Fanidan o‘quv uslubiy majmua

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Bug’ turbina qurilmalarining izohlab bering.
   
2. 
   Renkin siklini P-V va T-s diagrammasini sharhlab bering.
   
3. 
   Renkin siklini FIK ni ifodasini yozib bering.
   

МАВЗУ № 7 ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСИ ВА ИССИҚЛИК ЭНЕРГИЯСИНИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТЕХНОЛОГИК СХЕМАСИ
REJA:

1. 
   Sanoat pechlarining prinsipial sxemalari.
   
2. 
   Bug’ qozon va AES larning sxemalari.
   

Tayanch iboralari: Bug’ qozonxonasi, qoplamasida, qizigan yuza, alanaga,yallik pechlar

3. 
   Adabiyotlar.
   

1. Aliboyev A.U.Yuqori haroratli issiqlik texnologiyasi jarayonlari va qurilmalari.-Toshkent:TashTTU.2002
2. N.T.Toshboyev”Issiqlik yuritgichlari”fanidan ma’ruzalar to’plami.2000yil.
Pechlarning printsipial sxemalari va ularning tuzilishi quyidagilarga bog’liq: texnologikjarayonningturiga; materialga qizdirib ishlov berishningsifatiga quyiladigan talablarga; ishlab chiqarish qulamiga; foydalaniladigan energiyaningturiga va hokazo. Umuman olganda, yoqilg’ining (energiyaning) kichik solishtirma sarflarida yuqori solishtirma unumdorlikni ta`minlaydigan sxema shu pechning eng yahshi texnologiksxemasi sanaladi.
Yuqori unumdorlik, birinchidan, texnologikjarayonninguzluksizligi bilan va
ikkinchidan, issiqlikhamda massa almashuviningjadalligi bilan belgilanadi; bularga quyidagi yullar bilan erishiladi:
1) yoqilg’ini yoqish uchun beriladigan havoni oldindan qizdirish yuli bilan pechdagi umumiy haroratni oshirish. Bu asosan eritish pechlarida amalga oshiriladi. Masalan, pulat, shisha va boshqa materiallar eritiladigan regenerativ pechlarda yonish uchun beriladigan havo 1000-1200<sup>0</sup>S gacha qizdiriladi, buning natijasida mazut yoq’i tabiiy gaz yonish alangasiningharorati keskin ortadi. Agar past kaloriyali domna va generator gazlaridan foydalanilsa, faqat havo emas, balki gaz ham qizdiriladi.
2) yoqilg’ining yuqori uyurmali oqim sharoitida yoqish (mavhum qaynovchi qatlamli pechlarda).
3) markazdanqochma kuch ta`siridan foydalanib havo va gaz oqimini uyurmalash natijasida issiqlik va massa almashuvi jarayonlarini keskin jadallashtirish.
4) qizigan gazlar oqimining yuqori tezligidan foydalanish (yuqori tezlikli qizdirish pechlarida)
5) o’txona devoriningharoratini maxsus yassi alangali yoqg’ichlar yordamida jadal qizdirish hisobiga oshirib, ular orqali issiqlikni buyumlarga uzatish.
6) domna pechlarining ishchi bushlig’idan bosimni oshirish.
Yuqorida keltirilganlardan tashqari pech qurilmasi yahshi ishlashining asosiy shartlaridan biri qizdirish jarayonining uzluksizligidir. Bunga pechning ishchi bushlig’ida material-
ning uzluksiz harakatlanishini ta`minlash natijasida erishila-di: shaxtali pechlarda gravitatsion kuchlar hisobiga; tunelli pechlarda yuklangan aravachalarni maxsus itarish moslamalari yordamida harakatlantirish; turli konveyrlarni qullash va hokazo.
Issqlik yuklamasining ko’p qismi issiqlik va elektr markaz (IEM) larida ishlatilgan issiqlik hisobiga qoplanadi. IEM larda ikki hil energiya – issiqlik va elektr energiyasi – qurama usilda ishlab chiqariladi. Shu maqsadda ularda iste’molchilarga issiqlik berishga mo’ljallangan yuqori quvvatli (50 – 250 Mvt) bug’ turbinalari o’rnatiladi, ular asosan ikki turda bo’ladi: a) bug’ olinadigan kondensatsion turbinalar (Т, ПТ) ; b) qarshi bosimli turbinalar (P).