Fanidan o‘quv uslubiy majmua

Javob: η_n.k. = 0,746.

AMALIYOT № 6
Mavzu QOZON UTILIZATORDA QO’SHIMCHA YO’QILG’I YO’QISHNI HSOBLASH.
1 – masala. Aktiv pog'onada bug' boshlang'ich parametrlari p₀ = 3,5 MPa bosim va t₀ = 450 ºS haroratdan p₁ = 2,0 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina soplosining tezlik koeffisiyenti φ = 0,95, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,9, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 14º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,5 va bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = β₁ – 2º ga teng bo'lsa – aktiv pog’ona ishchi kuraklaridagi nisbiy foydali ish koeffisiyentini aniqlang.
Javob: η_n.k. = 0,803.
2 – masala. Agar turbina pog’onasida soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,95, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,87, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 13º va bug’ning ishchi kuragidan kirish burchagi β₁ = β₂ + 1º ga teng ekanligi ma’lum bo'lsa, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,45 dan 0,4 gacha pasayganda aktiv pog’ona ishchi kuraklaridagi nisbiy foydali ish koeffisiyenti qanchaga kamayishini aniqlang.
Yechish: u/c₁ = 0,45 ga teng bo’lganda bug’ning ishchi kuragiga kirish burchagini (1.9) formuladan aniqlaymiz:

Demak u/c₁ = 0,45 ga teng bo’lganda bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi:
β₂ = β₁ – 1º = 23º12’ – 1º = 22º12’.
u/c₁ = 0,4 ga teng bo’lganda bug’ning ishchi kuragiga kirish burchagini (1.9) formuladan aniqlasak:

Demak u/c₁ = 0,4 ga teng bo’lganda bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi:
β₂ = β₁ – 1º = 21º24’ – 1º = 20º24’.
Ishchi kuraklarining nisbiy f.i.k.larini (1.19) formuladan aniqlaymiz:
u/c₁ = 0,45 ga teng bo’lganda:

u/c₁ = 0,4 ga teng bo’lganda:

Ishchi kuraklaridagi nisbiy f.i.k. kamayishini aniqlaymiz:

3 – masala. Agar turbina pog’onasidagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 100 kJ/kg, disk aylanayotgan kameradagi bosim p = 1,0 MPa va harorat t = 300 ºS, pog’onaning o’rtacha diametri d = 1,1 m, turbina valining aylanishlar chastotasi n = 50 ayl/s, ishchi kuragining chiqish balandligi l₂ = 0,03 m, bug’ning kirishdagi partsiallik darajasi ε = 0,4, koeffisiyent λ = 1,1, bug’ sarfi M = 25 kg/s va isrof bo’layotgan bug’sarfi M_b.s = 0,8 kg/s ga teng bo'lsa – aktiv pog’onada ishqalanish, ventilyatsiya va bug’ isrofi tufayli issiqlik energiyalari isroflarini aniqlang.