Fan nomi: Informatika. 1 – dars. Darsning mavzusi: Grafik obyektlar va ularni kompyuterda tasvirlash usullari. Yangi mavzu bayoni

Fan nomi: Informatika. 3 – dars.
Darsning mavzusi: Ikki va uch o’lchamli kompyuter grafikasi turlari
Takrorlash

1. 
   Delphi dasturi haqida nimalarni bilasiz?
   
2. 
   Delphi dasturi ishga tushirish va unda ishni tugallash;
   
3. 
   Delphi dasturining asosiy elementlari;
   

Yangi mavzu bayoni
Yaratish usuliga ko‘ra kompyuter grafikasi ikki gumhga ajratiladi:
1) (inglizcha - ikki o‘lchamli jumlasidan olingaii)
2) (inglizcha ~ uch o‘lchamli jumlasidan olingan)
Ikki o‘lchamli grafika yassi va tekis sirtlarda yaratilgan tasvirlar bo’lib ularga misol sifatida printerda qog‘ozga chop etilgan fotosurat, rassom tomonidan (maxsus malo)da chizilgan rasmlarni keltirish mumkin. Ikki o’lchamli grafikaning turlari bilan keyingi sahifada batafsil tanishamiz.
Uch olchamli grafika yordamida hajmga ega jismlar tasvirlanadi. Bunda jismning fazoda egallagan o‘rni mayda kublar bilan to’ldiriladi. Agar bu kublar yetarlicha kichik bo’lsa, inson ko‘zi ularni ilg‘amaydi va kublar yaxlit bir jism sitatida ko‘z o‘ngirnizda gavdalanadi. Lekin hozirgi paytda boshqacha yo‘l tutiladi. Jismning o ‘zi emas, baiki uning chegarasini tashkil etuvchi sirt shakllantiriladi. Natijada ko‘zlarimiz oldida jismning o'zi namoyon bo'ladi.
Ikki o’lchamli kompyuter grafikasi quyidagi turlarga ajratiladi:
1) rasmli grafika 2)vektorli grafika 3) fraktal grafika.
Rastr so‘zi informatikaga televideniyadan kirib kelgan bo'lib, lotin tilidagi rostrum-xaskash, omoch so'zidan olingan. Monitor ekramda tasvir televizor ekranidagi kabi yaratiladi. Hozirgi payida ekrandagi tasvir ham raqamli ko‘rinishda yaratiladi: tasvir qatorlar va ustunlarga bo'linadi, tasvirning mayda bo’laklari piksellardan iborat bo’ladi.
Rastrli tasvirlar skanerlar, raqamli fotoapparatlar, shu jumladan, telefonning fotokameralarida yaratiladi. Komputer ekranidagi tasvirdan nusxa olinganda ham rastrli tasvir paydo bo’ladi.
Printerlarda chop etilgan tasvirlar ham rastrlar orqali yaratiladi.
Rastrli tasvirning o’lchami deganda undagi ustunlar va satrlar soni tushuniladi. Masalan, 3200x2400 o‘lchamli tasvirda 7 million 680 mingta, 1920x1080 o’lchamlisida 2 million 73 ming 600 ta piksel bor.
Rastrlar zichligi deganda uzunlik birligiga mos keladigan piksellar soni tushuniladi va dpi(dots per inch - bir dyuymdagi nuqtalar)da o’lchanadi. Masalan, 3200x2400 o’lchamli tasvirni 300 dpi zichlikda chop etish uchun 11 x 8 dyuym² yoki 27x20 sm² ’ o’lchamli qog’oz kerak bo’ladi.