F. R. Abduraxmonov z. E. Abduraxmonova


Inqiroz  tushunchasi va  uning ta ’rifi


bet143/196
Sana25.01.2022
Hajmi
#409943
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   196
Bog'liq
fayl 1114 20210526

Inqiroz  tushunchasi va  uning ta ’rifi
Insonning  yosh  davriga  qarab  uni  bosib  o ‘tadigan  inqirozlarini 
psixolog  olimlar  o ‘rganib,  uning  davrlarini  asoslab  berganlar.  Yosh 
davrlariga  qarab  inson  hayoti  davomida  yuz  beradigan  inqirozlar, 
krizislar  qonuniy  tarzda  uch  yoshda,  yetti  yoshda  o ‘n  bir -   o ‘n  uch 
yoshda  sodir b o iad i. Albatta shuni ham  unutmaslik kerakki  insonni 
hayotini keyingi davrlarida ham o ‘ziga xos b o ig a n  inqirozlar b o iad i. 
Bu  krizis  bir  oy  yoki  bir-  ikki  yil  davom  etishi  mumkin.  Ayniqsa 
o ‘smirlik  davrida.  Bu  davrda jiddiy  psixologik  o ‘zgarishlar,  shaxs- 
ning  o ‘zgarib  borishi,  rivojlanishning  juda  tez,  shiddat  bilan  bori­
shi  krizisning  ko‘rinishi  sifatida  ko‘zga  tashlanadi.  Krizis  davrining 
xususiyatlari  sifatida  bolani  qiyin  tarbiyalanishi,  atrofdagilar  bilan 
keskin  konfliktlarga borishi,  og‘riqli  va qiyin kechadigan kechinma- 
larni  boshidan  o ‘tkazishi  kabilar  bilan  xarakterlanadi.  Deylik,  uch 
yoshli  bolada  krizis  davrida  qaysarlik,  ziyonli  harakati,  o ‘z  holicha 
b o iib   qolishini  ko‘ramiz.  Yetti  yoshdagi  bolalardagi  krizisda  psixik 
bir  xillikni  buzilishini,  irodadagi  barqarorlikni  buzilishini,  kayfiyat 
ham  bir  xil  b olm ay  o ‘zgarib  turishini  va  shu  kabilarini  kuzatamiz. 
0 ‘n  uch  yoshdagi  o ‘smirda  esa  krizis  davrida  ish  qobiliyati  pasayadi, 
maktabdagi  yutuqlar  kamayadi  va  shu  kabilarni  kuzatish  mumkin. 
Shuni  ham ta’kidlash kerakki,  har bir krizis davrining asosiy  mohiyati 
ijobiy  o ‘zgarishlarga  olib  keladi.  Deylik,  yetti  yoshli  bolada  negativ 
(salbiy)lik  asosida  uning mustaqilligi  shakllanadi  va tengdosh bolalar 
bilan  boladigan  o'zaro  muloqotda  mazmunli,  xilma-xil  munosabat- 
lar  yuzaga  keladi.  Krizisni  kechishi  ko‘pgina  hayotiy jarayonlar  bi­
lan  b o g iiq   boiadi.  Bular o‘qituvchini  qobiliyati  va  tayyorgarligidan, 
oiladagi  psixologik  muhitdan  va  tarbiyadan  kelib  chiqadi.  Demak, 
ko‘rinib  turibdiki,  krizisdan  keyin  yuzaga  kladigan  ijobiy  tomonlar 
bu  o ‘qituvchidan,  uning  qobiliyati  va bilimlaridan,  oiladagi  yuz be-
263


radigan  munosabatlar  natijasi  b o‘lgan  psixologik  muhitdan  va  bo- 
laga  beriladigan  tarbiyadan  kelib  chiqadi.  Har  bir  davm ing  krizisi 
o ‘zining  o ‘ziga xos tomonlari  bilan  ajralib turadi.
Insonda  o ‘zining  yashashi  va  o ‘zini  tasdiqlashi,  kattalardek 
bo‘lib  borayotganini  atrofdagilarga  ko‘rsatishga  intilishi,  o ‘zidagi 
o ‘zgarishlarga  bo‘lgan  munosabati,  kattalar  bilan  teng  munosabat 
qilishga  bo‘lgan  intilishi  va  shu  kabilar  bolada  o ‘zini  ko‘rsatishga 
bo‘lgan  psixik jarayonni  vujudga  keltirib  boradi  va  biz  ularni  krizis 
sifatida  bilamiz.  Shundan  kelib  chiqqan  holda  bolalardagi  ayrim 
krizisga xos b o‘lgan tomonlami  ko‘rsatib berishga  intilamiz.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish