Фан: Манзарали дендрология Ўқитувчи: қ. Х фал ф. д доцент Ф. М. Чоршанбиев

Қуш жийда меваси

Ингичка баргли жийда, қушжийда (Elaeagnus angustifolia L.) Баландлиги 8 метргача бўлган кичик дарахт бўлиб, Марказий Осиё ва Кавказ дарё тўқайларида кенг тарқалган асосий дарахт ўсимлиги ҳисобланади. Қушжийдани тупроқ танламаслиги, шўр ерларда ўсишга мослашганлиги ўрмон мелиорациясида қадрланади. Баргларини манзарали хусусиятига кўра кўкаламзорлаштиришда кенг фойдаланиш мумкин.

• Ингичка баргли жийда, қушжийда (Elaeagnus angustifolia L.) Баландлиги 8 метргача бўлган кичик дарахт бўлиб, Марказий Осиё ва Кавказ дарё тўқайларида кенг тарқалган асосий дарахт ўсимлиги ҳисобланади. Қушжийдани тупроқ танламаслиги, шўр ерларда ўсишга мослашганлиги ўрмон мелиорациясида қадрланади. Баргларини манзарали хусусиятига кўра кўкаламзорлаштиришда кенг фойдаланиш мумкин.
• Мирзачўлда шўрланган ерларда кенг экилмоқда. Баргларини ёзиб бўлгач гуллайди. Гуллари жуда хушбўйлиги билан ажралиб туради. 3-4 ёшдан мевага киради. Ёғочи дурадгорчиликда ишлатилади. Жуда чуқур ўсувчи илдиз системасини вужудга келтиради. Дастлабки ҳаёт босқичида тезроқ ўсиб ривожланади, кучли шўрланган ва тошлоқ тупроқларда 5 ёшида 4 м баландликка етади. Иссиқликка, қурғоқчиликка чидамли, энг асосий бошқа дарахт турлари ўса олмайдиган шўрхок тупроқларда бемалол ўсади. Уруғидан, қаламчалар орқали кўпайтирилади, тўнкасидан бачкилар ҳосил қилиб тез ўсади, 60-80 йилгача яшайди. Иҳотазорлар барпо этишда кенг фойдаланилади.

Шарқ жийдаси

Шарқ жийдаси мевалари

Кумушсимон жийда (Elaeagnus argentea Pursh.) Ушбу жийда турининг ватани Шимолий Америка бўлиб, МДХ давлатларида маданийлаштирилган ҳолда учрайди. Кичик дарахт ёки бута кўринишида 1-3 м баландликка эга бўлиб, тана пўстлоғи тўқ кулранг, барглари кумушсимон ғубор билан қопланган. Мевалари худди қушжийда мевалари каби чўзинчоқ-думалоқ.

• Кумушсимон жийда (Elaeagnus argentea Pursh.) Ушбу жийда турининг ватани Шимолий Америка бўлиб, МДХ давлатларида маданийлаштирилган ҳолда учрайди. Кичик дарахт ёки бута кўринишида 1-3 м баландликка эга бўлиб, тана пўстлоғи тўқ кулранг, барглари кумушсимон ғубор билан қопланган. Мевалари худди қушжийда мевалари каби чўзинчоқ-думалоқ.
• Кўкаламзорлаштиришда кенг фойдаланилади, қурғоқчиликка чидамсиз, лекин совуққа чидамли. Дарё қирғоқларини, жарликларни мустахкамлашда кенг фойдаланилади.