Falsafa fanining Vazifasi: inson ongida sog’lom aqlga mos dunyoqarashni shakllantirish. Maqsadi

Ongningtuzilishi -sezish, idrok, emotsiya, xayol, xotira, iroda, tafakkur butunligi, tizimi.

Oila - kishilarning tabiiy (qon-qarindoshlik, nikoh, jinsiy munosabatlari, bola tug’ish) va ijtimoiy (iqtisodiy, siyosiy, huquqiy, axloqiy va boshqa) munosabatlari birligi.

Obraz – amaliy faoliyat va bilish jarayonida shakllangan hissiy yoki oqilona tasavvur.

Okkultizm – maxsus ruhiy mashqlar, alohida marosimlar orqali ayrim insonlargina bila oladigan koinotda sirli kuchlar mavjudligini e’tirof etuvchi ta’limot.

Oppozitsiya - qarshi harakat, muayyan narsaga ochiqdan-ochiq yoki zimdan qarshilik ko’rsatish.

Plyuralizm (lot.-ko’plik) olam asosida ko’p narsa va ideyalar yotadi, deguvchi ta’limot.

Patristika (lot.-pater-ota)-xristian diniy-falsafiy taraqqiyotining yanada rivojlanish bosqichi III-V asrlarga to’g’ri keldi. Bu davrda  patristika ko’payib ketgan  diniy bid’atchi mazhablarga qarshi kurashishni kuchaytirish, xristian ilohiyotining  falsafiy asoslarini tahlil qilish, inson, jamiyat va bilish masalalarining diniy tamoyillarini  ishlab  chiqish bilan shug’ullandi.

Pragmatizm (yun.-amaliyot, naf, foyda) AQSHda keng tarqalgan yangi zamon falsafasining bir oqimi bo’lib, asoschisi Charlz Pirs (1839-1914), yirik vakillari Uilyam Jeyms (1842-1920), Jon Dyui, Uinn va boshqalar. Bu oqim o’zining qarashlari va maqsadlari bilan amerikaliklar ijtimoiy-madaniy hayotining qadriyatlarini ifoda etib, u yerdagi ishbilarmonlar, tadbirkorlar, menedjerlar, siyosatchilar tomonidan keng qo’llanildi.

Pozitivizm (lot. pozitiv - «ijobiy») – g’arb  mamlakatlarida keng tarqalgan falsafiy tafakkur ko’rinishlaridan biri bo’lib  uning diqqat markazida falsafa va fanning o’zaro munosabati muammosi turadi. Pozitivistlar barcha haqiqiy, «ijobiy» bilimlarni ayrim fanlarning natijasi yoki ularni sintetik birlashtirish natijasi sifatida olish mumkin, deydilar.

Postpozitivizm ta’limotining asosiy mohiyati fanni falsafadan va empirik olamdan ajratishga urinishdir. 

Progress - izchil, keng qamrovli tizimli taraqqiyot.

Panteizm – Xudoni tabiat bilan tenglashtiruvchi falsafiy ta’limot.

Paradigma – mazkur davrda ilmiy hamjamiyat tomonidan e’tirof etilgan muayyan ilmiy tadqiqot yo’nalishini belgilovchi printsiplar majmui.

Passionar – ichki energiyaga egalik yoki o’ta g’ayratlilik.