Falsafa va iqtisod

FALSAFA VA IQTISOD

UMUMIY TUSHUNCHALAR

REJA:

• FALSAFA HAQIDA UMUMIY MALUMOT
• UNING TARIXI
• FALSAFANING FOYDASI
• FALSAFA O`RGANISHNING FOYDASI
• IQTISODIYOT TUSHUNCHASI
• IQTISOD NIMA
• UNING ASOSI
• IQTISODDA FALSAFA

FALSAFA

• filosofiya — insonning dunyoda tutgan oʻrni va dunyoqarashining yaxlit tizimini ifodalovchi maʼnaviy faoliyatining bir shakli. Mil. 2—3-a. larda oʻtgan yunon faylasufi Diogen Laertskiyning shohidlik berishicha, yunon mutafakkiri Pifagor birinchi boʻlib oʻzini «filosof» deb atagan. Bu soʻz Geraklitning falsafiy taʼlimotida narsalarning tabiatini tadqiq etishga nisbatan qoʻllanilgan, tadqiqotchining oʻzi esa «filosof» deb atalgan. Keyinchalik «filosof» soʻzi har taraflama, keng, tushunarli va haqqoniy fikr yuritishga intiluvchi kishiga nisbatan qoʻllanilgan. Tarixiy maʼlumotlar yunoncha philosophia soʻzi arabchaga «falsafa» boʻlib oʻtganligi, arablar bu fanni «hikma» deb atashi, ruschaga «filosofiya» tarzida oʻtganligini tasdiqlaydi, demak falsafa bilan filosofiya soʻzlari bir xil maʼnoga ega.

TARIX

Falsafa tarixi — inson tafakkuri tarakqiyoti tarixidir. Falsafa tarixiga oid adabiyotlarda insoniyat tarixida xitoy F. si, hind F. si, Yevropa F. si ajratib koʻrsatiladi. Yirik diniy taʼlimotlar sifatida hinduiylik F. si, xristianlik F. si, buddaviylik Falsafasi, islom F. sini koʻrsatish mumkin.

FALSAFANING FOYDALARI

• An'anaga ko'ra, falsafa imtiyozli onglarga xos bo'lgan va yosh bolalar uchun mos bo'lmagan qiyin va mavhum intizom sifatida qabul qilingan. Hech narsa haqiqatdan uzoqroq bo'lishi mumkin emas. Falsafa bizni o'ylashga, savol berishga, xulosa chiqarishga, kundalik muammolarga tanqidiy javoblarni qo'llashga o'rgatadi.
• Va agar bu haqda yaxshilab o'ylab ko'rsak, bolalar juda yoshligidan shunday qilmaydimi? Bolalar atrofdagi dunyoni bilish uchun tug'ma qiziqish bilan tug'ilishadi va ular hayotlarining birinchi yillarini nima uchun narsalar haqida o'ylash bilan o'tkazadilar. Fikrlari ba'zi savollarga javob izlashga asoslangan buyuk faylasuflarning qarashlaridan unchalik uzoq bo'lmagan munosabat. Shuning uchun, bolalar potentsial faylasuflar, deyarli hamma narsani so'roq qilish va paydo bo'lgan savollarga hayratlanarli javob topishga qodir.