Kiritish-chiqarish
portlari.
Kompyuterlarning ona platada mavjud
bo‘lgan kirish-chiqish portlari orkali
protsessor tashqi qurilmalar bilan
ma’lumot almashadi. Ichki qurilmalar
bilan ma’lumot almashuvi uchun
maxsus portlar hamda umumiy portlar
ham mavjud.
Kompyuter klaviaturasi
Kompyuter klaviaturasi - foydalanuvchi tomonidan kompyuterga ma’lumotlarni va
boshqaruv buyruqlarini kiritishga mo‘ljallangan qurilmadir. Klaviaturada umumiy
soni 101-110 tugmachalar bo‘lib, kompyuterga simsiz va sim orqali ulanishi
mumkin.
Tugmachalar o‘zining vazifasi
bo‘yicha 6 gruhga bo‘linadi:
•
alfavitli-sanli tugmalar;
•
kursor bilan boshqaruv;
•
sonli panel tugmalari;
•
mahsus tugmalar;
•
modifikatorlar.
Funktsional tugmalar - PC/AT
klaviaturalarda funktsional tugmalar -
F1 dan F12 gacha bo‘ladi. Shift, Ctrl, va
Alt bilan birgalikda ishlatganda
interfeysning bir qismini tashkil qiladi.
Modifikatorlar tugmalar - qatoriga Shift,
Ctrl,
⇪
Caps Lock, Alt i AltGr (o‘ng Alt)
kiradi. Bu tugmalarning vazifasi boshqa
tugmalarning harakatini o‘zgartirishga
qaratilgan. Modifikator tugmalar ko‘p
ishlatilganligi sababli bu tugmalar katta
qilib yasalgan va klaviaturaning o‘ng va
chap tomonlarida dublikat qilingan.
Sichqoncha mexanik harakatni signalga
aylantiruvchi qurilma hisoblanadi va ushbu
signal kursorning pozitsiyasini bildiradi yoki
sahifani aylantirish uchun xizmat qilishi
mumkin. Sichqoncha qurilmasi shahsiy
kompyuterlar foydalanuv-chilarning grafikaviy
interfeyslari paydo bo‘lgandan keyin keng
qo‘llanila boshladi. Sichqoncha 1970 yil Duglas
Engelbart tomonidan ixtiro qilinib 19801 yilda
Xerox 8010 Star Information System
kompaniyai tomonidan ishlab chiqilgan
mikrokompyuter tarkibiga kiritilgan.
Zamonaviy kompyuter o‘zaro
bog‘langan - protsessorlar, tezkor
xotira modullari va ma’lumotlarni
kiritish-chiqarish qurilmalaridan
iborat bo‘lishi mumkin. Bitta
markaziy protsessorga ega bo‘lgan
kompyuterning tuzilish chizmasi
keltirilgan.
Kompyuterlar arxitekturalarini, ularning ko‘psathli tashkil qilinishi
Zamonaviy kompyuter arxitekturasini
o‘rganishga bag‘ishlangan kompyuter
arxitekturasini, bir nechta sathlar
ierarxiyasidan iborat ko‘rinishda ifodalab
o‘rganish amalga oshirilgan. Ko‘pgina
zamonaviy kompyuterlar ikki va undan
ortiq sathlardan iboratdir. Kompyuter
arxitekturasining olti sathdan iborat
tuzilishga ega ko‘rinishda ifodalangan
chizmasi keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |