‘Sana
Sinf 5 a b v
Sans
Fani Mehnat
Mavzu ;Sabzavotlarning ahamiyati
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga bugungi darsda sabzavotlarning ahamiyatinini to’liq tushuntirib berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga sabzavotlarning istemol qilishdan oldin nimalarga etibor berishi haqida tushuncha berish
Tarbiyaviy maqsadi : O’quvchi qizlarga sabzavotlarning sog’likka qanday tasiri va sabzavotlarning ovqatda ahamiyatini tushtirish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Kishining organizmi normal rivojlanishi uchun vitaminlar , oqsil moddalar , mineral tuzlar , yog’lar , shirin moddalar bilan ta’minlanib turishi kerak . Oqsil moddalar asosan o’simliklarda , sabzavotlarda , donlarda bo’ladi . oqsil moddalar organizmda yangi hujayralarni hosil qiladi Yog’lar ---- o’simlik , hayvonlardan olinadi . yog’lar organizmda energiya ajratib beradi Eng yaxshi yog’sut mahsulotlaridan olinadi o’simlik yog’lari ham har xil taomlar va salatlar tayyorlashda ishlatiladi . Uglevod ( shirin modda ) sabzavotning deyarli hamma turlarida , non , meva , rezavor mevalarda bo’ladi bu mahsulotlarda uglevodlar shaker va kraxmal holatida bo’ladi . Shakar suvda va suvli muhitda tez eriydi , qonga yaxshi singadi 100 g sabzavot tarkibi bo’ladigan vitaminlar miqdori oqsil , yog’ va mineral moddalar go’sht mahsulotlarida bo’ladi sut mahsulotlarida ham oqsil , yog’ mineral moddalar , vitaminlar serobdir pishloqda yog’ 33 oqsil 23 foizni tashkil qiladi
Mustahkamlash ; Sabzavotlarda qanday vitaminlar bor
Uyga vazifa ; o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Tabiy tolali gazlamalar
Dars maqsadi ; O”quvch qizlarga tabiy tololi gazlamalar haqida to’liq qiziqarli malumotlar berisjh va tushcha qilib farlash
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga tabiy talolarning suniy talolarni ajratib o’rganing hamda tabbiy tolalardan nimalarga foydalanishda tushuncha olish
Tarbiyaviy maqsadi; O’quvchi qizlar inson hayotida gazlamalar muhim ahamiyat kasb etishi
Dars jihozi; darslik, mehnat qurollari
Dars jaroyoni; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni; Gazlamalar tabbiy va suniy bo’ladi Tabbiy
gazlamalar paxta ,jun, zig’ir, ipak kabi tabbiy tolardan to’liqiladi
suniy gazlamalarga neylon, krypton, zar va boshqa suniy tolalardan
to’qilgan gazlamalar kiradi Gazlamalarga ishlov berish bichish, tikish,
dazmollash (tekislash ) , bo’yash va boshqa ishlardan iborat Ularga qo’lda
va mexanizmlar yordamida ishlov beriladi Gazlamalardan yilning
mavsumlariga moslab tikilgan kiyimlar mavsumiy kiyimlar deyil;adi
kiyinishda ish kiyimi, kocha kiyimi, tantanalarda kiyiladigan kiyimlar,
ichi kiyimlar, maxsus kiyimlar va boshqalar bir – biridan farq qilinadi
turli toifadan xizmatchilar o’z vazifalarini bajarishda kiyadigan kiyimlar
maxsus kiyimlar deyiladi
Mustahkamlash; Tabiiy talolardan qanday kiymlar kiyish mumkin
Uyga vazifa ; o’qib kelish
Sana;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Paxta va zigir tolalardan to’gilgan gazlamalar
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga paxta va zigir tolalardan to’gilgan gazlamalar haqida to’iq molimotlar berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga Paxta va zigir tolalar haqida ularnig ahamiyati to’liq molimotlar berilishi
Tarbiyavi maqsadi ; O”quvch qizlar qanday gazlamalar issiqa chidamligin tushtirishi va ularni qanday saqlashini tushtirib berish
Dars jihozi ; darslik . mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Inson hayotida gazlamalar muhim ahamiyat kasb
etadi gazlamalardan tikilgan kiyimlar insonni issiq va sovuqdan kuchli
yorug’likdan himoya qilib, organizm temperaturasining mo’tadil bo’lishiga yordam
beradi gazlamalar tabbiy va suniy bo’ladi tabbiy gazlamalar paxta jun zig’ir
ipak kabi tabiiy tolalardan to’qiladi suniy gazlamalarga neylon , krypton zar
va boshqa suniy tolalardan gazlamalar kiradi . Gazlamalardan yilning
mavsumlariga moslab kiyimlar tikiladi . Bularga tibbiyot xodimlari, harbiy ishchilarning
kiyimlari va ishchilarning kiyimlari va shu kabi boshqa kiyimlar kiradi. Kiyimlar asosan tikuv mashinalarida tikiladi .
Mustahkamlash ; Kiyimlarning inson hayotdagi ahamiyati
Uyga vazifa ; O’qib kelish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani Mehnat
Mavzu ; Ip va zigir tola gazlamalarning xossalarini aniqlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlariga Ip va zig’ir tola gazlamalarining xossalarini aniqlash va ular haqida to’iq malumotlar berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga gazlamalar tashqi ko’rinishi bo’yicha turli xususiyatlarga malumotlar berish
Tarbiyaviy maqsadi ; Iplar har bir yo’nalishda o’rin almashadi bunday to’qishda gazlamaning o’ng va teskarisi bir xil bo’ladi
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va moslamalar ; chit va zig’ir tola
gazlamalaridan namunalar , nima , ish qutichasi , daftari Isning borishi
gazlamalarning xossalarini aniqlab bir- biriga solishtirib , jadvalga yozish 1 Har
bir namunaning bo’ylama ipidan 3 -4 tadan sug’urib , qaysi biri yo’g’onroq
ekanini aniqlash 2 Har bir namunaning bo’ylama va ko’ndalang iplaridan
sug’urib , ularni tortib uzib ko’rib , qaysi biri pishqligini aniqlash 3 Ikki
namuna iplarining oxirini ushlab ko’rib , qaysi biri yumshoqligini aniqlash
4 Har ikkala gazlamadan namuna olib taxminan 1 minut g’ijimlab turing ,
keyin yozib silliqlang , qaysi biri ko’p g’ijim langanin aniqlang
Mustahkamlash ; Berilgan ishdagi gazlamaning qanday xossalarini aniqladigiz ?
Uyga vazifa ; Mavzu o’qib kelish
Sana ;
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Polotno to’qish namunasini tayyorlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga polotno to’qish namunasini yayyorlash haqida to’liq malumot lar berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchu qizlarga bugungi darsda polotno to’qishni o’rgatish va namunasini ko;rsatib berish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga polotno to’qishni amalda bajarishni ko’rsatib berish haqida tushunchalar berilishi
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va moslamalar ; rangli qog’oz , qaychi , yelim ,
santimetr , alom , ish qutichasi , Ikki xil qog’ozdan polotno to’qishni
ko’rsatish . Gazlama to’qishda bo’ylama qog’oz --- tanda va ko’ndalang qog’oz
arqoq hisoblanadi . Polotno to’qishni amalda bajarish quyidagichadir
1 . Ninaga ipni o’tkazib ramkaga mahkamlanadi
2 . Ipni ramkadan bo’ylamasiga aylantirib tortiladi . Bu bo’ylama ip bo’ladi
3 . Boshqacha rangli ipni ikki qavat qilib , mokiga o’raladi va bo’ylama
iplar orasidan ( birining ustidan , ikkinchisining ostidan ) o’tkaziladi . Bu
ko’ndalang iplar bo’ladi
4 . Oxirida ipni uzmay , oxirgi ipni aylantirib qaytariladi . Gazlamaning
enida ikki tomonida milk hosil bo’ladi
5 . Tayyorlangan namunani ramkasi bilan albomga yopishtiriladi
Mustahkamlash ; Iplarning rangi nima uchun ikki xil bo’ladi ?
Uyga vazifa ; namuna qilib kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Gazlamaning o’ng va tekarisni aniqlash
Dars maqsadi ; O’quvchui qizlarga gazlamaning o’ngi va terkarisini aniqlashini o’rgatish hamda tushunch xosil qilish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlar gazlamalarni farqlab o’rgatish va o’ng va teskarisini bilishni tushntirish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga farqlashni tushtirish bilan ularni o’z ornida ishlatib bilishi
Dars jihozi ; Darslik . mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Solomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va moslamalar ; gazlamalarning parchalari , daftar
yoki albom , yelim , cho’tka , hisobit namunasi
Gazlamalar . Gul bosilgan , Sidirg’a yaltiroq , Tukli , Bir rangli
Arqog’I har xil rangli , Ishning borishi ;
1 Har xil rangli gazlamalarning parchalari bilan tanishish
2 Gazlamaning o’ng -- teskari tomonini aniqlang
3 Gazlama parchasini ikkiga bo’lib , albomga yopishtiring ( birinchi o’ng ,
ikkinchi tekarisi ) .
4 Hisobot namunasini to’ldiring
Mustakamlash ; Gazlamaning o’ng va teskari tomonlari qanday bilinadi ?
Uyga vazif ; Uyga qilib ko’rish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Gazlamalarning bo’ylama va ko’ndalang iplarini aniqlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga Gazlamalarning bo’ylama va ko’ndalang iplarini aniqlash o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga gazlamalarning bo’ylama va ko’ndalang haqida to’liq malumotal berish tushunchasi
Tarbiyaviy maqsadi ; Gazlamalarning bo’ylama va ko’ndalang iplarini aniqlash va ulardan unimli foydolonish
Dars jihozi ; Darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi vavzu bayoni ; Asbob va moslamalar ; gazlamadan namuba ( milkli -- milksiz ) , Iupa , daftar yoki albom Ishning borishi ; 1 Gazlama parchasini olib bo’ylama va ko’ndalang iplarini belgilash
2 Gazlama parchasini cho’zib ko’ring , uning qaysi tomonga ko’proq cho’zilishni ko’ring 3 Gazlama parchasini tez -- tez tortib ko’rib , qaysi vaqtda jarangli , qaysi vaqtda jarangsiz ovoz chiqishini aniqlash
4 Gazlama parchasiga iupa orqali qarab , bo’ylama va ko’ndalang iplarning ko’rinishini aniqlang Gazlamadagi iplar yo’nalishining belgilari
1 Gazlama to’qilishidagi asosiy (tanda ) ip milkda bo’ylama bo’lib o’tadi
2 Gazlama bo’yiga kam , kondalangiga ko’proq cho’ziladi
3 Gazlama bo’ylama iplari bo’yicha tez tortilganda jarangli ovoz chiqaradi
4 Gazlamalarning bo’ylama ipi ingichkaroq va silliq , ko’ndalang ipi esa yo’g’onroq va tukliroq bo’ladi Bular luada yaxshi ko’rinadi
Mustahkamlash ; Bo’ylama va ko’ndalang iplarning yo’nalishi qanday aniqlanadi ?
Uyga vazi uyda bajarish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Tkuv mashinasi
Dars maqsadi ; O’quvch qizlarga mashinada tikish qoydalari hamda ulardan qanday foydolani o’rganish
Talimiy maqsadi ; O’quchi qizlarga mashinani ish holatiga keltirishh haqida to’iq molumotlarga ega bo;lish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvch qizlarga mashinda qoydalari haqida o’rgatish
Dars jihozi ; Darslik , mehat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Har qanday tikuv mashinasi turli qismlardan tuzilgan va ular har xil metallar qotishmasidan tayyorlangan mana shu qismlarni bir - biridan ajrtish va yig’ish mumkin mashinaning ba’zi bo’laklari bir necha detaldan iborat bo’lgani uchun yig’ma bo’laklar , dib ataladi mashina asosan 4 qisnga ega bo’lib , ular quyidagilardan iborat 1 – yeng , 2 – qo’l yuritma , 3 – maxovik ( harakatni uzatuvchi g’ildirak ) , 4 – platforma Tikuv mashinasidan kiyimlar tayyorlashda va boshqa tikish ishlarini bajarishda foydalaniladi mashina yordamida bajarilgan ish qo’lda tikishga qaraganda bir necha marta tez bitadi mashina choklari tekis , mustahkam va sifatli bo’ladi Uy sharoitida qo’l yuritmali mashina , oyoq yuritmali mashinadan , shuningdek elektr motorli mashinalardan ham foydalaniladi Hozirgi tikuvchilik fabrikalarida yuqori unumli samara beradigan , tez ishlaydigan tikuv mashinalari , avtomat , yarim avtomat maxsus ( tugma qadaydigan , petal tikadigan ) mashinalar ishlatmoqda Qo’l yuritma Uning korpusi 1 da katta -- 3 va kichik -- 5 tishli g’ildiraklar boladi katta g’ildirakka yog’och yoki plastmassa dasta 7 li richag 4 o’rnatiladi va u g’ildirakni aylantiradi . Tishli g’ildiraklar harakatni po’lat tizgin 6 orqali maxovikka uzatadi Richagi katta tishli g’ildirakdagi uya 2 ga qo’l yuritma korpusini maxsus vint 8 bilan mashina korpusiga mahkanadi
Musthkamlash ; Tikuv mashinasi bilan ishlaganda nimagas etibor berish kerak
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Tikuv mashinasilarnin tuzilishi
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga tikuv mashinasining tuzilishi haqida to’liq molumot berilishi
Takimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga tikuv mashinasining tuzilishi ularni bizilib qolganda nima qilsak ishlatish haqida o’ganib olish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlar tikish pichishi bilib hunarli bolishni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Solamlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayuoni ; T ikuv mashinasining qismlari va asosiy mexanizlari quyidagilardan iborat ; 1 --- platforma , 2 --- baxya rostlagichi , 3 --- qo’l yuritma ko’rpusi , 4 -- ip o’ragich , 5 -- maxovik , 6 -- yeng , 7 -- ip tortgich , 8 -- tepkini ko’taruvchi richag , 9 -- yuqori , ipni tortish roslagichi , 10 -- nina yuritgich , 11 -- mok moslamasi , 12 -- qisish tepkisi , 13 -- nina plastinkasi , 14 -- platforma qutisi
Tikuv mashinasida ishlashda xavfsizlik qoidalari
I sanitariya -- gigiyena qoidalari ;
1 ish o’rniga yorug’lik old yoki chap tomondan tushish;
2 mashinani oldida to’g’ri , stulni to’ldirib , boshni sal oldinga egib o’tirish
3 stul ninaning to’g’risida turishi kerak
4 tikuvchi bilan mashina orasi 10—15 sm bo’lishi ;
5 oyoqlar taglikka yoki polga to’la tegib turishi kerak
II Xavfsizlik texnikasi qoidalari ;
1 sochlar yig’ishtirilgan , ro’mol o’ralgan bo’lishi
2 mashinaning ustida ortiqcha narsalar bo’lmasligi ;
3 ishni boshlashdan oldin tikuv mashinasinig ishi tekshirilishi
4 mashinani ishlatganda unga egilmaslik
5 mashinada tikishda qo’lni ishning ustiga to’g’ri qo’yish kerak
Mustakamlash ; tukuv mashinnani tikshdan oldin nimaga etibor berish kerak
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani Mehnat
Mavzu ; Mashinada tikishni o’rganish
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni mashinada tikib o’rgatish va gazlamalarni qanday ishlatishni bilish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarni tukish mashinasini ishlatib o’rgatish va ularni qanday maylash va to’zalashni o’rgatish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga tukuv mashinasidan yaxshi va toza foydalanishni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Ustki ipni o’tkazish
1 Mashinani ish holatga keltirib , ninasi yuqoriga ko’tariladi ( ninaning ariqchasi ichkari o’ng tomonda turishi kerak )
2 Ipli g’altak maxsus ustunchaga o’rnatiladi va ip yo’li orqali ( yo’naltirgichardan ) o’tkaziladi
3Ustki ip rostlovchi ikki tarelkacha orasidan va moslovchi prujina orqali o’tkaziladi
4 Ip tortgich teshikchasi orqali o’tkazilib , yon qopqoqdagi ip yo’li bilan , nina ustundagi ip yo’liga ( ilgakdan ) o’tkaziladi
5 Ip nina teshigiga ip yo’li orqali ninaning ariqchasi tomonidan o’tkaziladi , ipning ortiqcha uchi 10 - 15 sm bo’ladi
Mustahkamlash ; Mashina tikishdan oldin nimalarga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani Mehnat
Mavzu ; Ostki ipni o’tkazish
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni mashinada tikib o’rgatish va gazlamalarni qanday ishlatishni bilish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarni tukish mashinasini ishlatib o’rgatish va ularni qanday maylash va to’zalashni o’rgatish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga tukuv mashinasidan yaxshi va toza foydalanishni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Ya Yangi mavzu bayoni ; 1 Ip o’ralgan naaychani mokiga o’rnatiladi Naychaga o’raligan ip tepadan pastga qarab yo’naladi moki ostki ipni bir maromda chiqarib beradi . ( uning tuzilishi ko’rsatilgan ) 2 Naychadagi ipni mokidagi ip chiqaruvchi prujina orasidan o’tkaziladi , ipning ortiqcha qismi 10 - 15 sm bo’ladi 3 Mokini moki uyasiga o’rnatiladi 4 Ustki surilma plastinkani yopib , mokidagi ip nina plastinkasining teshikchasldan chiqariladi 5 Har ikkala ipni tepkining orqasiga o’tkazish kerak Baxya rostlagichi Tikuv mashinasida baxya ystki va ostki iplarning o’zaro birikishidan hosil bo’ladi Agar ikkalaip to’g’ri rostlansa , baxya to’g’ri chiqadi va chiroyli bo’ladi ip to’g’ri rostlansa , baxya to’g’ri chiqadi va chiroyli bo’ladi baxya rostlagichini mashinani ishga tayyorlashda tikilayotgan gazlamaning qalin va yupqaligiga qarab baxyaning uzunligiga to’g’ilanadi baxyaning uzunligi gazlamaning turiga va baxyaning beigilanishiga bog’liq Yupqa gazlamalar mayday baxyada , qalin va qattiq gazlamalar yirik baxyada
Mm Mustahkamlash ; Mashina tikishdan oldi nimaga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Qol chokilari turlari
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga qo’l chokilari haqida umumiy malumotlar berish va ko’rsatib berib o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga bugining darsda qo’l choklaridan nimalarga rtibor berishni o’gani olish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvilar qizlar kiyim tikishda asosan qol choklar detallarni bilib olish o’z kiymlarni yomob bilishi
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni 1 Solamlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Kiyim tikishda asosan qo’l choklar detallarni vaqtincha birlashtirish uchun va butunlay qoldirish uchun tikiladi
1 Vaqtincha birlashtirish uchun to’g’ri ko’klash choki
2 Salqi choki --- bir tomondan ikkinchi tomonga ko’chirishda ishlatiladi
3 Bezak choklari . Suv choki gul tikishda , do’ppilarning chetini tikishda ishlatiladi
4 Archa choki . Zanjir chok
5 To’rlash choki
6 Krest chok
Mustahkamlash Qo’l choki deganda niman tushdig
Uyga vazifa ; Qo’l chokinig birin tayyorlash
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Qo’l choklari haqida mumiy ma’lumot
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga Menat darida o’z o’rnin topib o’tirish va to’za saqlash usulari bilan tanishtirish
Talimiy maqasdi ; O’quvchi qizlarni mehnatga mhr qo’yishni o’rgatish hamda ularni mehnat talim to’il malumot beriah
Tarbiyaviy maqsadi ; Sizlar o’qituvchining bevosita yordami va maslahatlari bilan xizmat ko’rsatish mehnatining har xil usularini bilib olishingiz mumkin
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari ,
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Mehnat odamlar tirkchiligining , moddiy va ma’naviy ta’minotning vositasi , jamiyat taraqqiyotining eng muhim omnidir . Mehnatning yaxshi - yomoni , kerakli - keraksizi yo’q , aksincha , har qanday mehnat ham zarur va foydalidir . Hamma gap faqat halol , sidqidildan va ijodkorlik bilan ishlashda , ko’zlangan maqsadga intilishda va yuksak samaralarga erishishdadir . Buning uchun esa kishi avvalo yoshligidan mehnat qlishga va mehnatsevarlikka odatlanishi , keyinchalik o’zi tanlagan kasbni puxta o’zlashtirishi lozim . Hurmatli o’quvchilar , sizlar ushbu o’quv yilida xizmat ko’rsatish mehnati xonasdagi mashg’ulotlarda qatnashib , pazandalik , tikuvchilik , uy - ro’zg’or elektrotexnikasi , kiyim -- kechaklarni tuzatish va hokazolar bo’yicha anchagina yangiliklarni , qiziqarli narsalarni bilib olasiz . O’z ingiz , oilangiz va maktabingiz uchun kerakli buyumlar tayyorlaysiz . Mana shu ishlarning
birortasiga qiziqib, Kelajakda uni doimiy kasbingizga aylantirishingiz ham mumkin. Qo’lingizdagi kitobda mehnatning har xil turlariga doir malakalarni egallash yuzasidan juda ko’p maslahatlar ifodalangan
Mustahkamlash ; Qo’l choki deganda nimani tushdigiz ?
Uyga vazifa ; qo’l chokidan bir nima yosash
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Mehnat xonasiha tartib qoidalar
Dars maqsadi : O’quvchi qizlarga xizmat ko’rsatish mehnati xonasidagi tartib - qoidalarni to’liq o’gatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga mehnat xonasini to’za va chiroyi bezashni o’gatish hamda qoydalarga roya qilishni
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvch qizlarni mehnatga qilishga o’rgatish hamda mehnat tartib --qoidalarga qara o’rgatish
Dars jihozi ; darslik . mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuvi
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Xizmat ko’rsatish mehnati xonasi tartib - qoidalar ;
1 O’quvchilar xonaga qo’ng’iroqdan olinroq kirishlari kerak , xonadan o’qituvchining ruxsati bilan chiqiladi .
2Navbatchi barvaqtoq kelib ish o’rinlarini tayyorlaydi
3 Dars boshlanishidan avval korjomalar ( maxsus kiyimlar ) kiyiladi
4 Hamma o’zining belgilangan joyidan o’tirishi , o’qituvchining ruxsatisiz hech kim o’rnidan turib yurmasligi lozim
5 Ish o’rinlari tartibli va ozoda saqlanishi zarur
6 Mehnat xavfsizligi va sanitariya - gigiyena qoidalariga rioya qilish kerak
7 Xomadagi asboblar va moslaslamasga e’tibor va ehtiyotkorlik bilan qarash lozim
8 Mashg’ulotdan keyin har kim o’z o’rnini tozalab va tartiblab qo’yishi shart
Sinf navbatchisining vazifalari ;
1 sinf jihozlarini , foydalaniladigan asboblar va moslamalarni , xonadagi saranjomlikni tekshirish
2 O’quvchilarning tozaligi va korjomlarinini ko’zdan kechirish
3 Amalliy ish uchun kerakli narsalarni o’qituvchidan olish va ish o’rinlariga qo’yib chiqish
4 Amaliy ishning tartibli bajarilishini kuzatib boruish
5 Ish o’rinlarini yig’ishtirish va xonani shamollatish
Mustahkamlash ; Mehnat xonanig qoydasi deganda nimani tushdgiz ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qid kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Oziq ovqat maxsulotlari
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga oziq - ovqat mahsulotlari bilan ishlash o’gatish va ularni foydali ekani tushuncha berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga O’zbek milliy pazandaligi ham faoliyaning boshqa turlari kabi doimo o’zgarib va takomillashib brogan o’gatish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga oziq - ovqat maxsulotlari bilish ishlah va ulardan unimli foydalanish o’ganish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Solomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Ovqatlanish inson hayotining asosiy sharti hisoblanadi . Ovqat tayyorlash usullari va ularning rivojlanishi mamlakatning iqtisodiy hamda iqlim sharoitlari bilan , shuningdek , jamiyat tarixi va xalqning madaniy turmushi darajasi bilan belgilanadi . Go’shtli ovqatlarni iste’mol qilish olovdan to’g’ri foydalanishga va hayvonlarni qo’lga o’rgatishga sababb bo’lgan . Odamlar hayvonlarning go’shti va o’simliklardan turli ovqatlar pishirish yo’llarini topishgan . Jamiyat rivojlangan sayin insonning didi o’sib brogan , natijada eng oddiy mahsulotlardan murakkabb taomlar tayyorlash va iste’mol qlishga zarurat tug’ilgan . O’zbek milliy pazandaligi ham faoliyatning boshqa turlari kabi doimo o’zgarib va takomillashib brogan . XIX asrga kelib O’zbekistonda ham pomidor , karam , kartoshka , lavlagi kabi sabzavotlar , malina , qulupnay kabi rezavorlar yetishtirila boshlandi . Taomlarning xilma -- xil va lazzatli bo’lishini ta’minlash , qiladi . Pazandalikning moddiy ( to’ydirish ) va ma’naviy ( huzur baxsh etish , kishining ruhiga ta’sir qilish ) jihatlari bor . O’zbek pazandaligining taom pishirish usullari quyidagichadir 1 Qovurish; a) ochiq qovurish ( masalan kabob ) ;
b) jazlab ( oz yog’da ko’p masalliqni ) qovurish ;
Mustahkamlash ; Oziq - ovqat mahsulotlari nimalar kiradi ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qib kelish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Oziq ovqat maxsulotlaring inson orgon ularning ahamiyati
Darsning maqsadi ; O’quvchi qizlarga oziq ovqat maxsulotlarning inson orgonizimi uchun ularning ahamiyatin tushtirish
Talimiy maqsadi ; O”quvchi qizlarga oziq ovqat maxsulotida insonga kerak vitaminlar ga bo’ligin kegroq tushuncha berish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga oziq ovqat maxsulotiga qatiy etibor bilan pishrishni tavsiyalar berish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Kishining organizmi normal rivojlanishi uchun vitaminlar , oqsil moddalar , mineral tuzlar , yog’lar , shirin moddalar bilan ta’minlanib turishi kerak . Oqsil moddalar asosan o’simliklarda , sabzavotlarda , donlarda bo’ladi . oqsil moddalar organizmda yangi hujayralarni hosil qiladi Yog’lar ---- o’simlik , hayvonlardan olinadi . yog’lar organizmda energiya ajratib beradi Eng yaxshi yog’sut mahsulotlaridan olinadi o’simlik yog’lari ham har xil taomlar va salatlar tayyorlashda ishlatiladi . Uglevod ( shirin modda ) sabzavotning deyarli hamma turlarida , non , meva , rezavor mevalarda bo’ladi bu mahsulotlarda uglevodlar shaker va kraxmal holatida bo’ladi . Shakar suvda va suvli muhitda tez eriydi , qonga yaxshi singadi 100 g sabzavot tarkibi bo’ladigan vitaminlar miqdori oqsil , yog’ va mineral moddalar go’sht mahsulotlarida bo’ladi sut mahsulotlarida ham oqsil , yog’ mineral moddalar , vitaminlar serobdir pishloqda yog’ 33 oqsil 23 foizni tashkil qiladi
Mustahkamlash ; Sabzavotlarda qanday vitaminlar bor
Uyga vazifa ; o’qib kelish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Oshxonada ishlaganda shaxsiy gigina qoidalar
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarning tozakika etibor berish hamda shu bo’yicha tushunchalar berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarni to’zalikga qatiy etibor berish va oshxona tozalik qoydasiga roya qilish tushuncha berishi
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga tozalikga qatiy etiborini jalib qilish hamda shu tarib qoyda lar bo’yicha ish olib borishni o’rgatish ;
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jihozi ; 1 Salomlashuv
2 Davomatni aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Oshxona tartbli jihozlanishi , unda sanitariya - gigiyena hamda mehnat xavfsizligi qoidalarga roya qilishi shart , ya’ni ;
1 Xona jihozlarining saranjomligi va ozodaligini ta’minlash
2 Toza idishlarni shkafda yoki yopiq tokchada saqlash
3 Chiqindilarni yig’ishtirib maxsus usti yopiq idishga solish va o’z vaqtida chiqarib tashlash kerak
Idishlarni issiq suvga biroz iste’mol sodasi , gorchitsa va boshqa yuvish vositalari
solib , tegishli moslamalar yordamida yuvish vositalari solib , tegishli moslamalar
yordamida yuviladi . Bu vositalar idishlarni yaxshi tozalaydi . Og’zi tor
idishlarning ichi maxsus cho’tkada yuviladi . Ruxlangan choynaklarning ichini
esa iste’mol sodasi bilan qaynatib , so’ng yuviladi
Mutakamlash ; Oshxonada ishlaganda nimalarga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib o’rganish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; O’zbek milliy oshxonasilar jihozlari
Dars maqsadi ; O’quvch qizlarni o’zbek milliy oshxona jihozlari toza va chitoyli bezashni o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarni oshxonani millika qilib bezatish odabi bilan yoqindan tanishtiri olish va shu haqida bilim berish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarni o’zbek millilikni uyg’otish hamda ularni kegroq tarizda oshxonani bezashni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomatni aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Taomlar maxsus xona - oshxonada tayyorlanadi . Oshxona tartibli jihozlanishi , unda sanitariya - gigiyena hamda mehnat xafsizligi qoidalariga rioya qilinishi shart , ya’ni ;
1 Xona jihozlarining saranjomligi va ozodaligini ta’minlash
2 Toza idishlarni shkafda yoki yopiq tokchada saqlash
3 Chiqindilarni yig’ishtirib maxsus usti yopiq idishga solish va o’z vaqtida chiqarib tashlash kerak
Idishlarni issiq suvga biroz iste’mol sodasi , gorchitsa va boshqa yuvish vositalari
solib , tegishli moslamalar yordamida yuvish vositalari solib , tegishli moslamalar
yordamida yuviladi . Bu vositalar idishlarni yaxshi tozalaydi . Og’zi tor
idishlarning ichi maxsus cho’tkada yuviladi . Ruxlangan choynaklarning ichini
esa iste’mol sodasi bilan qaynatib , so’ng yuviladi
Mutakamlash ; Oshxonada ishlaganda nimalarga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib o’rganish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani Mehnat
Mavzu ; Oshxonada ishlaganda shaxsiy gigena qoidalar
Dars maqsadi ; O’quvch qizlarni oshxonada ishlaganda shaxsiy gigenaga qoidalariga roya qilishni o’gatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga oshxonani toza va chiroyli qilib ko’yishni o’ratib qo’ish tushunchalar berish
Tarbiyaviy maqsadi ; o’quvchi qizlarni tozalika o’gatish bilan ularni shunga jalib qila olish kerak
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat qilish
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavu bayoni ;
1 Xona jihozlarining saranjomligi va ozodaligini ta’minlash
2 Toza idishlarni shkafda yoki yopiq tokchada saqlash
3 Chiqindilarni yig’ishtirib maxsus usti yopiq idishga solish va o’z vaqtida chiqarib tashlash kerak
Idishlarni issiq suvga biroz iste’mol sodasi , gorchitsa va boshqa yuvish vositalari
solib , tegishli moslamalar yordamida yuvish vositalari solib , tegishli moslamalar
yordamida yuviladi . Bu vositalar idishlarni yaxshi tozalaydi . Og’zi tor
idishlarning ichi maxsus cho’tkada yuviladi . Ruxlangan choynaklarning ichini
esa iste’mol sodasi bilan qaynatib , so’ng yuviladi
Mutakamlash ; Oshxonada ishlaganda nimalarga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; mavzuni o’qib o’rgani
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; : Bahor “ salatini tayyorlash
Dars maqsadi ; O’quvch qizlarni vitaminga boy salotlar tayyorlashni o’gatish hamda ular haqida to’liq molumotlarga ega bo’lish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga Bahoriy salot tayyorlab o’rgatish hamda salotni bezatish haqida tushuncha berish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va idishlar ; sirli tog’oracha , taxtakach , pichoq , qoshiq , salatdon
Mahsulotlar miqdori (g ) ; ko’katlardan tayyorlangan salat --- 30 , qizil rediska --- 30 , yangi bodring -- 30 , ko’k piyoz--- 20 , tuxum -- 1 ; 8 dona , ukrop -- 2 , Smetana -- 30 , tuz 2
Ish o’rnini tashkil etish ; ishni boshashdan avval mehnat vafsizligi va sanitariya --- gigiyena qoidalariga muvofiq ish o’rnini taxt qilish , korjomalarni kiyib olish kerak . Ishning tartibi . Mahsulotlarni --- tozalangan va yuvilgan maydalab bo’laklash , ko’k piyoz , ukropni to’g’rash . Bir qismi salarning ustini bezash uchun qoldiriladi . Tayyorlangan hamma mahsulotlarni aralashtirish , tuz sepish , smetaning yarmini qo’shib qorishtirish . Tayyor salatni bezash hamda maxsus idishga solish , ustiga qolgan smetanani qo’shish , ukropni sepish , tayyorlangan mahsulotlar bilan ustini bezash ;
Mustahkamlash ; Tayyorlangan taomning sifatini aniqlag ?
Uyga vazifa ; Salotni tayyorlab kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Mastava tayyorlash usullari
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga pazandalik sirlarni o’gatish va milliy taomlardan biri bo’lgan mastava tayyorlash usullari o’gatish
Talimiy maqsad ; O’quvchi qizlarga taomlar tayyorlashni o’gatish va mazali ihcham yoza ishlashni o’rgatish
Tarbiyaviy maqadi ; O’quvch qizlarni turli xli taomlarni pishtishni o’gatish va ularni toamlar qaydasiga roya qilishni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 davomat aniqlash
3 uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; 1 Mastava --- suyuq taom Ilgari mastava suzma , qatiqdan olingan zardobga guruchni qaynatib tayyorlangan . Hozirgi davrda esa uni yog’ , sabzi , piyoz , pomidor , bulg’or garmdorisi , guruch va boshqa masalliqlardan tayyorlanadi . Solinadigan masalliqlar va tayyorlash usuliga ko’ra qaynatma , qovurma , olchali , qiymali , xo’rda mastava kabi turlari bor . Mastava uchun yog’liq qo’y go’shtidan qiyma qilinadi . Unga piyoz va murch aralashtirib , kichik --- kichik qilib dumaloqlanadi . Qozonda go’shtdan ajratilgan suyakni qaynatiladi , so’ngra ularni suzib olib sho’rvasiga guruch va qaynatiladi . Mastavaga kubchalar shaklida to’g’ralgan sabzavotlardan ( sabzi , kartoshka , pomidor , sholg’om ) qo’shsa ham bo’ladi
2 Qo’y go’shti va yog’ini kubcha shaklida to’g’raysiz . Yog’ini eritib , suzib olasiz - da , go’shtini solib yaxshilab qovurasiz . Go’sht qovurilib yetilgach , piyoz va pomidor solasiz . Pomidor ezilib , masalliq qizil tusga kirgandan so’ng kubcha qilib to’g’ralgan sabzi va kartoshkani solib , yana 5 -- 6 minut qovurasiz , so’ngra suvni quyib 20 minut qaynatasiz Sho’rvasi pishgach , tuz , ziravorlar va tayyorlangan guruchni solib qaynatasiz . Taom tayyor bo’lgan keyin olovni o’chirib , 5—6 minut dam yedirasiz Mastava kosalarda ustiga kashnich , ko’k piyoz sepib tortiladi
Mustahkamlash ; Mastava pishrganda nimaga etibor berishkerak ?
Uyga vazifa ; Mastava tayyorlash
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Milly taomlar tayyorlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni shirin taomlar tayyorlashni o’rgatish shu bilan milliy taomlar ham shular jumlasiga kiradi
Talimiy masadi ; O’uvchi qizlarga millliy taomlar haqida to’iq malumotlar va qaydalarni pishrishni o’rgatamiz
Tarbiyaviy maqsad ; O’quvchi qizlarni pazadalikni muhim jihatini o’gatish bilan ular qanday tayyorlashini tushnib olamiz
Dars jihozi ; Darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyani ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Milliy taomlar tayyorlash har bir xalqning o’z milliy
pazandalligi mavjud bo’lib , ular boshqasidan turli taomlar bilangina emas ,
balki biror ovqatni o’zgacha mazali qilib tayyorlashi bilan farq qiladi Moshxo’rda
taomi Mosh --oziq - ovqat mahsulotlaridan biri .To’q yashil ragdagi mosh eng yaxshi
mosh hisoblanib , bir qaynaganda pishadi , uning mazali va o’ziga xos xushbo’y
hidi bo’ladi . Moshni bir yilgacha saqlash mumkin Unidan ko’p saqlangan mosh
qattiq bo’lib qoladi , pishishi qiyinlashib , mazasi yaxshi bo’lmaydi Moshli
taom ko’pincha tushda iste’mol qilinadi , kechqurungisi yaxshi hazm bo’lmay ,
jig’ildoni qaynatishi mumkin Moshning tarkibida kraxmal 50 , oqsil moddasi 25
30 , moy 2 - 4 foiz va vitaminlar B , B 2 , PP ko’p bo’lgan
Mustahkamlash ; Milliy taomlarga qaysi ovqatlarni aytalasizlar ?
Uyga vazif ; Mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Kartoshka salati tayyorlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga antiqa salot turlarini o’gatish bilan ular haqida to’liq molumot berish
Talimiy maqsadi ; o’quvchi qizlarga kartoshkadan tayyolashi oson bo’lgan salot turlarini o’rgatish va ularni sinfday tayyorlab ko’rsatish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvch qizlarni pazadalika o’rgatish va turli xil mazali xamda vitminlarga boy salatlar tayyorlash
Dars jihozi ; darslik , mehnat quroli
Dars jaroyani ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavu bayoni ; Asbob va idishlar ; kastrulka , taxtakach , pichoq , qoshiq ,
salatdon . Mahsulotlar miqdori ( g ) ; kartoshka -- 80 , tuzlangan ko’katlar --- 2 ,
Smetana -- 30 Ishning tartibi ; Pishirilgan kartoshka va sabzilarni artib ,
bo’lakchalarga bo’linadi , Keyin tuz , karam , bodring qo’shib sekin aralashtiriladi
. Unga Smetana qo’shiladi . Tayyor salatni maxsus idishlarga solib usti bezatladi
va kokat sepiladi ( ustini ichidagi mahsulotlar bilan bezash kerak )
Mustahkamlash ; Mahsulotlarga qanday ishlov beriladi ?
Uyga vazifa ; salotni tayyolab kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Mevali salot tayyorlash
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga turli xil viaminga bo’y mevalardan turli xil salotlar tayyorlashin o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga mevali salot tayyorlashni o’rgatish va ular qoydasi bilan tanishtirish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga chiroyli dastuxonga bezash uchun mevalardan tayyolash salotini o’gatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyani ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Mahsulotlar miqdori ;
Olma -- 3 dona , nok ---- 1 dona , apelsin---- 1 dona , mandarin---- 1 dona , sous
, mayonez --- chorak stakan , Limon -- chorakta , qaynd maydasi --- 1 choy
qoshiq . Ishning tartibi . Mevalar yuviladi , ustlari archiladi , bo’laklanadi .
Dasturxonga tortish oldidan qandning maydasini sepiladi , mayonez va
limon sharbati solib aralashtiriladi . Tayyor mahsulotni maxsus idishlarga
solib usti bezaladi
Mustahkamlash ; Salotni qaday vitamilarga boy
Uyga vazifa Salotni uydagi shoroyta tayyorlash
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Sabzavotlarni pishirish usullari
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni turli xil sabzavotlarni pishirish usullari haqida to’liq molumotlar berish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga sabzovatlardan turlicha pishirish usullarini o’rganish hamda ular haqiday foydalanish keragini bilib olish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyani ; 1 Salomlshuv
Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Sabzavotlarni pishirish usullari Savavotlarni ishlatishdan oldin
ularga yuqorida aytilganidek , birinchi ishlov beriladi , ya’ni ajratiladi ,
yuviladi va tozalanadi . Ularga qo’lda ishlov berilsa , asboblar va
moslamalardan foydalaniladi . Ishlab chiqarish korxonalarida , umumiy ovqatlanish
muassasalarida sabzavotlarga birinchi ishlov berish turli mashinalarda bajariladi
. Sabzavotlarga tegishicha ishlov beriladsa , ular ezilmay pishadi , taom
sifatli bo’ladi sabzavotlarni maydalash , qiymalash , archish , to’g’rash
yo’llari ko’rsatilgan . Sabzavot mahsulotlarini turli usullarda , masalan , qaynatib
, qovurib , bug’lab va dimlab pishirish mumkin . Sabzavotlar gazak ,
suyuq taomlar hamda quyuq taomlarnining garniri uchun qaynatib
pishiriladi
Mustahkamlash ; Sabzavotlarda qanday to’yimlilik moddasi bor ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Tushlik dasturxon bezatsh
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni dastirxon bezatishni o’gatish va ularni qanday salotlar va qaday piretmeni qayerga qo’yishni o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarni tushlik dasturxon bezatish sanatin o’gati ularga dastirxon bezatishda nimalarga etibor berish haqida tushuncha berish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarga dasturxon odobi haqida ham tushuncha berish bilan bezatishga etibor berish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Tushlik dasturxonini bezatishda oshxona servizi va asboblaridan foydalaniladi . Stolga toza yuvilgan , yaxshi dazmollangan dasturxon yoziladi va non , tuz , murch qo’yiladi . Agar tushlik ovqatda salat , suyuq , quyuq va shirali taomlar bo’lsa , ham bir xo’randaga mayday tarelkalar va vilkalar qo’yiladi Salat va mevalar alohida tarelkada dasturxonga qo’yiladi Dasturxonni bezashda tarelkaning o’ng tomoniga qoshiq va pichoq , chap tomoniga vilka qo’yiladi Dasturxondagi umumiy salat va vinegretlar uchun alohida qoshiqlar bo’ladi . Hamma o’ziga keraklicha oldidagi aldidagi likobchaga solib , iste’mol qiladi . Agar o’rtaga pishloq , kolbasa qo’yilgan bo’lsa , albatta o’zi foydalanayotgan vilka bilan oladi va iste’mol qiladi . Dasturxonni yig’ishtirishda maxsus patnisdan foydalanish mumkin Ovqatlanish paytidan dasturxonda ortiqcha idishlar va asboblar bo’lmasligi uchun taomlarning tartibiga qarab , yig’ish turiladi . Masalan , ovqatlanishdan oldin salat qo’yiladi , so’ng suyuq ovqat kosalarda har bir kishining yoshiga qarab toriladi . Ketidan quyuq ovqat tortiladi . Ovqatlanib bo’lingandan keyin dasturxonning usti yig’ishtiriladi .
Mustahkamlash ; Dushlik dasrxoni bezaganda nimalarga etibor berish kerak ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu : Bodiring tuzlash
Dars maqsadi ; O’quchi qizlarga qishda istemol qilishi uchun kuzgi mevalar va sabzavotlarni tuzlash qoydasini o’rgatish
Talimiy maqasdi ; O’quvchi qizlarni bonki bosib o’rgatish shulardan biri bodirig tuzlab o’rgatish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarni Fazadalika o’gatish va mahsulotlarni tejamlashni va shu mahsulotlardan qishda tayorlashni o’rgatish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va moslamalar ; bir litili bankalar , kapron yoki plyonka qopqoq , pichoq , tog’oracha .
Mahsulot miqdori ; bodring 600 g , 1 osh qoshiq tuz , 3 dona lavr yaprog’I , olcha bargi , 1 bosh o’rtacha sarimsoq dona lavr yaprog’I , olcha bargi , 1 bosh o’rtacha sarimsoq piyoz , 10 g ukrop , qora murch 5 - 6 dona , suv 350 g Ishning tartibi . Bodringni xillarga ajratish , dumlarini qirqib tozalash va yuvish ; sarimsoqni archish , olcha bargi yoki xren bargini yuvish , ukropni tozalash . Namakob tayyorlash suvni qaynatish va tuz solib biroz svitish Idishlarni tayyorlash shisha bankani maxsus poroshokda yoki iste’mol sodasi bilan yuvish , yaxshilab chayib quritish Mahsulotni bankaga joylashtirish . Bankaning tagiga xren yoki olcha bargini solish , ustiga bodring solib . orasiga sarimsoq , ukrop , lavr yaprogi, yirik murch qo’shib ustidan qaynatilgan tayyor namakob quyish Ustini yopib saqlash Bankaning og’zini mahkam yopib , mahsulot ko’tarilib ketmasligi uchun og’irroq narsa bostirib qo’yish
Mustahkamlash ; Bodringni saralashdan maqsad nima ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qib kelish
Sana
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Mavzu ; Sabzavotlarni qaynatib pishirish
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarga sabzavotlarni yaxshilab pishrishni o’rgatish hamda qoydalarni tushtirish
Talimiy maqadi ; O’quchi qizlarni sifatli qilib sabzavotlarni pishirishni o’rganishi va shu bilan birga mazzali qilib pishrish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarni sabzavotlarni pishrishda qaydasiga roya qilish va ulardagi vitaminlarni bilish
Dars jihozi ; Darslik , mehnat qurolari ,
Dars jaroyoni ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 Uyga vazifa so’rash
Yanigi mavu bayoni ; 1 Sabzavotlarni qaynatib taom tayyorlanadigan bo’lsa , ularni biroz tuzli qaynab turgan suvga solinadi va past olovda ishiriladi . Shunda ularning to’yimliligi , foydali moddalari yo’qolmaydi va vitaminlari parchalanib ketmaydi 2 Lavlagi va sabzi tuzsiz suvda qaynatiladi , tuzli suv ularning ta’mini buzadi 3 Sabzavotlarni qaynatishda suv ularni 1 --- 1, 5 sm ko’mib turishi kerak Agar suv ko’proq bo’lsa , ularning to’yimli 4 C vitamini yo’qolishining oldini olish uchun sabzavotni usti yopiq idishda qaynatish kerak 5 Kartoshka va sabzini suvda qaynatishdan tashqari dimlab bug’da pishirish ham mumkin
Qovurish ; sabzavotlarni xomligicha ham , qaynatib , so’ng qovurish ham mumkin . Qovurilganda ularning ustida qatlam hosil bo’ladi Kartoshka , qovoq , kabachkilarni ham qovurish mumkin .Dimlash ; biroz suvda qaynatib , pishishiga yaqin dimlanadi ( bunda turli mahsulotlarni qo’shish mumkin ) Sabzavotlarni turli usulda pishirish muddatlari
Mustahkamlash ; Pazandalikda sabzavotlardan qanday foydalaniladi ?
Uyga Vazifa ; mavzuni o’qib kelish
Sana ;
Sinf ; 5 a b v
Fani ; Mehnat
Msvzu ; Lavlagini dimlab pishirish
Dars maqsadi ; O’quvchi qizlarni Lavlagini dimlamlab pishrishni o’rgatish va lavlagiga bezak berishi ham o’rgatish
Talimiy maqsadi ; O’quvchi qizlarga lvlagini dimlab pishirishni haqida to’liq molumotlarga ega bo;ish
Tarbiyaviy maqsadi ; O’quvchi qizlarni lavlagini dimlab pishrish qoydalariga roya qilish va uni shirin qilib pishrish
Dars jihozi ; darslik , mehnat qurolari
Dars jaroyani ; 1 Salomlashuv
2 Davomat aniqlash
3 uyga vazifa so’rash
Yangi mavzu bayoni ; Asbob va idishlar ; kasturulka , tova , taxtakach , pichoq ,
Qoshiq . Mahsulotlar miqdori (g ) ; Lavlagi --- 175 , piyoz ---- 50 , o’simlik moyi –
10 , Smetana --- 30 , petrushka , ukrop 2 -- 3
Ishning tartibi ; Po’sti bilan qaynatilgan lavlagini archib , kattaligi 0,7 sm
kubchalar shaklida to’g’raladi , yog’da qovuriladi . Ustiga to’g’ralgan piyoz ,
Smetana solib , past olovda 10 --- 15 minut dimlanadi
Tayyor taomni maxsus idishlarga solib , ustiga osh ko’klari sepiladi
Mustahkamlash ; Lavlagi qanday to’g’raladi va pishiriladi ?
Uyga vazifa ; Mavzuni o’qib kelish
Do'stlaringiz bilan baham: |