Fan : Xayot faoliyati xavfsizligi va mehnat muhofazasi Mavzu : Zararli moddalarning ta’sirining nazariy asoslari

CO bilan zaharlanishga qarshi kurash choralari:

• karbyurator dvigatellarini kuchsiz aralashmada ishlashini ta’minlash;
• karbyurator va dizel dvigatellarini kombinatsiyalashgan neytralizatorlar bilan jihozlash;
• karbyuratorli dvigatellarni vakuum regulyatorlari bilan jihozlash;
• chiqindi gazlardagi zaharli komponentlarning minimal miqdori boʻyicha dvigatellarning texnik holati ustidan nazoratni ta’minlash.

Akrolein (akril aldegidi - CH, CHCHO) dizel dvigatellari- ning ishlashi paytida chiqindi gazlar bilan birga ATKning xona- lari havosiga kiradi.

Akrolein rangsiz suyuqlik boʻlib, kuygan yogʻlarning oʻtkir, bezovta qiluvchi hidiga ega. Hid sezish chegarasi taxminan 0,004 mg/l ni tashkil qiladi. Akrolein yuqori nafas yoʻllarini yalligʻlantirish xususiyati, shuningdek, koʻzning shilliq qavati- ning oʻtkir yalligʻlanishiga olib keladi. Bosh aylanishi, boshga qon tiqilishi mumkin.
Inson tanasi akroleinning 1 mg/l konsentratsiyasiga bir daqiqadan koʻproq vaqt davomida bardosh bera olmaydi. REChK – 0,2 mg/m3 , 2-xavf klassi.
Akrolein chiqarilishiga qarshi kurash choralari:

• avtotransport vositalariga texnik xizmat koʻrsatishda (transport vositalarini transportirovka qilishda) konveyerlar va elektrokardan foydalanish;
• mahalliy soʻruvchi ventilyatsiyasidan foydalanish.

Azot oksidlari. Gazlaridagi azot oksidlarining eng katta miqdori oksid (NO) va dioksid (NO2)da uchraydi. Ular inson tanasiga yuqori nafas yoʻllari orqali kiradi. Zaharlanish belgilari faqat olti soatdan keyin yoʻtal, nafas qisilishi, boʻgʻilish, oʻpka shishi shaklida paydo boʻladi. Qonda nitritlar va nitratlar oksige- moglobinni metagemoglobinga aylantiradi.
Bosh ogʻriqlari bilan birga surunkali zaharlanish yuzaga kelishi mumkin. REChK - 5 mg/m3 , 2-xavf klassi.
ATP binolarida kuchli mahalliy va umumiy almashinuv ventilyatsiyasidan foydalanish kerak.
Benzol (CJHU) avtomobillar uchun yoqilgʻi sifatida benzin bilan 25% dan oshmaydigan aralashmada ishlatiladi. Benzoldan foydalanganda oʻtkir va surunkali zaharlanish mumkin.
Agar epoksid qatroni teriga tushsa, uni qogʻoz sochiq bilan olib tashlash kerak, soʻngra bu joyni issiq suv va sovun bilan yuvib, sochiq bilan quriguncha artiladi va vazelin suriladi.
Epoksi bilan ishlaydigan ishchilar boʻlishi kerak
Epoksi qatroni bilan ishlaydigan ishchilar har ikki yilda bir marta tibbiy koʻrikdan, olti oyda bir marta dermatovenerolog oʻtishlari kerak.