|
DARSNING BOSQICHLARI
T.r.
|
Bosqichlar
|
Mazmuni
|
Uslublar
|
Vaqti
|
I.
|
Tashkiliy
Ishlar
|
Salomlashuv.
Tiglovchilarni darsga qatnashishlarini aniqlash
|
og‘zaki
muloqot
|
3
Daqiqa
|
|
II.
|
Dars
mazmunini tushuntirish
|
Turli ma’lumotlardan tarkib topgan taqdimot vositasida yangi
mavzuni tushuntirish.
|
tasviriy vositalarni qo‘llash, O‘quv taqdimoti.
|
25 daqiqa
|
|
III.
|
O‘rganilgan mavzuni musta’kamlash
|
Mavzu bo‘yicha tiglovchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini aniqlash va ularni yanada rivojlantirish.
|
Amaliy mashg‘ulotlar orqali mavzu mustahkamlanadi
|
12
Daqiqa
|
IV.
|
Dars
yakunlarini chiqarish
|
Fikr almashinuvini o‘tkazish, tiglovchilarni baholash.
|
O‘quv sikli orqali mavzu mustahkamlanadi.
|
5
Daqiqa
|
O‘quv mashg‘ulotining borishi
I. Tashkiliy qism (2 daqiqa).
Dars salomlashish bilan boshlandi.
Tiglovchilar davomati aniqlanadi. Sinfning darsga tayyorgarligi tekshiriladi.
Tiglovchilar guruhlarga bo‘linib, guruh nomlari yozildi va taoriflandi.
Baholash mezonlari bilan tanishtirildi. “ Ofarin “, “ Barakallo “, “Barakat qil” so‘zlari yozilgan shakllar.
B aholash mezonlari. “ Ofarin “, “ Barakallo “, “Harakat qil” so‘zlari yozilgan shakllar.
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni
Ahamoniylarning O‘rta Osiyoga kirib kelishi. Miloddan avvalgi VI asr o'rtalaridaEron ahamoniylari О'ita Osiyoga qilgan harbiy yurishlari chog'ida Parfiya, Marg'iyona vaBaqtriyani egallabolganlar. Endi, o'z oldilariga yurtimiz Turonni bo'ysundirish maqsadini qo'yganlar. Shu suloladan bo'lgan Eron shohi Kir II bu maqsadini amalga oshirish uchun dastlab massagetlar yurtini bosib olishga qaror qilgan.
KirII ning hujumi arafasida massagetlar yurtida malika To'maris hukmronlik qilardi. Oqila vajasur hukmdor To'maris haqida ko'p hikoya va rivoyatlar saqlanib qolgan. Shulardan biri Gerodotning «Tarix» kitobida keltirilgan.
Yovuz Kir II massagetlar yurtini bo 'y sundirish uchun 530-yilda Amudaryoni kechib o'tadi. Hal qiluvchi jang oldidan Kir II hiyla yo'li bilan To'marisning o'g'li Sparganisni asirga tushiradi.
To'maris bu voqeadan xabar topgach qattiq qayg'uradi va Kir II gaquyidagi maktubni yo'llaydi: «О, qonxo'r Kir! Maqtanma, lashkarlarim va о'g' limni ochiqjangdayengib emas, hiyla yo'li bilan asirolding. Yaxshilik bilan uni qaytarib ber va yurtingga qayt! Aks holda tangrim nomi bilan qasam iehamanki, seni o'z qoningga to'ydiraman».
Kir II uning gapiga quloq solmaydi. Asir olingan Sparganis o'zini o'ldiradi. To'maris bor lashkarini yig'ib, Kir II ustiga yurish qiladi. Ikki tomon o'rtasida dahshatli jang bo‘lib o‘tadi. Qon ariqdagi suvday oqadi. Bu jangda Kir II ham halok bo‘ladi. Massagetlardan bir yigit Kir II ning kesilgan boshini To‘ma- risning oyog‘i ostiga tashlaydi. Malika Kir II ning boshini qon to‘ldirilgan meshga solishni buyuradi va baland ovozda: «O‘g‘limni o‘ldirding, yurtimning qonini ichmoqchi bonding.
Tirikligingda inson qoniga to‘ymagan eding. Mana, endi to‘yguningeha ieh, qonxo‘r!», deb xitob qiladi. Massagetlar bilan Eron shohi Kir II o‘rtasidagi bu urush tillarda doston borgan. «Mening bilishimcha, urushlar iehida bundayin urushni hali heeh kim ko‘rmagan», deb yozgan edi Gerodot hikoyasining yakunida.
Shiroq jasorati. Kir II halokatga uchragan bo‘lsa- da, ahamoniylar yurtimizni bosib olish niyatidan voz keehmaganlar. Eronda taxtga о 'tqazilgan shu sulolaning vakili Doro I miloddan avvalgi 519- yilda endi ajdodlarimiz saklar yashayotgan hududlarni bosib olish uehun lashkartortadi.
Saklar dushmanga qattiq qarshilik ko‘rsatadilar.
Buni saklar qabilasigamansubTuronning mai'd o‘gloni Shiroq jasorati misolidako^rish mumkin. U Eron shohi Doro I oldiga borib, vatandoshlaridan alamzada ekanligini, ulardan o‘eh olish uehun eronliklarga yordam berishini, ulami sak jangehilari joylashib olganjoyga yaqin yo‘ldan boshlab borishini aytadi.
Doro I quloq-bumi kesilgan Shiroqning gaplariga ishonadi. Vatanparvar Shiroq atayin quloq-burnini kesib tashlagan edi.
Shiroq ularni eho‘1 iehkarisiga boshlaydi. Ular qaneha yurmasinlar, manzildan darak bo‘lmaydi. Bu orada Eron lashkarining oziq-ovqat zaxirasi tugaydi.
Darg‘azab borgan eronliklar aldanganini tushunib yetadilar. Shunda Shiroq ularga qarab: Menbiro‘zim Doro I lashkarini halokatga uehratdim. Vatandoshlarimni esaolim va talon-tarojdan saqlab qoldim. Eron lashkari halokatga mahkumdir, — deganicha qah-qah urib kuladi.
Turonning mard o‘g‘loni Shiroq dushman qolida halok bo‘ladi. Lekin xalqini, Vatanini bosqinchilardan saqlab qoladi. Doroning lashkarlari sahroda qolib ketib, halokatga uehraydilar. Biroq Eron ahamoniylari bu maglubiyatdan so‘ng ham Turonni bo’ysundirish niyatidan qaytgan emaslar. Eron harbiy kuch jihatdan bari- bir kuchli edi. Oxir-oqibat Eron yurtimizni bo‘ysundirgan va har yili katta miqdorda olpon to lab turishga majbur etgan.
V.Baholash: Darsda faol o`quvchilar baholanadi?
IV Yangi mavzuni Mustahkamlash.
Ahamoniylar kimlar edi va ular qachon Turonga bostirib kelganlar?
To'maris jasorati haqida nimalarni bilib oldingiz?
Shiroq jasorati haqida so ‘zlab bering.
.
5 Uyga Vazifa
Keyingi mavzu bilan tanishib kelish
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Do'stlaringiz bilan baham: | 
