Fakulteti kafedrası

1.Tiykarǵı túsinikler

1. 1. Tártiplengen sistema.

Eger úsh vektordan ibarat sistema málim tártipte (1-shi, 2-shi, 3-shi) berilgen bolsa, bunday sistema tártiplengen sistema dep ataladı.

Ush 𝑏, 𝑐, 𝑑 komplanar bolmaǵan tártiplengen vektorlar berilgen bolsın. Bul vektorlardı ulıwma baslanǵısh noqatqa keltiremiz.

On’ ushlik shep ushlik

1. 2. Oń hám shep úshlıqlar

vektor ushinan qaraǵanda vektordan 𝑐 vektorǵa eń qısqa búklem saat mili aylanıwına keri baǵıtta bolsa, ol halda bul vektorlar ushlıg’in oń úshlıq dep ataladı.

Kerisinshe bul vektorlar ushlıǵı shep úshlıq quraydı dep ataladı.

Keńislik Dekart koordinatalar sisteması da oń hám shep sistemalarǵa bólinedi.

on’ sistema shep sistema

1.2. Eki vektordıń vektor kóbeymesi hám ózgeshelikleri

1-Tariyp. 𝑏 vektordı 𝑐 vektorǵa vector kóbeymesi dep,sonday 𝑑 vektorǵa aytıladı, ol tómendegi shártlerdi qánaatlandıradı.

1) hám

2) , , vektorlar oń úshlıqtı quraydı.

3) vektordı uzınlıǵı hám vektorlarda jasalǵan parallelogram júzine teń boladı. Yaǵnıy



ha’m vektorlardin’ vektor ko’peymesi

ko’riniste belgilenedi.

(2)

Vektor kóbeytpeniń ózgeshelikleri

Vektor kóbeytpeni determinant arqalı esaplaw.

Aytayiq 𝑏 hám 𝑐 vektorlar 𝑗, 𝑘, 𝑙 artlar arqalı jayilg’an bolsın.

Yaǵnıy

Bul halda vector kóbeytpe tómendegi formulalardan anıqlanadı :

(3)

hám vektorlarda jasalǵan úshmúyeshlik júzi

3. Úsh vektordı aralas kóbeymesi hám ózgeshelikleri.

Ush komplanar bolmaǵan vektorlar berilgen bolsın.

2-Tariyp. vektor kóbeytpeni vektorǵa skalyar kóbeymesine aralas kóbeyte dep ataladı jáne onı

(

kóriniste belgilenedi.

1.3Úsh vektordıń aralas kóbeymesi jáne onıń ózgeshelikleri.

Úsh vektordıń aralas kóbeymesi skalyar muǵdar bolıp, onı geometriyalıq mánisi 𝑏, 𝑐 𝑣𝑏 𝑑 vektorlarda jasalǵan parallelopipedtiń kólemine teń.

Bul jerde