Fan: Umumiy pedagogika Mavzu: Tarbiyaning umumiy metodlari. Guruh: 402 Bajardi: Ravshanova Shohista

Fan: Umumiy pedagogika Mavzu: Tarbiyaning umumiy metodlari.

Guruh:402 Bajardi:Ravshanova Shohista

MUSTAQIL ISH

REJA:

Tarbiya metodlari va vositalari.
Tarbiya tamoyillari.
O’z-o’zini tarbiyalash metodlari.
Xulosa.

TARBIYA

Tarbiyalanuvchilarning yosh xususiyatlari. Tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchilarning yosh xususiyatlarini inobatga olish maqsadga muvofiqdir.Yosh xususiyatlari muayyan bir yosh davriga xos bo’lgan anatomic fiziologik(jismoniy) va psixologik xususiyatlardir. Aytaylik, mas’uliyat tuyg’usini boshlang’ich ta’lim, o’rta ta’lim maxsus , kasb hunar ta’limi muassasalarida ta’lim olayotgan o’quvchilarda ham shakllantirish mumkin.Biroq har bir bosqichda mazkur sifatni shakllantirish borasida turli metodlar qo’llaniladi.

TARBIYA METODLARI VA VOSITALARI

Tarbiya metodi (yunoncha ,,metodos’’-yo’l )tarbiya maqsadiga erishishning yo’li; tarbiyalanuvchilarning ongi, irodasi ,tuyg’ulari va xulqiga ta’sir etish usullari.Maktab amaliyotiga tatbiq etilganda , metodlar – bu tarbiyalanuvchilarning ongi , irodasi , tuyg’ulari va xulqiga ta’sir etish usullaridir.

TARBIYA METODLARI
Ijtimoiy ongni shakllantirishga xizmat qiluvchi metodlar
Odatlantirish va faoliyatda mashqlantirish metodlari
Tarbiyada rag’batlantirish va jazolash metodlari
Tarbiya metodlari
So’z orqali ifodalash medoti
Ko’rgazmalilik metodi
Amaliy , namuna metodi
Rag’batlantirishva jazo metodi

Tarbiya tamoyillari.

Tarbiya mazmunida oldibga qo’yilgan maqsad va vazifalarga muvofiq o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishi lozim bo’lgan bilim ,ko’nikma va malakalar , shaxs xulq-atvori hamda sifatlari mohiyati aks etadi .Tarbiyaning mazmuni shaxsning shakllanishiga qo’yiluvchi ijtimoiy talablar mohiyatidan iborat bo’lib ijtimoiy –iqtisodiy taraqqiyot , kishilik munosabatlari mohiyati va darajasi ,shuningdek , jamiyat mafkurasi g’oyalari asosda belgilanadi . Tarbiya tamoyillari –bu tarbiyaviy ishning yo’nalishiga ,mazmuniga ,metodlari va tshkil etilishiga ,tarbiya jarayoning ishtirokchilari orasidagi munosabatlarga qo’yiladigan asosiy talablar ifodalanadigan dastlabki qoidalardir.

Xalq pedagogikasida tarbiya metodlari.

Xalq pedagogikasida o’zbekona axloq ,odob va tarbiyaning barcha qirralarini o’zida mujassamlashtirgan. Xalq pedagogikasida turlicha tarbiya metodlari hamda vositalaridan foydalaniladi. Bu metod va vositalar va vositalar nihoyatda rang- barang bo’lib , ko’p jihatlari bilan ilmiy pedagogikadan ustunlik qiladi. Binobarin , ushbu metodlar ilmiy pedagogikaning shakllanishiga ham o’z ta’sirini o’tkazgan. Xalq pedagogikasida qo’llanilgan xilma-xil tarbiya metodlarini quyidagi tarzda umumlashtirish mumkin.

Tushuntirish (hikoya qilish ,o’rgatish ).
Mashqlantirish (odatlantirish , mashq qildirish ).
Namuna (maslahat berish , uzr so’rash , yaxshiliklar haqida so’rash , o’rnak bo’lish ).
Nasihat qilish , o’git (undash , ko’ndirish , iltimos qilish , yolvorish , tilak- istak bildirish , ma’qullash , raxmat aytish , duon qilish , oq yo’l tilash va hokazolar ).
Qoralash va jazo ( ta’kidlash , tana , gina , tanbeh berish , majbur qilish , koyish , ayblash , uyaltirish , qo’rqitsh , nafratlanish, ont-qasam ichirish , urish , kaltaklash va hokazolar )

O’Z-O’ZINI TARBIYALASH METODLARI.

O’z-o’zini tarbiyalash metodlari. O’quvchida o’z-o’zini tarbiyalashga, ya’ni ,o’z ustida ongli, batartib ishlashga ehtiyoj paydo bo’lgandagina tarbiya jarayonini samarali deb xisoblash mumkin. Tarbiya jarayonida o’z-o’zini tarbiyalash metodlaridan foydalanish samarali hisoblanadi.O’z –o’zini tarbiyalash metodlari o’quvchilarning o’zini-o’zi idora qilishlari , turli o’quvchilar organlari faoliyatida faol ishtirok etishlarini ta’minlash , ularniung ijtimoiy mavqeyilarini oshirish maqsadida qo’llaniluvchi usullardir.

O’z- o’zini nazorat qilish
O’z- o’zini tahlil qilish
O’z- o’zini ruhlanti-rish
O’z- o’zini tarbiyalash metodlari
O’z-o’zini baholash
O’z-o’zini qayta tarbiyalash
O’z- o’zini anglash

Xulosa

Xulosa qilib aytganda, yuqorida ta’riflangan tarbiyaning umumiy metodlari o’quvchilarga pedagogik ta’sir ko’rsatish sohalarini qamrab olmaydi. Pedagogika fanida amliyoti har doim rivojlanib borar ekan, unga muvofiq ravishda tarbiya jarayoni ham takomillashib boraveradi.

Bu guruhlar o’z navbatida bir qator tarbiya elementlarini tashkil etadi. Chunonchi, shaxs ongini shakllantirish metodlariga : hikoya , tushuntirish , izohlash , ma’ruza , etik suhbat , ishontirish , nasihat , yo’riqnoma , munozara , namuna ; faoliyatni tashkil etish va ijtimoiy xulqni shakllantirish metodlariga mashqlantirish , odatlantirish , pedagogik talablar , jamoat fikri , topshiriq , tarbiyalovchi vaziyat ;xulq va faoliyatni rag’batlantirish metodlariga : musobaqa , rag’batlantirish va jazolash kiradi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT