Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

sindromi deb shunga aytiladi. Bosilib qolgan odam topilganida, avvalo, o’sha joyni 
ko’zdan kechirib chiqish va shikastlangan kishini bo’shatib, chiqarib olish 
choralarini ko’rish kerak. Bosib qolgan joy asta-sekin ochiladi, chunki u qulab 
tushish mumkin. Odamning bosilib turgan joylarini batamom bo’shatib 
olinganidan keyingina uni o’sha joydan chiqarib olish mumkin. Birinchi tibbiy 
yordam ko’rsatish paytida jaroxatlar va tirnalgan joylarga steril bog’lam qo’yib 
bog’lanadi. Shikastlangan odamning Qo’l-oyoqlari muzdek bo’lib, ko’karib ketgan 
va judd ko’p lat yegan bo’lsa, ularning bosilib qolgan joyidan yuqorirog’iga jg’ut 
qo’yiladi. Bu chora ezilib qolgan yumshoq to’qimalardan zaharli moddalarning 
qonga so’rilib o’tishini to’xtatib turadi. Shikastlangan qo’l-oyoqlarga qon kelib 
turishini batamom to’xtatib qo’ymaslik uchun jgutni uncha tarang tortmasdan 
qo’yish kerak. Qo’l-oyoqlar ushlab ko’rilganida qo’lga issiq bo’lib unnaydigan va 
uncha ko’p shikastlanmagan bo’lsa, ularni bint bilan qattiq qilib bog’lab qo’yiladi. 
Shikastlangan qo’l yoki oyoqlar garchi suyaklari sinmagan bo’lsa ham shinalar 
yoki qo’lda bor boshqa vositalar (fanera bo’laklari, tayoqchalar, yupqa taxtalar, 
qattiq karton qog’oz, turli uy-ro’zg’or buyumlari va b.) yordamida taxtakachlanib, 
qimirlamaydigan qilib bog’lab qo’yiladi. Shundan keyingina shikastlangan odamni 
bir joydan ikkinchi joyga siljitish yoki ko’chirish mumkin. Birinchi tibbiy yordam 
ko’rsatishning dastlabki daqiqalaridan boshlaboq shikastlangan odamga issiq choy 
berish, shikastlanib travmatik toksikozga uchragan kishilarni zambilga yotqizilgan 

---

345 
xolda imkoni boricha tezroq va mumkin qadar avaylab tibbiyot muassasasiga