) N₂ + O₂ ↔ NO;

5) SO₂ + O₂ ↔ SO₃; 6) PCl_5(q) ↔ PCl_3(g) + Cl_2(g);

A) 1,3,5 B) 2,3,6 C) 3,4,5 D) 2,3,5

17. Tenglamasi 2CO ↔ CO₂ + C +Q bo’lgan reaksiyada quyidagi omillar ta’sirida qanday o’zgarish yuz beradi?

1) temperaturaning ortishi;

2) bosimning kamayishi;

3) uglerod konsentratsiyasi ortishi;

4) katalizator ishtiroki;

A) chapga, chapga, ta’sir etmaydi, ta’sir etmaydi;

B) chapga, o’ngga, chapga, o’ngga;

C) o’ngga, chapga, o’ngga, chapga;

D) chapga, chapga, chapga, chapga.

18. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosimning oshirilishi muvozanatni o’ng tomonga siljitadi?

1) С₃H_8(g) + O_2(g) CO_2(g) + H₂O_(g);

2) CH_4(g) + S_(q) CS_2(g) + H₂S_(g);

3) CO_(g) + Cl_2(g) COCl_2(g);

4) N₂H_4(g) + O_2(g) N_2(g) + H₂O_(g);

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 2,3,4 D) 3

19. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosim va temperaturaning pasayishi muvozanatni chapga siljitadi?

1) HF_(g) + N_2(g) NF_3(g) + H_2(g) –Q

2) O_3(g) O_2(g) +Q

3) CO_(g) + O_2(g) CO_2(g) +Q

4) CO_2(g) + N_2(g) C_(q) + N₂O_(g) –Q

5) SO_3(g) + NO_(g) SO_2(g) + NO_2(g) –Q

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 1,5

20. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosimning oshirilishi kimyoviy muvozanatga ta’sir etmaydi?

1) CO_2(g) + H₂O_(g) + HCl_(g) CH₃Cl_(g) + O_2(g);

2) CO_2(g) + N_2(g) C_(g) + N₂O_(g);

3) C_(q) + Cl_2(g) CCl_4(g);

4) N₂O_(g) + S_(q) N_2(g) + SO_2(g);

5) N_2(g) + H_2(g) + C_(q) HCN_(g)

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 5 D) 2,3,4

21. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida temperaturani oshirish va reaksiya mahsulotlaridan birini reaksiya doirasidan uzluksiz chiqarib turish natijasida muvozanat o’ng tomonga siljiydi?

1) CO_2(g) + N_2(g) C_(q) + NO_(g) +Q;

2) SO_3(g) + NO_(g) SO_2(g) + NO_2(g) -Q;

3) CO_(g) + Cl_2(g) COCl_2(g) +Q;

4) PCl_5(q) ↔ PCl_3(g) + Cl_2(g) -Q;

5) N₂ + H₂ ↔ NH₃ +Q

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 1,3,5 D) 2,4

22. Qaysi reaksiyaning muvozanat holatini bosim o’zgartira olmaydi?

A) PbS_2(g) + O_2(g) PbO_(q) + SO_2(g)

B) NO + O₂ NO₂

C) H₂ + Cl₂ HCl

D) N₂ + H₂ ↔ NH₃

E) I_2(g) + CO₂ I₂O_5(g) + CO

23. Quyidagi sistemaga qaysi omillarning ta’siri muvozanatni boshlang’ich moddalar hosil bo’lish tomoniga siljitadi?

Fe₂O₃ + H₂ Fe₃O₄ + H₂O -89,6 кЖ

1) bosimni oshirish; 2) bosimni kamaytirish;

3) temperaturani oshirish;

4) temperaturani kamaytirish;

5) katalizator kiritish;

6) vodorod konsentratsiyasini oshirish;

7) suv bug’i konsentratsiyasini kamaytirish;

8) vodorod konsentratsiyasini kamaytirish;

A) 4,8 B) 2,4,5,6 C) 3,7 D) 1,3,4,7

24. Bosimni oshirish, haroratni kamaytirish natijasida quyidagi reaksiyalarning qaysilarida muvozanat o’ng tomonga siljiydi?

1) 2NO_(g)+ Cl_2(g) 2NOCl_(g) +Q;

2) CO_(g) + H₂O_(g) CO_2(g) + H_2(g) +Q;

3) 2SO_2(g) + O_2(g) 2SO_3(g) +Q;

4) H_2(g) + Cl_2(g) 2HCl_(g) +Q

A) 1,3 B) 1,4 C) 3,4 D) 2,3 E) 1,2

25. NO₂ NO + O₂ qaytar jarayon uchun muvozanat konstantasining matematik ifodasini yozing?

A) B)

C) D)

26. Muvozanat qaror topgan sistema

H_2(g) + I_2(g) 2HI_(g) ΔH = 26,6 kJ/mol muvozanatini o’ng tomonga siljitish uchun qaysi omillardan foydalanish mumkin.

1) bosimni orttirish; 2) bosimni kamaytirish;

3) temperaturani orttirish; 4) temperaturani pasaytirish; 5) H₂ ning konsentratsiyasini orttirish; 6) I₂ ning konsentratsiyasini kamaytirish;

A) 1,3 B) 2,3 C) 3,5 D) 4,6

27. Quyidagi muvozanatda turgan sistemani o’ngga siljitish uchun keltirilgan omillardan qaysilarini amalga oshirish kerak?

N₂ + O₂ 2NO -Q

1) azot konsentratsiyasini kamaytirish;

2) azot konsentratsiyasini oshirish;

3) azot(II)oksidi konsentratsiyasini oshirish;

4) azot(II)oksidi konsentratsiyasini kamaytirish;

5) bosimni oshirish;

6) bosimni kamaytirish;

A) 1,3 B) 1,6 C) 3,5 D) 2,6 E) 2,4

28. Quyidagi muvozanatda turgan sistemada uglerod (II) oksidining unumini oshirish uchun nima qilish kerak? CO₂ + H₂ CO + H₂O_(g)

1) vodorod konsentratsiyasini oshirish;

2) vodorod konsentratsiyasini kamaytirish;

3) bosimni oshirish; 4) bosimni kamaytirish;

5) CO₂ konsentratsiyasini oshirish;

6) CO₂ konsentratsiyasini kamaytirish;

7) CO konsentratsiyasini oshirish;

8) CO konsentratsiyasini kamaytirish;

A) 1,2,3 B) 1,5,8 C) 4,5,6 D) 6,7,8

29. Quyidagi muvozanatni o’ngga siljitish uchun qanday parametrlarni o’zgartirish kerak? N₂ + H₂ NH₃ +Q

A) azot, vodorod konsentratsiyalarini, bosimni va temperaturani oshirish;

B) azot, vodorod konsentratsiyalarini, bosimni va temperaturani kamaytirish;

C) azot, vodorod konsentratsiyalarini va sistema bosimni oshirish, temperaturani kamaytirish;

D) faqat bosimni kamaytirish.

30. Bosimning kamayishi quyidagi muvozanat holatlariga qanday ta’sir ko’rsatishini aniqlang.

1) SO_2(g) + O_2(g) SO_3(g) +Q;

2) Fe₂O_3(q) + CO_(g) = Fe₃O_4(q) + CO_2(g);

3) N₂O_4(g) NO_2(g)

A) 1-chapga; 2-o’zgarmaydi; 3-o’ngga siljiydi;

B) 1-o’ngga; 2,3-chapga siljiydi;

C) 1-siljimaydi; 2-o’ngga; 3-chapga siljiydi;

D) 1,2-chapga; 3-siljimaydi.

31. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosimning ortishi va temperaturaning pasayishi muvozanatni bir xil tomonga siljitadi?

1) 2SO_2(g) + O_2(g) 2SO_3(g) +Q;

2) CO_2(g) + C_(q) 2CO_(g) – Q;

3) N_2(g) + O_2(g) 2NO_(g) – Q;

4) N_2(g) + 3H_2(g) = 2NH_3(g) +Q;

5) 2CO_(g) + O_2(g) 2CO_2(g) +Q;

A) 1,2,4,5 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3,5 D) 1,3,4,5

32. Qaytar sistemada H_2(g) + Br_2(g) HBr_(g) vodorod bromid konsentratsiyasi oshganda va katalizator qo’shilganda muvozanat qanday o’zgaradi?

A) chap tomonga siljiydi; B) o’ng tomonga siljiydi;

C) vodorod bromid konsentratsiyasi ortganda chap tomonga, katalizator qo’shilganda o’ng tomonga siljiydi;

D) vodorod bromid konsentratsiyasi ortganda chap tomonga siljiydi, katalizator ta’sirida muvozanat siljimaydi.

33. Eterifikatsiya reaksiyasida:

CH₃COOH + C₂H₅OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O muvozanatni o’ngga siljitish uchun qanday usullardan foydalanish mumkin?

Efirni haydash (1), katalizator qo’shish (2), suvni bug’latish (3), spirt konsentratsiyasini kamaytirish (4).

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 2,3

34. Tenglamasi SnCl₂+2FeCl₃ SnCl₄+2FeCl₂ bo’lgan reaksiyaning muvozanatini o’ngga siljitish uchun eritmaga qanday ionlar bo’lgan elektrolitlarni qo’shish kerak?

1) Sn²⁺; 2) Fe³⁺; 3) Sn⁴⁺; 4) Fe²⁺; 5) Cl^–

A) 1,3 B) 1,2 C) 1,4 D) 4,5

35. Fe₃O_4(q) + 4H_2(g) 3Fe_(q) + 4H₂O_(g) +Q sistemadagi muvozanatni o’ngga siljitish uchun qanday omillar ahamiyatli?

1. bosimni oshirish; 2. bosimni kamaytirish;

3. bosimning ta’siri yo’q; 4. haroratni oshirish;

5. haroratni kamaytirish;

A) 3,4 B) 1,5 C) 1,4 D) 3,5

36. Quyidagi muvozanatni qaysi omil o’ngga siljitadi? 2SO_2(g) + O_2(g) 2SO_3(g) +Q

1) temperaturani oshirish;

2) temperaturani pasaytirish;

3) bosimni oshirish; 4) bosimni kamaytirish;

5) katalizator qo’shish;

A) 1,5 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,5

37. Quyidagi reaksiyalarning qaysi birida bosim o’zgarishi muvozanatning siljishiga ta’sir ko’rsatmaydi?

A) H_2(g) + S_(q) H₂S_(g)

B) N_2(g) + O_2(g) 2NO_(g) – Q

C) 2NO_(g) + Cl_2(g) 2NOCl_(g) +Q

D) 2SO_2(g) + O_2(g) 2SO_3(g) +Q

E) N_2(g) + 3H_2(g) 2NH_3(g) +Q

38. Quyidagi reaksiyaning muvozanatini o’ngga siljitish uchun qanday ta’sirlar ko’rsatish kerak?

CO_2(g) + H_2(g) CO_(g) + H₂O_(g) +41кЖ

1. bosimni oshirish; 2. bosimni kamaytirish;

3. haroratni oshirish; 4. haroratni pasaytirish; 5. vodorod konsentratsiyasini oshirish;

6. CO ning konsentratsiyasini oshirish;

A) 3,5 B) 3,4 C) 3,6 D) 1,3

39. N_2(g) + 3H_2(g) = 2NH_3(g) +Q sistemasida muvozanatni ammiak unumi oshirish tomoniga siljitish uchun qanday ta’sir o’tkazish kerak?

1. temperaturani oshirish; 2. bosimni oshirish;

3. bosimni kamaytirish;

4. bosimni o’zgartirish kerak emas;

5. temperaturani pasaytirish;

A) 1,2 B) 2,5 C) 1,3 D) 1,4

40. SO₂ + O₂ ↔ SO₃ +Q muvozanat holatidagi sistemada SO₃ ning konsentratsiyasi oshirilsa, qanday jarayon sodir bo’ladi?

1) sulfat angidrid konsentratsiyasi ortadi;

2) kislorod konsentratsiyasi ortadi;

3) endotermik jarayon sodir bo’ladi;

4) moddalar konsentratsiyasi o’zgarmaydi;

5) sistemada bosim kamayadi;

A) 1,5 B) 2,5 C) 2,3 D) 1,2

41. Qaysi gomogen sistemada bosim ortishi muvozanatni siljitmaydi?

A) 4HCl + O₂ ↔ 2H₂O + 2Cl₂

B) SO₂ + Cl₂ ↔ SO₂Cl₂ C) 2NO + O₂ ↔ 2NO₂

D) H₂ + I₂ ↔ 2HI

42. Sistema kimyoviy muvozanat holatida bo’lishi uchun bosim – P, temperatura – T, konsentratsiya – C, V₁ – to’g’ri reaksiya tezligi, V₂ – teskari reaksiya tezligi orasidagi munosabatlar qanday bo’lishi mumkin?

A) T=const, V₁≠V₂, C=const, P=const

B) V₁=V₂, C=const C) T=const, V₁≤V₂, P=const

D) V₁=V₂ , T=const , C=const , P=const

43. Quyidagi qaytar sistemada

FeO_(q) + CO_(g) = Fe_(q) + CO_2(g) bosim 2,5 marta oshirilsa, sistemada qaysi moddalarning konsentratsiyalari 2,5 marta ortadi?

A) uglerod (II) oksid va uglerod (IV) oksidlar

B) temir (II) oksid va uglerod (II) oksid

C) temir (II) oksid, temir

D) temir (II) oksid, uglerod (IV) oksid

44. Quyidagi CH₄ ↔ C₂H₂ + H₂ –Q reaksiyada temperatura va bosim oshirilsa, muvozanat qaysi tomonga siljiydi?

A) temperatura o’ngga, bosim chapga;

B) temperatura o’ngga, bosim o’ngga;

C) temperatura chapga, bosim o’ngga;

D) temperatura chapga, bosim chapga.

45. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida temperaturaning oshirilishi muvozanatni chapga siljitadi?

1) 2NO_(g) + O_2(g) ↔ 2NO_2(g), ΔH<0;

2) SO_3(g) ↔ SO_2(g) + O_2(g), ΔH>0;

3) C_(q) + CO_2(g) ↔ CO_(g), ΔH>0;

4) C_(q) + Cl_2(g) ↔ CCl_4(g) , ΔH<0;

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 2,3

46. Quyidagi muvozanat holatidagi sistemada SO₂ + O₂ ↔ SO₃ muvozanat konstantasining qanday qiymatida boshlang’ich moddalar konsentratsiyasini kamroq bo’ladi?

A) 0,001 B) 0,01 C) 0,1 D) 1,5

47. Muvozanat qaror topganda, quyidagi sistemada NO + O₂ ↔ NO₂ muvozanatni o’ngga siljitish uchun nima qilish kerak?

A) NO ning konsentratsiyasini kamaytirish va NO₂ dan qo’shish;

B) O₂ konsentratsiyasini oshirish va NO₂ ni sistemadan chiqarish;

C) NO qo’shish, О₂ kamaytirish;

D) reaksiyaga kirishayotgan moddalarning konsentratsiyasini kamaytrish.

48. Muvozanat konstantasining son qiymatini qanday qilib o’zgartirish mumkin?

1) temperaturani o’zgartirib;

2) reaksiyaga kirishuvchi moddalar konsentratsiyasini o’zgartirib;

3) hosil bo’lgan moddalar konsentratsiyasini o’zgartirib; 4) o’zgartirib bo’lmaydi;

A) 1,2,3 B) 2 C) 3 D) 4

49. Berilgan sistemada bosimni oshishi muvozanatga qanday ta’sir etadi? H₂+Cl₂ 2HCl

A) o’ngga siljitadi; B) chapga siljitadi;

C) o’zgartirmaydi; D) H₂ konsentratsiyasi oshadi.