Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

o’lchamlari.
3. Operatorning ish o’rnida xolatiga bog’liq ravishda motor maydon zonalari va 
o’lchamlarini aniqlash bo’yicha topshiriq. 
1. ASOSIY MA’LUMOTLAR 
Ish joyi -
 bu inson mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun «inson-mashina - 
ishlab chiqarish muhiti» tizimida ma’lumotlarni aks ettirish vositalari, boshqarish 
qismlari va yordamchi jixozlar bilan jixozlangan joydir. Ish joylari yakka va 
kollektiv turlarga bo’linib - tikka, o’tirib va tikka-o’tirib ishlashga mo’ljallanadi (11-
rasm). 
Egronomika ish joylarini loyihalashga bo’lgan talablarni ifodalab beradi.
 Asosiy 
va qo’shimcha harakat zonalarini aniqlaydi, tegishlicha poldan balandlik bo’yicha, 
simmetriya o’qidan front bo’yicha jixozlarning joylashish zonalarini aniqlab beradi. 
Odamning har xil ishchi xolat (tik, o’tirgan, yotgan va engashgan) larining 
optimal va chegaraviy o’lchamlarini aniqlash uchun ish joyini ratsional tashkil 
qilishda ishlatiladigan zarur antropometrik ma’lumotlar tizimlashtiriladi. 

---

240 
Ergonomikada ishning va ishchi xolatlarning harakteriga bog’lik xolda har xil 
turdagi ishchi stollar va o’rindiqlarni konstruksiyalash bo’yicha umumiy tavsiyalar 
yaratiladi. 
Ish joyini rejalashtirish va joylashtirishda quyidagi prinsiplarga amal qilish 
tavsiya qilinadi: boshida to’liq rejalashtirish, so’ngra qismlarini oldin optimal xolda, 
keyin amaliy ruxsat qilinganini rejalashtirish, ish jarayoni va jixozni rejalashtirishga 
yagona tizim talablari bilan yondoshish. 
Ish joyini loyihalashda antropometriya ma’lumotlarini hisobga olish muhimdir. 
Ergonomika bo’yicha manbalarda maxsus ta’kidlanadiki, konstruktor o’zining