Fan bo‘yicha qisqacha izohli lug`at. Vokal – Italyancha so‘z bo‘lib, qo‘shiq degan ma’noni anglatadi. Vokal maktabi

Talaffuz hosil qilish ovoz hosila tizilmalari- lablar, tishlar, til, tanglay, tomoq kiradi.
Nafas olish turlari- kuylashda asosan quyidagi nafas turlari qo‘llaniladil. Ko‘proq diafragmatik nafas, qorin nafasi turlari mavjud.
Registr- xonandalik ovozi registri deb yagona fiziologik mexanizmdan vujudga keluvchi bir turda yangraydigan qator tovushlar tushuniladi. Registrlarning uch turi mavjud: ko‘krak, markaziy va bosh registri.
Rezonator- bosh va ko‘krak rezonatorlari mavjud. ko‘krak rezanotori bu o‘pkaning egiluvchi devorlari ichiga joylanadigan havo miqdori jarangdorligiga aytiladi. Bosh rezonatori yorqin, jarangdor va temirsado, u boshning yuz tomoniga joylashgan bo‘ladi.
Vokal ijrochiligida ovoz imkoniyatlarini rivojlantirish-vokal ijrochiligida ovoz imkoniyatlarini rivojlantirish uchun asosan ovoz mashqlari, vokalizlar va vokal asarlaridan foydalanib kuylab boriladi.
Vokal asarlari. Opera – musiqa san’atining eng yirik janri hisoblanadi. U bastakorlarning talabiga javob beradigan libretto, ya’ni she’riy dramatik pe’sa asosida yaratiladi. Opera ham teatr tomoshasidir. Barcha sahna bezaklari, kiyim –kechaklar, raqs harakatlari, xor jamoalari va boshqalar asar mazmunini bo‘lib o‘tayotgan voqea davrini ochishga xizmat qiladi. operada sahnalar, gapiriladigan so‘zlar, kuylanadigan qo‘shiqlar, hamma -hammasi musiqaga asoslangan bo‘ladi.
O‘zbek operalari- O‘zbekistonda birinchi opera 1939 yilda M.Ashrafiy va S.Vasilenko bilan hamkorlikda yaratilgan “Bo‘ron” operasidir. Undan so‘ng Glier va T.Sodiqovning “Layli va Majnun”, M.Burxonovning “Alisher Navoiy”, S.Yudakovning “Maysaraning ishi” va boshqa ko‘p operalar yozilgan.
O‘zbekistonda bolalar operasi -O‘zbekistonda S.Boboyevning “Yoriltosh”, S.Jalilning “Malikai ayyor”, A.Mansurovning “Hayvonlar sultoni” va boshqa operalari yozilgan.
Jahon opera san’atida katta iz qoldirgan bastakorlar- Djuzeppi Verdi “Aida”, “Rigoletto”, “Traviata”, “Otello” operalarini yozgan. Bastakor M.Glinka mashhur “Ivan Susalin”, “Ruslan va Lyudmila” operalarini yozgan. V.Motsart “Sehrli nay” (“Bolshebnaya fleyta”), Jorj Bize “Karmen”, P.Chaykoviskiy “Toppon xonim” (“Pikovaya dama”) “Yevgeniy Onegin”, Rimskiy –Korsakov “Qorqiz” (“Snegurochka”) va ko‘pgina mashhur opera asarlari yaratilgan.
“Klassika” atamasi nima ma’noni anglatadi -Bu so‘z lotincha “klassikus” so‘zidan olingan bo‘lib, “namunaviy”, “yetuk” degan ma’noni anglatadi. Klassik bastakorlarga I.S.Bax, L.Betxovin, V.Motsart, Dj.Verdi, P.Chaykovskiy, M.Glinka va boshqalarni misol keltirishimiz mumkin.