Falsafiy yondashuvni talab qiladi

169.
O'yin nazariyasi, uning boshqa tahlil usullaridan farqi nimada? O'yin nazariyasi, uning farqlari nima?
boshqa tahlil usullaridan?
O'yin nazariyasi(game theory) o'zaro bog'liq bo`lgan ishtirokchilar(parties) orasidagi vaziyatlarni,
qarorlarni va ehtimoliy harakatlarini tahlil qilish usulidir. Bu ikki yoki ko'p qutbli dunyoga mos keladi.
Nol summali(zero sum) o'yinlar: qaysi tomon to'liq g'alaba qozonsa, ikkinchisi yutqazadi.
Kooperativ o'yinlar: bu erda partiyalar koalitsiyaga kirishadi va foydani bo'lishadi.
Nesh muvozanati(equlimbrium): Bunda sizning natijangiz boshqa tarafning harakatiga bog`liq. O`z
navbatida ularning natijasi sizning qarorlaringizga bog`liq. Shunday vaziyatlarda hamma o`zi uchun
maqbul natijaga kelishga urinadi, lekin boshqa tomonni boshqara olmaydi.
Masalan AQSH va Rossiya. Biron masala yuzasidan ikkalasi ijobiy qaror qabul qilsa 5 ball oladi( natija
uchun). Ikkalasi inkor qilsa 3 ball. Biri inkor qilib , ikkinchisi tasdiqlasa inkor qilgan taraf 10, tasqidlagan
taraf 0 oladi. Bunday vaziyatda boshqa tarafning qarorini oldindan aytib bo`lmaydi. Shuning uchun ham
barcha ishtirokchilar faqat o`zi uchun doim ijobiy natija keltiradigan optimal qarorga keladi. Hammaga
bir dek foyda keltiradigan qarorga emas.
170. Delphi usuli - qaysi holatlarda u qo'llaniladi? Delphi usuli - qaysi hollarda
ishlatiladi?
Delfi metodi ma`lum bir masala yuzasidan bir guruh ekspertlarning yakdil fikri va kelajakka bo`lgan
tahliliy bashoratini olish uchun ishlatiladigna usul.
Metod dastavval 1950-yillarda AQSHda RAND tomonidan ishlab chiqilgan.
Ushbu metodda tashkilotchi ekspertlar guruhini o`zi to`playdi va ular oldiga aniq vazifa qo`yadi. Jarayon
bosqichlardan iborat bo`lib, har bosqich(etap)dan so`ng, anonym fikrlar tahlil qilinadi.
Bitta to`xtam(consensus)ga kelmaguncha davom etadi.
Hozirda ilm-fan sohasida uzoq muddatli tahliliy bashoratlarni amalga oshirishda delfi metodidan
foydalaniladi.
Pluslari: tez konsensusga kelish; narx jihatdan arzon; ma`lumot kam holatda ham ishlashi
Minuslari:to`g`ri yoki xató javob emas balki umumiy fikr olinadi; fikrlar keskin farq qiluvchi mavzularda
ishlamaydi; tashkilotcha natijaga ta`sir ko`rsatishi mumkin; vaqt ko`p oladi;