Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

Shikastlangan odam hushsiz xolatda bo’lishi mumkin. Birinchi tibbiy yordam 
ko’rsatishda juda ehtiyot bo’lish talab etiladi. Shikastlangan odamni ko’zdan 
kechirib, tekshirib chiqilgandan kcyin qomini pastga qilib zambilga yotqiziladi, 
boshining tagiga(yuziga) o’rtasi chuqurroq tushirilgan yumshoq to’shama 
(yostiqcha) qo’yib qo’yiladi yoki paxta-dokadan ishlangan chambarakdan 
foydalaniladi (28-rasm). 
Shikastlangan ustki va pastki jag’lar sopkonsimon bog’lam bilan mahkam 
bog’lanadi, odamning tili tomog’iga tiqilib, havo yo’lini berkitib qo’ymasligi uchun 
boshini yon tomonga burib qo’yiladi. Qol va oyoq suyaklarining sinishi boshqa 
suyaklarning sinishidan ko’ra ko’proq uchrab turadi. Bilak, qo’l panjasi va 
barmoqlarga fanera, karton yoki shotisimon shina qo’yiladi. Qo’lni kosinkaga solib 
osib qo’yiladi. Bilak suyaklari singanida qo’lni tirsak bo’g’imidan to’g’ri burchak 
ostida asta-sekin bukib, kaftini ko’krak tomonga burish va shu xolda shina yoki 
qo’lda bor vositalar yordamida qimirlamaydigan qilib bog’lab qo’yish kerak. Shina 
barmoqlarning asosidan to yelkaning yuqori uchdan bir qismigacha yetkazib 
qo’yiladi. 
Ana 
shunda 
qo’l 
bilak-kaft 
usti 
va 
tirsak 
bo’g’imlari 
harakatlanmaydigan xolatga keladi, keyin esa qo’lni durrachaga (kosinkaga) solib 
osib qo’yiladi (29-rasm). 

---

350 
Chanoq 
suyaklari 
singanida 
shikastlangan odam hamisha 
og’ir xolatda bo’ladi. Uni qattiq 
narsa (fanera. taxta. eshik) 
ustiga chalqancha yotqiziladi va 
tizzalarining tagiga oyoqlari