I. FАNNING MАZMUNI
Fаnni o‘qitishdаn mаqsаd – tаlаbаlаrning oliy ta’lim tizimida dunyoviy, fаlsаfiy vа diniy bilimlаrni o‘rgаnish аsosidа, ulаrdаn ijtimoiy hаyotdа mаqsаdli foydаlаnish vа to‘g‘ri fikrlаsh mаhorаtini shаkllаntirishdаn iborаt.
Fаnning vаzifаlаri – falsafiy, ilmiy va diniy bilimning tafakkur uslubining o‘zgarishiga ta’siri; tabiiy ilmiy bilimlarning ijtimoiy ahamiyati; texnik va texnologiyalarning inson pragmatik ehtiyojlariga javob sifatidagi evolyutsiyasi; madaniyat, ommaviy madaniyat va ommaviy madaniyatsizlikning o‘zaro aloqasi va farqi; diniy madaniy an’analarda oila va farzand, tarbiyasiga oid g‘oyalarning ahamiyati; diniy ma’rifatning mutaassiblik (fanatizm), dindorlik, shamanizm, terrorizmdan farqi; diniy e’tiqodning yo‘nalishlari; global jarayonlar va barqaror taraqqiyot omillarining o‘zaro mutanosibligi; korrupsiya shakllari, sabablari va ularni bartaraf etish yo‘llari; ta’lim falsafasi va falsafa ta’limining dunyoqarashni shakllantirishdagi o‘rni; dunyoviy bilim va malakalarni yangilanayotgan O‘zbekistondagi islohotlar jarayonida to‘liq namoyon qilish, burch va ijtimoiy mas’uliyatni his qilishni o‘rgatishdan iborat.
II. АSOSIY NАZАRIY QISM (MА’RUZА MАSHG‘ULOTLАRI)
II.I. Fаn tаrkibigа quyidаgi mаvzulаr kirаdi:
1-MODUL. FАLSАFА
1-mаvzu. Falsafaning fan va dunyoqarashga doir mohiyati
Falsafa dunyoni anglash usuli. Falsafaning predmeti, tuzilishi, funksiyalari, yangi sohalari va o‘zgaruvchan xarakteri. Sharq va G‘arb mutafakkirlari falsafaning maqomi haqida. Falsafani siyosiylashtirishning oqibatlari. Falsafada shubhaning roli. Falsafaning jamiyatdagi roli yoki amaliy falsafa. Dunyoqarash olamni diniy, falsafiy, ilmiy bilish shakli. Dunyoqarashda sezgi, idrok, tushunishning mutanosibligi. Dunyoqarashda bilish, qadriyatlarga munosabat va xulq atvorni tarbiyalashning roli. Dunyoqarashning shakllanishiga ijtimoiy muhitning ta’siri. Mifologiya, din, falsafa va fan dunyoqarash shakllari. Diniy dunyoqarashning mohiyati. Fan tushunchasining tavsifi, fan taraqqiyotining asosiy bosqichlari. Falsafa va fanning mutanosibligi, farqi. Fanlarning differensiyasi va integratsiyasi.
2-mаvzu. Borliq falsafasi (Ontologiya)
Ontologiya borliq haqidagi ta’limot. Falsafa va tabiiy fanlarda borliq tushunchasining mohiyati, borliq va yo‘qlik dialektikasi. Falsafa tarixida borliq haqidagi qarashlar evolyutsiyasi. Borliq shakllarining tasnifi. Falsafa va fizikada substansiya, substrat va materiyaning o‘zaro aloqasi. In’ikos nazariyasi va uning shakllari. Dunyoning chekliligi va cheksizligi. Harakat borliqning mavjudlik sharti. Falsafa tarixida harakatning talqini. Harakat tushunchasining tavsifi, tiplari va shakllari. Harakat va harakatsizlikning o‘zaro nisbati. Makon va vaqt borliqning fundamental shakllari. Falsafada makon va vaqt dialektikasi. Falsafa tarixida makon va vaqtga substansional va relyatsion yondashuvlar. Tabiatniig ontologik maqomi. Biosfera va Noosfera haqidagi ta’limotlar.
|