Fanidan O‘quv metodik majmua

Xavfsizlik psixologiyasi-
mehnat jarayonida yuz beradigan ruhiy jarayonlarni, ruhiy hususiyatlarni va 
ruhiy holatlarni o’rganuvchi fan. 
Xavfsizlikni tizimli tahlili-
murakkab muammolar, jumladan xavfsizlik sistemasi bo’yicha qarorlar, 
meyoriy hujjatlar tayyorlash va uni asoslash uchun foydalaniladigan uslubologik vositalar majmui. 
Xavfsizlikni tahlil qilish uslublari-
aprior, apostior. Aprior (to’g’ri)uslub-baxtsiz hodisalarga olib 
keluvchi sabablar va xavf turlarini o’rganilib, sodir bo’lishi ehtimol qilinayotgan ko’ngilsiz hodisalar oldindan 
tahlil qilinadi. Apostior (teskari) uslub
-
sodir bo’lgan baxtsiz hodisalar o’rganilib, tahlil qilinib uning sabablari 
aniqlaniladi. 
Xavfning nomenklaturasi-
xavfning ma’lum bir belgilarga ko’ra tartibga solinib tizimlashtirilgan 
ro’yhati. 
Xavfning kvantifikatsiyasi-
xavfning sifat darajasi aniqlanib va baholanib unga sonli harakteristika 
berilishi. 

---

183 
Xavfning identifikatsiyasi-
xavfni va uning soniy hamda vaqtli ko’rsatkichlarini aniqlash jarayoni. 
Xavfli va zararli omillar (fizikaviy, himiyaviy, biologik, psixifiziologik)
– jarohatlanish, shikastlanish 
va kasallanishlarni keltirib chiqaruvchi vositalar hamda shart-sharoitlar.
Xavf turlari
– real va yashirin. 
Xavfli zonalar
– doimiy yoki vaqtincha xavfli omillar yuzaga keladigan joylar. 
Xavfsizlikni ta’minlovchi vositalar
– to’siqlar, saqlash qurilmalari, blokirovkalash moslamalari, 
tormozalar, signalizatsiya, masofadan boshqarish vositalari va xavfsizlik belgilari sistemasi. 
Xavfsiz elektr toki miqdori
– 10mA gacha o’zgaruvchan va 50mA gacha o’zgarmas tok. 
Yadrоviy xаvfsizlik
- yadrоviy mаtyeriаldаn xаvfsiz fоydаlаnishni tа'minlоvchi chоrа-tаdbirlаr mаjmui. 
Yer surilishi
– tog‘ jinslari qatlamlarining qiya sath bo‘ylab o‘z og‘irligi, gidrodinamik, gidrostatik va 
seysmik kuchlar ta’sirida pastlik tomon surilishi.