Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

71

---

Лёлларда сўзакнинг кечиш хусусиятлари
С ўзак ум ум ий и н ф ек ц и он ж араён бўлиб, кўп ўчоқли м ахалли й жадал 
кечади. С ўнгги йилларда сўзак к л и н и к кўри н и ш и касал л и к эп идем и оло- 
гиясида асосий ўри н н и эгаллайди . Ҳ озирги вақтда аёлларда сўзак яш и ри н
ҳолда бош ланиб, субъектив б узилиш ларси з кечади, ш ун и н г учун узоқ вақт 
ан и қ л ан м ай қолади. Ю қиш йўллари асосан ж и н си й йўл билан, к а м р о қ ма- 
иш ий йўл. Я ш и ри н даври - 14-15 кунгача. Тарқалиш йўли (24-расм) лим ф а 
том ирлари орқал и , гонококк қонга туш и ш и м ум ки н , қ о н н и н г бактери ц и д
таъсири остида нобуд бўлиб, гонотоксин аж ратади. Гонотоксин таъсирида 
бош оғриғи, ан ем и я, бўғим лар ш и кастл ан и ш и ва бош қалар кузатилади.
Т екш ириш усуллари. А нам нез йи ғи ш вақтида к а с а л л и к н и н г қандай 
р и вож л ан ган л и ги сўралади, ж и н си й ҳаётга б оғли қлиги ан и қ л ан ад и . Ш и- 
коятлари - ген и тали й д аги аж ралм алар, ҳайз ц и кл и д ан сўнг қори н пастида 
оғр и қ , ҳарорат к ў тари ли ш и , а ц и к л и к қон кети ш и , бепуш тлик.
О бъектив текш и ри ш бем орни кўздан кечириш дан бош лан ад и , қорин 
девори п ай п аслан ади , вульвани кўздан кечириш , чов л и м ф а тугунлари 
катталаш и ш и . Уретра тек ш и ри лган д а гиперем и я, ш иш , и н ф и л ь тр ац и я, 
п ай п аслан ган да эса х ам и рси м он ли к ан и қ л ан ад и , суртма уретра массаж
қ и л и н ган д ан кей ин олинади.
Қ и н н и кўзгу билан кўрганда бачадон бўйни цервикал кан ал и д ан йи- 
рингли аж ралм алар келиш и кузатилади. Тўғри ичак т екш и р и л ган д а ш иш , 
гип ерем и я ва аж ралм ал ар кузатилади. Г онококкни ан и қлаш қ и й и н бўлга- 
н и учун п р о вок ац и я, яън и и н ф ек ц и я қўзғатиш усуллари қўллани лад и:
1) ки м ёви й , 2) ф изиологик, 3) алим ентар, 4) биологик (гон овакц и н а 
200-500 М М Т ёки пирогенал 200-250 М П Д м уш аклар орасига), 5) терм и к 
(диатерм ия). Б актери ологи к текш ируви учун п ровок ац и яд ан 24-48-72 со- 
атдан сўнг суртма олинад и, экм а 72 соатдан сўнг, 1-2 сутка оралиғида.
24