“Fakultetlararo umumtexnika fanlari” kafedrasi «Muhandislik chizmasi va eskizi» fanidan maruzalar matni muallif: Nurmetov M. R

Uchinchi chorak proyektsiyasi 
 
 
13.1-chizma 
Ushbu to’g’ri chiziq ikki tekislik kesishishidan hosil bo'lgan chiziqdir. 
FVP va HP larning izi OX chizig’idir. EVP va HP ning izi esa OY chizig’idir. 
EVP va FVP larrning izi esa OZ chizig’idir. Bu chiziqlar ma'lumotlar uchun 
juda foydali va ular sizning chizmangizda belgilangan bo'lishi kerak. Odatda O 
etiborga olinmaydi va izlar shunda XY va XZ deb belgilanadi.
3
 
 
Nazorat savollari 
 
1. To`g`ri chiziqning izi nima?  
2. Qachon to’g’ri chiziq gorizantal, frantal va pro’fil izga ega bo’ladi?  
3. Qachon to’g’ri chiziq bitta yoki ikkita izga ega bo’ladi? 
4.  To`g`ri  chiziq  kesmasining  xaqiqiy  o`lchami  va  uning  proektsiyalar 
tekisliklari bilan hosil qilgan burchaklarini qanday usul bilan aniqlanadi?  
5. Uchburchak usulidagi qatetlar haqida ma’lumot bering  
6. Umumiy vaziyatdagi to’g’ri nechta burchak hosil qiladi?  
7. 

, 
𝛽,𝛾  burchaklari haqida nimalarni bilasiz?  
                                                           
3
 
K. Morling “Geometric and Engineering Drawing” Elsevier Ltd. Great Britain-2010. 185-186.
 

---

 
 
8. Ikki to`g`ri chiziq o`zaro qanday vaziyatlarda bo`lishi mumkin?  
9. Uchrashmas to’g’ri chiziqlar haqida nimani bilasiz?  
10.Kesishuvchi to’g’ri chiziqlarga misollar keltiring  
11.Parallel to’g’ri chiziqlarni misollar bilan tushuntirib bering? 
 
 

---

 
 
 
4-MA’RUZA