Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

 Yani: R
0
/R=2,30 bundan R
0 
=R*2,30 =100*2,30 =230 R/soat
JAVOB: Aslaha portlagandan 1 soatdan keyingi nurlanish dozasi 230 r/soat

 
11.1 – jadval. 
Aslaha portlatigandan keyin turli vaqtlarda ionlashtiruvchi nurlanishini
aniqlashda qo’llaniladigan koeffitsent 
Potlashdan 
keyingi o’tgan 
vaqt, soat 
R
0
/R 
Potlashdan 
keyingi o’tgan 
vaqt soat 
R
0
/R 
0,5 
0,43 
7 
10,33 
1 
1,0 
10 
15,85 
1,5 
1,63 
12 
19,72 
2 
2,30 
20 
36,41 
2,5 
3,00 
24 
45,3 
3,0 
3,74 
30 
59,23 
4,0 
5,28 
48 
104,1 
4,5 
6,08 
72 
169,3 
5 
6,90 
240 
805,2 
6 
8,59 
336 
1169 
 
2 – misol. Yadroviy aslaha portlaganda ionlashtruvchi nurlanish 40 rad/soat 
bo’lib, 2 soatdan keyin o’lchanganda 20 rad/soat ni tashkil qildi. Shu hududda 
harakatlanuvchi FM tizimlarining ishlashi uchun ruxsat etilgan vaqtni toping. 
Yechish. 
oxir
sus
bosh
Д
К
Д

 formuladan foydalanamiz. 
Masalani shartidagi qiymatlarni formulaga qo’ysak 
oxir
sus
bosh
Д
К
Д

2
20
1
40



 
bu yerda D
oxir
 – shikastlangan zonadagi oxirgi o’lchangan radiatsiya darajasi; 
D
bosh
 – boshlangan radiatsiya darajasi. rad; 
K
sus
 - radiatsiya susaytrish koeffistienti. 
11.2 – jadvaldan foydalanib topilgan qiymatga to’g’ri keladigan vaqt topiladi. 
Ya’ni 4 soat 6 daqiqa davomida fuqorolar muxofazasining xizmatchilari 20 rad/soat li 
shikastlangan hududda qutqaruv tozalash ishlarini olib borishlari mumkin.
Radiatsiyaviy xolatni baxolashda keltrilgan hisoblashlardan tashqari aslaha 
portlatilgandan keyin ma’lum vaqtlarda o’lchangan ionlashtruvchi nurlanish 
qiymatlaridan foydalanib o’sha aslahani portlatilgan aniq vaqtini muayyan 
masofadagi fuqarolar va joylarning shkastlanish darajalari hamda boshqa xolatlari 
maxsus formulalar va jadvallar yordamida hisoblanadi. 
11.2 – jadval.
Radioaktiv ifloslangan hududlarda fuqorolarning bo’lishligi 
mumkin bo’lgan vaqti, T (soat, daqiqa) 

---

298 
oxir
sus
bosh
Д
К
Д

 
Aslaha portlatilgandan keyingi vaqt 
 
0,5 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
0,2 
0,15 
0,14 
0,13 
0,12 
0,12 
0,12 
0,12 
0,3 
0,22 
0,22 
0,20 
0,19 
0,19 
0,19 
0,19