Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

oyoqlar ushlab ko’rilganida qo’lga issiq bo’lib unnaydigan va uncha ko’p 
shikastlanmagan bo’lsa, ularni bint bilan qattiq qilib bog’lab qo’yiladi. Shikastlangan 
qo’l yoki oyoqlar garchi suyaklari sinmagan bo’lsa ham shinalar yoki qo’lda bor 
boshqa vositalar (fanera bo’laklari, tayoqchalar, yupqa taxtalar, qattiq karton 
qog’oz, turli uy-ro’zg’or buyumlari va b.) yordamida taxtakachlanib, 
qimirlamaydigan qilib bog’lab qo’yiladi. Shundan keyingina shikastlangan odamni 
bir joydan ikkinchi joyga siljitish yoki ko’chirish mumkin. Birinchi tibbiy yordam 
ko’rsatishning dastlabki daqiqalaridan boshlaboq shikastlangan odamga issiq choy 
berish, shikastlanib travmatik toksikozga uchragan kishilarni zambilga yotqizilgan 
xolda imkoni boricha tezroq va mumkin qadar avaylab tibbiyot muassasasiga 
yetkazish choralari ko’riladi. Badan lat yegan paytda yuza joylashgan to’qimalar va 
ichki organlar shikastlanishi mumkin. Yuza joylashgan yumshoq to’qimalar lat 
yeganini ko’rsatadigan alomatlar o’sha joyning ogo’rib, shishib chiqishi va unda 
qontalash paydo bo’lishidir. Birinchi tibbiy yordam ko’rsatilganida o’sha joyga bosib 
turadigan bog’lam qo’yib bog’lanadi, sovuq narsa bosilib tinch qoldiriladi. 
Yopiq shikastlanish haqida umumiy tushuncha.
Odam organizmiga tashqi 
faktorlar ta’sir etishi natijasida to’qimalar va organlar faoliyati buzilishi 
shikastlanish deyiladi. Ta’sir qiluvchi kuchlar bir necha xil bo’ladi: mexanik, termik, 
kimyoviy, elektrik, ruhiy ta’sirlar farqlanadi. Lekin, shikastlanishlarning aksariyati 
mexanik kuchning bevosita tasiri natijasida kelib chiqadi. Odatda, shikastlanishlar 
ochiq va vopiq bo’lishi mumkin. Teri va shilliq pardalar shikastlanmagan bo’lsa, 
yopiq shikastlanish deyiladi. Bularga urilish, bo’g’imlarning cho’zilishi va suyaklar-