Fanidan laboratoriya ishlari

39 – rasm. Matnni muharrirlashtirish muloqot oynasi

Matnni kiriting va muharrirlashtiring, qism matnlarni ajrating va ular formatini oyna yuqorisida joylashgan tugmalar yordamida o’zgartiring. Matnga boshqa matn muharririda tuzilgan hujjatdan matn o’rnating. Insert (O’rnatish) tugmasini bosing va ekranda faylni ochish oynasi hosil bo’ladi. Bu oynada boshqa matn muharririda tuzilgan faylni ochish mumkin. Natijada tanlangan fayl muharrirlashtirilayotgan matnli obyektga o’rnatiladi. Matn muharrirlashtirilishini tugatib, OK tugmasini

110
bosing. Natijada grafik hujjat bilan ishlashning asosiy rejimiga o’tiladi. Yuqorida aytib o’tilgandek, matnni formatlash qulay usuli Property Bar (Holatlar paneli) panelidan foydalanishdir. Chunki unda barcha matnni formatlash tugmalari mavjud. Matnni formatlash bo‘yicha qo’shimcha imkoniyatlarni maxsus oynada (40-rasm) qo’llash mumkin. Ushbu oyna Property Bar (Holatlar paneli)dan "Format Text" tugmasi orqali yuklanadi. Oyna bir nechta qismlardan iborat bo’lib, simvollar va abzatslarni formatlash, matn ustunlari kattaligini o’rnatish, hamda boshqa ko’rinishlarni belgilaydi.

40 – rasm. Simvollarni formatlash

Agar qulf tugmasi oyna quyi qismida joylashtirilgan va u yopiq bo’lsa, u holda formatlashdagi o’zgarishlar qiymatlar kiritilgandan so’ng ishga tushadi. Qulf tugmasi ochiq bo’lganda, rasmni o’z o’rnida o’zgartirish mumkin. Endi qulf ochiq bo’lgan holda formatlash o’zgartirilgandan so’ng, Apply (Qo’llash) tugmasi bosilganda o’zgartirishlar ishga tushadi. Bir nechta obyektlarni ajratib turib turli xilda formatlashingiz mumkin, bunda muloqot oynasi ochiq holda qolaveradi. Oynani yopish uchun OK tugmasini bosing. Oynaning birinchi qismida simvollarni formatlash o’rnatiladi (40-rasm). Ushbu qismda shrift, uning kattaligi va chizilganligi, hamda til alifbosini o’rnatish mumkin. Oynaning o’ng qismidagi satrlar boshqa usuldagi formatlashni qo’llaydi. Underline (Tagidan chiziq), Sinkethru (Ustidan chiziq) va Over-line (Yuqoridan chiziq) ro’yxatida matn tagidagi chiziqlar tipi va o’rni tanlanadi, matn tagidan, matn bo‘yicha yoki matn yuqorisidan. Chiziqlar qalin va mayin, birlik va ikkilik ko’rinishga ega. Matnni to’liq, ya’ni bo’shliqlari bilan birgalikda, yoki so’zlarni alohida chizish imkoni mavjud. Siz bir necha xil chiziqni bir vaqtning o’zida qo’llashingiz mumkin,

111
masalan, Mayin ikkilik chiziqni matn tagida va birlik qalin chiziqni – matn yuqorisida o’rnatishingiz mumkin. Ro’yxatning o’ng qismida joylashgan tugmani bosib, chiziq qalinligi va o’rnini ko’rsatishingiz mumkin. Uppercase (Registr) ro’yxatida esa kichik harflar yoki barchasini bosh harflarda o’rnatishingiz mumkin. Position (Pozitsiya-o’rni) ro’yxatida yuqori va quyi indeks tanlanadi. Bu imkoniyatlar matn muharrirlarida ham mavjud. Oynaning quyi qismida matn muharririda bo’lmagan formatlash amallari ko’rsatilgan. Ularni qo’llash uchun matndan bir yoki bir nechta simvollarni ajratish lozim. So’ngra matning vertikal yoki gorizontal yo’nalishini, hamda aylanish burchagini belgilash mumkin. Alohida simvollar yo’nalishi va aylanishi o’rnatilganda, hamda tagiga va ustiga chiziq o’rnatish birgalikda qo’llanilganda matnning g’ayrioddiy formatlanishini hosil qilishingiz mumkin. Bu imkoniyat esa faqat CorelDRAW 10 dasturida mavjud (41-rasm).