Fanidan O’quv – uslubiy majmua

7.3. Ob’ektlarni ko‘rsatishning usullari

Ekskursiya xizmatida ob’ektlarni ko‘rsatish usullariga ob’ektlar kuzatuvini

tashkillashtiruvchi va ob’ektni atrof muhitdan, bir butunlikdan ajratish imkonini

beruvchi usullar kiradi. Ko‘rsatish usullarining vazifasi – ob’ektlarning tashqi

qiyofasidagi o‘zgarishlarni ko‘z ilg‘aydigan qilib, zaruriy rakursda ularni

ko‘rsatishdir.

Ko‘rsatish usullarini qo‘llashda gid guruhning tayyorgarlik darajasini hisobga

olishi kerak bo‘ladi (masalan, me’moriy uslublarni, monumental yodgorliklar

turlaridan xabardor bo‘lishi kerak). Ba’zi gidlar ekskursiya jarayonida ob’ektlarni

ko‘rsatishning

barcha

usullaridan

foydalanadilar,

ba’zilari

esa

umuman

foydalanmaydilar. Ekskursiya xizmatining sifati nafaqat gidning bilimi balki,

o‘rganilgan usullardan qay darajada foydalana olishiga bog‘liqdir. Buni faqat

malakali tayyorgarlikdan o‘tgan gidlar qila olishi mumkin.

Ko‘rsatish usullari ob’ekt kuzatuvini yengillashtiradi, uning o‘ziga xos

jihatlarini ajratadi. Bunday jihatlar oddiy tomosha paytida ilg‘amas bo‘lib,

ekskursantlarga ob’ektni xayolan bo‘laklarga bo‘lish, yo‘qolgan detallarni tiklash,

avvalgi holatini «ko‘rish», tarixiy voqealarni jonlantirishga yordam beradi.

Ekskursiya xizmati amaliyotida ob’ektlarni ko‘rsatishning quyidagi usullari
mavjud:

115