Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

yoki kasalxonaga uzoq joyda, shuning uchun har bir inson tibbiyot xodimlari yetib 
kelguncha, birinchi yordam, elektr tokidan shikastlanganda. 
 
Shikastlangan odamning umumiy xolatiga qarab, hushdan ketganligi yoki 
ketmaganligini hisobga olib, nafas olish to’xtatishini yoki to’xtamaganligini, yurak 
faoliyatining juda pasayib ishlayotganligini yoki to’xtab qolishi mumkinligini 
hisobga olgan xolda, yordam ko’rsatishni tashkil qilish lozim. Bunda qo’yidagi 
choralar ko’riladi: elektr toki ta’sirini zudlik bilan to’xtatish, o’chirish, (quruq tayoq 
bilan olish, rezina qo’lqop bilan olish,) zarurat bo’lganda suniy nafas berish 
(og’izdan-og’izga, og’izdan –burunga yoki maxsus apparat yordamida), yurakning 
tashqiy massaji belgilangan usullar asosida hamda yurakka ta’sir etuvchi dori 
vositalarining (kordiamin, adrenalin, prednizolon). Ko’p sonli jarohatlanish va 
kasallanishlarda shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish. Ma’lumki, baxtsiz xodisalar, 
falokat, tabiiy ofat va boshqalar vaqtida voqea sodir bo’lgan joyda ko’p sonli 
jarohatlanganlar bo’ladi. Bunday xolatlarda tez yordam qanday tashkil qilinadi? 
Qanday yordam va u qanday ketma-ketlikda ko’rsatiladi? Bunday xollarda voqea 
sodir bo’lgan joyda tibbiyot xodimi yoki birinchi tibbiy yordam ko’rsatish 
ko’nikmalariga ega bo’lgan shaxs voqea oqibatlarini bartaraf qilish uchun 
qo’llaniladigan chora-tadbirlarni o’tkazishbo’yicha javobgar bo’ladi. U hamma 
jarohatlanganlarga yordam berilmaguncha yoki tez yordam brigadasi yetib 
kelmaguncha o’sha joyda qolishi kerak. Bu xolatda hal qilinishi lozim bo’lgan asosiy 

---

203 
masalalar quyidagilardan iborat: shikastlanish turi bo’yicha jarohatlanganlar