Фанга кириш. Театр саҳнасини ёритиш тарихи. Театрлардаги ёритишнинг турлари. Режа

РАНГЛАРНИ АДДИТИВ АРАЛАШТИРИШ

Рангларни аддитив аралаштириш – бу ахроматик оқ ранг ҳосил қилиш учун ҳар хил рангларни аралаштириш.

• 
  АДДИТИВ АСОСИЙ РАНГЛАР
  

Бинафша-кўк (violet blue) Яшил (green) Тўқ сариқ-қизил (orange-red) Қора (black)

• 
  ТАЯНЧ РАНГ Ахроматик қора
  
• 
  ИККИЛАМЧИ РАНГЛАР
  

Сариқ (yellow) Тўқ қизил(magenta) Ҳаво ранг (cyan Оқ (white)
Иккита аддитив асосий ранглар аралаштирилганда субтрактив элементар ранг ҳосил бўлади.Учта аддитив асосий ранглар бир вақтда проекцияланганда оқ ранг ҳосил бўлади.
Иккиламчи ранглар ўзларини аддитив аралашмада худди субтрактив аралшмадаги асосий ранглар сингари тутади. Аддитив ранларни аралаштириш учун камида иккита алоҳида ёруғлик манбанинг бўлиши ўта муҳим. Битта манбадан фойдаланиш рангларнинг ўзаро абсорциясига (ютилиш) олиб келади, натижада ахроматик қора ранг ҳосил бўлади.
Аддитив аралаштириш учун идеал ранглар:
Бинафша-кўк ………………. 448 нм
(violet blue)
Яшил ……………………….. 518 нм
(green)
Тўқсариқ-қизил ………….... 617 нм
(orange-red)
Иккитахроматикаддитиврангларниаралаштиришхроматикиккиламчирангларнингҳосилбўлишигаолибкелади:
Бинафша-кўк (violet blue) + Тўқсариқ-қизил (orange-red) = Тўққизил (magenta).
Яшил (green) + Бинафша-кўк (violet blue) = Голубой (cyan).
Тўқсариқ-қизил (orange-red) + Яшил (green) = Сариқ (yellow)

РАНГЛАРНИ СУБТРАКТИВ АРАЛАШТИРИШ

Рангларни субтрактив аралаштириш – бу аддитив асосий ранларга мос келувчи спектрларни фильтрлаб ташлаш.

• 
  СУБТРАКТИВ ЭЛЕМЕНТАР РАНГ
  

Хаво ранг (cyan)
Сариқ (yellow)
Тўқ қизил (magenta)
Оқ (white)

• 
  АСОСИЙ РАНГ
  

Ахроматик оқ

• 
  ИККИЛАМЧИ РАНГЛАР
  

Бинафша-кўк (violetblue)
Яшил (green)
Тўқсариқ-қизил (orange-red)
ҚораЧерный (black)
Субтрактивэлементарранггабўялганёруғликфильтрикўринадиганспектрнингучданиккиқисминиўтказади. Демак, бундайёруғликфильтрииккитааддитивасосийрангашаффофбўлади. Субтрактиваралаштиришнингнатижалари:
Ҳаворанг(cyan) – Тўққизил = Бинафша-кўк (violet blue)
Сариқ (yellow) – Хаворанг (cyan) = Яшил (green)
Тўққизил (magenta) – Сариқ (yellow) = Тўқсариқ-қизил (orange-red)


ҚЎШИМЧАРАНГЛАР
Бирхилмиқдордагибинафша-кўк (violet blue), яшил (green) ватўқсариқ-қизил (orange-red) рангаларниаддитиваралаштирилгандаоқрангҳосилбўлади. Бундайнатижаниаддитивасосийёруғликнииккитабошқааддитивасосийрангларниаралаштиришдаҳосилбўлганаддитивиккиламчирангбиланаралаштиршдаҳамҳосилқилишмумкин. Аралаштиршдаоқрангҳосилбўладиганранглиёруғликларқўшимчаранглардейилади.
Рангларни аддитив ёритиш тажрибалари учун рангли дисклардан фойдаланиш мумкин. Театрлар учун ёруғлик нурланишининг аниқ спектрал таркибини ушлаб туриш шарт эмас, чунки, масалан бинафша-кўк (violetblue) ранг жуда қорамтир бўлиб, кўз илғаб оладиган ёруғликни жуда кам ўтказади. Бироқ, бошқа томондан, идеал параметрли ранг аралашмалари кўрсатиладиган нишонлар учун жуда муҳим. Рангларни аралаштириш учун (40-52 расмлар) серияли ишлаб чиқарилган LEE/ROSCO ёруғлик фильтрларидан фойдаланилди:
Бинафша-кўк (violetblue)……№ 132
Ҳаво ранг(cyan) ……………..№ 115
Яшил (green)………………….№ 124
Сариқ (yellow)………………..№ 101
Тўқ сариқ-қизил (orange-red)..№ 164
Тўқ қизил (magenta)………….№ 113