“Fakultetlararo umumtexnika fanlari” kafedrasi «Muhandislik chizmasi va eskizi» fanidan maruzalar matni muallif: Nurmetov M. R

Qiya tekislik 
 
Tarif 
 
Qiya tekislik bu ikki tekislikka qiya va uchinchisiga perpendikulyar 
bo’lgan tekislikdir 
13.10 chizmada HP va EVP tekislikka qiya va FVP ga perpendikulyar 
to'g'ri to'rtburchakli tekislik ko'rsatilgan. Modomiki u FVP ga perpendikulyar ekan, 
qiya tekislik va HP tekislik orasidagi haqiqiy burchakni FVP da o'lchash mumkin. 
Bu burchak ϕ deb belgilanadi. 
 
Birinchi chorak proyeksiyasi 

---

 
 
 
13.10-chizma 
 
Berilgan frontal proyeksiyasi va VP bilan hosil qilgan burchagiga ko’ra AB 
to’g’ri chiziqning gorizontal proyeksiyasini chizish (13.11-chizma). 
 
 
13.11-chizma 
 
Bu chizish usuli so'ngisiga o'xshash va shu misolda berilgan yo'nalish 
orqali bajarilsa bo'ladi. 
Yuqoridagi chizmada, tekislikning epyuridagi eskizi ko’rsatilgan. Pastki 
chizmada tekislikning to'liq proeksiyasi ko'rsatilgan. Agar tekislik to'g'ri 

---

 
 
to'rtburchak ekanligi va izi berilgan bo'lsa, to'liq proeksiyasining qanday 
ko'rinishda bo’lishi oydinlashadi. 
13.12-chizmada uchburchaksimon tekislik FVP va EVP ga qiya va HP ga 
perpendikulyar. Modomiki u HP ga perpendikulyar ekan, qiya tekislik va FVP 
orasidagi aniq burchak HP da haqiqiy kattalikda o'lchanadi. Bu burchak θ bilan 
belgilanadi. 
Yana bir bor, agar tekislik uchburchak ekanligi va izi berilgan bo'lsa, qiya 
tekislikning to'liq proeksiyasining ko'rinishi aniq bo'ladi.