Fakultetlararo jismoniy tarbiya va sport

5.2. Pedagogik ko’zatish ilmiy tadqiqot uslubiyatlari. 

 

Bu  guruhlarga xos  metodlarning ijobiy tomoni  shundaki,  izlanuvchining  o’zi  tadqiqotda 

aynan ishtirok etmaydi. Bunga pedagogik izlanish kiradi. Hayotdagi ko’zatishdan  farqli ularok, 

bu  uslub  ko’zatish  pred  metini  aniq  ifodalaydi,  ko’zatilayotgan  va  undan  aniqlangan  dalillarni 

tezlik  bilan  hisobga  oladigan  sistema  ishlab  chikadi  va  uni  izlanishda  kullaydi.  Maxsus 

protokollar,  yozuvdagi  shartli  ifodalagichlar  va  xokazolar.  Barcha  ilmiy  ko’zatishlar  natijasi 

ko’zatuvchining shaxsiy kobi liyatigagina bog’liq bulmasligi lozim, chunki o’rganilgan dalillar 

natijalar ko’pchilikda turlicha fikr xosil bo’lishiga olib keladi (bu metodda bir necha ko’zatuvchi 

bir  paytning  o’zida  ko’zatish  olib  boradi  va  ular  solishtiriladi.  Bunda  ayrim  apparatlar  usha 

harakatning  bajari  lishniy  takrorlaydi  yoki  shunda  ulchovga  qarab  aniq  ko’zatib  xulosalar 

qilinadi: foto, kinos’yomka, video, magnit tasmasi yozuvi va boshqalar). 

 

Hozirgi  zamon  nazariyasi  harakatlarni  bajarishdagi  ayrim  ifoda  langan  (ijro  etilgan, 

bajarilgan)  dalillarni,  bilimlarni  aniq  ifoda  lashdan  chikkan  xulosalar  ob’ektivligida  munozara, 

baxsga sabab bo’lmoq da. Masalan, badiiy gimnastika, akrobatika, suvga sakrash, figurali uchish 

va  xokazolarda  harakatni  ifodalashni  bayon  qilish  (v  "razitel  nost)da  tortishuvlarga  duch 

kelinadi. Albatta, bunda pedagogik ko’zatish metodi kul keladi. Qator utirgan xakamlarning har 

qaysisi o’z fikrini bayon qiladi, umumiy xulosa shunga qarab chiqariladi. 

 

Keng tarkalgan aniq hisobga olish metodlaridan biri xrono metr lashdir. «Xrono» - vaqt, 

«metr» ulchov demakdir. Bunda harakatni baja rish uchun sarflangan vaqtga qarab natija taxlil 

qilinadi. Masalan, 800 metrga yugurishda har bir 100 metr uchun sarf bo’lgan vaqt yoki darsni, 

trenirovka  mashg’ulotining  boshidan  oxirigacha  xronometrlash  mashg’ulot  ning  asosiy  vaqtini 

samarasiga baho berish uchun foydalaniladi.