rakatlar - ilgaridan m oijallangan xohish bilan amalga oshiriladigan
harakatlardir. Insondagi bu irodaviy harakatlar ixtiyorsiz va ixtiyoriy
ravishda b o iish i mumkin. Ixtiyoriy harakatlar insonni anglangan va
o ‘z xohishi bilan bajariladigan harakatlari hisoblanadi. Irodaviy hara
katlar motivlar asosida amalga oshiriladi. Motivlar kurashi natijasida
inson o ‘zining maqsadlaridan kelib chiqib qaror qabul qiladi va uni
amalga oshirish uchun intiladi. Q at’iyat bilan qilingan harakatlar
maqsadni amalga oshirsa, qat’iyatsizlik esa kasbdan yuz o ‘girishga
olib keladi. Bunday holat insonda boshqa bir oson kasbni tanlashga
olib keladi. Bu yerda o ‘z qiziqishlaridan voz kechadi va oxir oqibatda
adashganini biladi. Q at’iyatsizlik insonni boshi berk ko‘chaga olib
keladi. Q at’iyat esa uni o ‘zi sevgan kasbini bilishga va undan rohat-
13
lanishga, qoniqishga olib keladi. Bu kasb orqali o ‘zini inson sifatida
bilib boradi. Bu kasb orqali yaxshi yashaydi, orzulari amalga oshadi.