F. R. Abduraxmonov

- 15 yoshdagi o‘smirlik davri. Ulardagi asosiy faoliyat bu tengdoshlari bilan shaxsiy - intim munosabatlar hisoblanadi. 12 -

yoshga kelib bolalarda ulami ijtimoiy kattaliklarini tan olishga bo‘lgan ehtiyojlar paydo bo‘ladi. Jamiyatdagi o‘z huquqlarini ang­lash, ijtimoiy foydali faoliyat bilan o‘zlarini qoniqtira olishlari kabi tomonlar ulami tez rivojlanishlari uchun sharoit yaratadi. 0‘zini ijtimoiy munosabatlar tizimidagi o‘mini anglashi, o‘zini ijtimoiy ahamiyatli subyekt ekanligini anglab borishi kabi jarayonlar yuz beradi. Ulaming faoliyatida motivlashgan ehtiyoj munosabatlari shakllanadi. 0‘smirlami aqliy rivojlanish darajasi haqida gapirga- nimizda ularda formal fikrlash darajalari, ya’ni mantiqiy fikrlash qobiliyatini shakllanishi, aqliy operatsiyalami bajara olish jarayonlari rivojlanadi. 0‘smirdagi ahloqiy ongining darajalari haqida so‘z ket- ganda unda avtonom ahloqni vujudga kelishi, uning xatti - harakat- lari o‘zining vijdoni orqali amalga oshadi. Eng awalo ijtimoiy yu- tuqlarga asoslangan prinsiplarga orqa qiladi, keyin esa umuminsoniy ahloqiy prinsiplarga suyanadi. 0‘smirdagi ehtiyojlar bu boshqalar bilan bo‘ladigan munosabatda o‘zini o‘mini belgilab olishi, uni hur­mat qilishga bo‘Igan ehtiyoj ni paydo bo‘lishi, unga bo‘Igan ishonch va uni tan olish, mustaqilligini hurmatlash.

Krizis davrining natijalari:

• 
  0‘z - o‘zini anglashni rivojlanishi;
  
• 
  Dunyoqarashning va falsafiy tafakkuming rivojlanishi;
  
• 
  Nazariy bilimlar tizimini shakllanishi.