Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

bo’lmasligi kerak. Har bir minutda besh sekund interval bilan 12 marta havo puflash 
lozim.
2. Og’iz bilan burunga sun’iy nafas oldirish og’izdan-og’izga sun’iy nafas 
oldirishga o’xshaydi, bunda shikastlangan kishining og’zini berkitib turib, burnn 
orqali havo puflanadi. Bo’nday xolda yordam ko’rsatuvchi bir qo’li bilan (qo’l 
boshning tepa suyak sohasiga qo’yiladi) shikastlangan kishining boshini orqaga 
egadi. Engak ustiga qo’yilgan boshqa qo’li bilan esa pastki jag’ni yuqori jag’ga bosib, 
engakni oldiga tortib, bosh barmoq bilan shikastlangan kishining og’zini berkitadi. 
Shundan keyin qutqaruvchi: 1) chuqur nafas oladi;
3) Shikastlangan kishi burnini qismay, lablari biyaanzich xolda ushlab turadi 
(bevosita yoki ro’molcha orqali); Shikastlangan kishining ko’krak qafasi harakatini 
kuzatib, burun yo’llari orqali uning o’pkasiga havoni keskin va tez puflaydi,
4) shikastlangan kishining burnini bo’shatib, og’zini ochadi (chunki havo 
og’izdan kam chiqadi).
Bolalarga sun’iy nafas oldirish «og’izdan-og’izga» va «og’izdan-burunga» 
usulida amalga oshiriladi. Bolaning og’iz va burnini birgalikda lablar bilan ushlab, 
ko’krak qafasi kengayishini kuzatib, uning o’pkasiga xavo ehtiyotlik bilan puflanadi. 
Nafas olish soni bir daqiqada 15-18 martadan kam bo’lmasligi kerak. O’pka «un’iy 
ventilyasiyasining usullarida uning ta’sirchanligiga, ko’krak qafasining harakati 
bo’yicha baxo berish zarur.

---

365 
Yurakni tashqi yoki ko’krak ustidan massaj qilish. 
Yurak to’xtashining asosiy belgilari kuyidagilar: hushdan ketish, puls 
bo’lmasligi (shu jumladan, uyqu va son arteriyalarida ham), yurak tonlarining 
eshitilmasligi, nafasning to’xtashi, teri va shilliq pardalarning oqarganligi yoki