Fanidan qisqacha konspekt

5.1. Xorijiy investitsiyalarning iqtisodiy mohiyati va iqtisodiyotga jalb 

qilishning ob’ektiv zarurligi 

 

O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2009 yilning asosiy 

yakunlari va 2010 yilda O’zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng 

muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi 

«Asosiy vazifamiz  – Vatanimiz  taraqqiyoti  va  xalqimiz  farovonligini 

yanada yuksaltirishdir» nomli ma’ruzasida quyidagi fikrlarni ta’kidladi: “2010 yilda 

mamlakatimizda muhim strategik loyihalarni amalga oshirish uchun 3 milliard 

AQSH dollaridan ziyod yoki o’tgan yilga nisbatan 30 foiz ko’p xorijiy investitsiyalar 

jalb qilinishini e’tiborga oladigan bo’lsak, o’ylaymanki, amalga oshiriladigan 

loyihalarning ko’lami va salmog’i o’z-o’zidan ayon bo’ladi. SHuni alohida ta’kidlash 

lozimki, to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hajmi 46 foizga oshadi”

1

. 

Ushbu  fikrlar  xorijiy investitsiyalarni jalb qilish,  uni iqtisodiyotni 

rivojlantirishdagi o’rni va ahamiyatini o’ta muhimligini anglatadi. 

Umuman aytganda, jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida O’zbekiston 

iqtisodiyotining muvaffaqiyatli va barqaror rivojlanishining asosida chuqur 

o’ylangan, O’zbekistonga xos hususiyatlar to’la hisobga olingan iqtisodiy 

islohotlarning o’ziga xos va o’zimizga mos modeli mujassam. Ushbu dasturning 

izchil amalga oshirib kelinishi mamlakatimiz iqtisodiyotini diversifikatsiyalashgan, 

                                                        

1

 Асосий  вазифамиз – Ватанимиз тараққиёти ва халқимиз фаровонлигини янада юксалтиришдир. – 

Прeзидeнт  Ислoм  Кaримoвнинг 2009 йилнинг aсoсий  якунлaри  вa 2010 йилдa Ўзбeкистoнни 

ижтимoий-иқтисoдий ривoжлaнтиришнинг энг муҳим устувoр йўнaлишлaригa бaғишлaнгaн Вaзирлaр 

Мaҳкaмaсининг мaжлисидaги маърузaси // Халқ сўзи, 2010 йил 30 январь. 

---

16 

 

jahon bozoriga raqobatbardosh, keng darajada xilma-xil tayyor mahsulotlar bilan 

chiqayotgan, uzluksiz yuqori sur’atlardagi iqtisodiy yuksalishga moyil, jiddiy rasmiy 

omillar va benuqson kredit tarixiga ega bo’lgan zamonaviy iqtisodiyotga aylanishini 

ta’minlaydi. 

CHet ellik investorlar asosan daromad (foyda) olish maqsadida tadbirkorlik 

faoliyati va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa turdagi faoliyat ob’ektlariga 

qo’shadigan barcha turdagi moddiy va nomoddiy boyliklar va ularga doir huquqlar, 

shu jumladan, intellektual mulkka doir huquqlar,  chet el investitsiyalaridan olingan 

har qanday daromad O’zbekiston Respublikasi hududida chet el investitsiyalari deb 

e’tirof etiladi. 

Milliy iqtisodiyotni   rivojlantirishda xorijiy investitsiyalarning ahamiyati 

benihoyat katta bo’lib, u quyidagilar bilan izohlanadi: 

- birinchidan, xorijiy investitsiyalar ishlab chiqarishga zamonaviy texnika va 

texnologiyalarni joriy etib, eksportga mo’ljallangan                mahsulotlarni ishlab 

chiqarishni rivojlantiradi; 

- ikkinchidan, import o’rnini bosuvchi tovar ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish va 

buning uchun xorijiy investitsiyalarni iqtisodiyotning ustuvor sohalariga yo’naltirish 

va pirovardida aholining me’yordagi turmush darajasini ta’minlash imkonini 

yaratadi; 

- 

uchinchidan,  kichik  biznesni  rivojlantirish  va  qishloq  xo’jaligi  ishlab 

chiqarishini jadallashtirish orqali o’sib borayotgan aholini ish joylari bilan 

ta’minlaydi;  

- 

to’rtinchidan,  korxonalarning  eskirgan  ishlab  chiqarish 

quvvatlarini, moddiy-texnik bazasini yangilaydi va texnik qayta qurollantiradi.