Falsafa kafedrasi «tabiatsnunoslik falsafasi»


nemis  tabiiyotshunosi,  vrach  Filipp  Aureol  Teofrast  Bombast  fon  Gogengeym



Download 0,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/82
Sana08.07.2021
Hajmi0,55 Mb.
#112546
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   82
Bog'liq
tabiatshunoslik falsafasi

nemis  tabiiyotshunosi,  vrach  Filipp  Aureol  Teofrast  Bombast  fon  Gogengeym 

Parasels  (1493-1541)  edi.  Parasels  kimyoning  asosiy  maqsadi  dori-darmon 

tayyorlash deb tushundi. U medisinada kimyoviy prepa-ratlarni ishlatib muvaffaqiyatli 

natijalarga  erishdi  va  katta  shuhrat  qozondi.  Bu  hol  ko‘pgina  vrachlarni  kimyoviy 



tekshirish-lar olib borishga jalb etdi.  Alximiya  muammolari orqaga su-rilib, kimyoviy 

o‘zgarishlarni o‘rganishning oqiloia yo‘llarini o‘zlashtirish davri boshlandi. XVII asrga 

kelib kimyoda tabiat-ni hayotdan ajratib o‘rganish usuli asta-sekii yo‘qola boshladi va 

bu fan aniq eksperimental natijalarga asoslanib xulosalar chiqaradigan bo‘ldi. Bu yangi 

oqimga  esa  Robert  Boyl  (1627-1691)  asos  soldi.  Engels  «Boyl  kimyodan  fan 

yaratmoqda» deb xitob qilgandi o‘zining «Tabiat dialektikasi» asarida. Bu xu-losa ham 

mantiqan, ham tarixan asoslangai edi. Mantiqiy asos shunda ediki: 

1) Boyl birinchi bo‘lib kimyoda induktiv usul yordamida fikr yuritishni joriy etdi va 

bu bilan kimyoning fanga ayla-nishida tamal toshiii qo‘ydi; 2) Boyl kimyoning asosiy 

maqsa--  moddalarning  tarkibini  o‘rganishda  dsb  bildi,  buning  uchun  ularni  analiz 

qilish kerakligini ko‘rsatib o‘tgan edi. Aializning o‘lchovi sifatida Boyl sintezni qabul 

etgan. Fan tarixi bo‘yicha mutaxassis Bonifasiy Kedrovning fikricha, ximnya fani faqat 

kimyoviy elementlar haqidagi  fan sifatida shakllanishi mumkin edi. P. Gassendi va R. 

Boyllarning  atomis-tik  qarashlari  alximiyaga  qarama-qarshi  bo‘lgan  konseptual  sis-

temani hosil qila olmas edi, agar shunday bo‘lganda P. Gassendi ximiyaping asoschisi 

bo‘lgan bo‘lardi. Ammo Robert Boylning 1)ximiyata induktiv usulni olib kirganligi; 

2)ximiyaning  asosiy  masalasi  xossalarning  tarkibga  bogliqligini  o‘rganish  ekanligini 

ko‘ra  bilgani;  3)tarkib  deganda  murakkab  modda-ning  analiz  natijasida  ajralib 

chiqadigan, sintez davrida esa yaia o‘sha murakkab moddani hosil qila oladigan oddii 

modda-larni  tushunganligi;  va  4)kimyogarlar  oldiga  real  kimyoviy  moddalarni 

o‘rganish vazifasini qo‘ya olganligi - mana shular-ning hammasi ungacha bor bo‘lgan 

ximiyaning fanga aylaiishiga sabab bo‘lgai omillar edi. 

Shunday  qilib,  hozirgi  tushunchamizdagi  ximiya  fan  si-fatida  XVIII 


Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish