Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Миллий тарбия ҳар қандай жамият ва мамлакат ҳаётида ҳал қилувчи 
аҳамият касб этади. Ҳар бир оила, ота-она, энг аввало, бола тимсолида шахсни 
кўриши, унга тегишли барча ҳуқуқ ва эркинликларни таъминлаши борасида 
ўзининг масъул эканлигини доимо ҳис этиб туриши ниҳоятда муҳим.
Миллий тарбияда миллий ғояга, миллий ғурурни юксалтиришга хизмат 
қиладиган тимсоллар, рамзларнинг ҳар бири – катта бир ҳаётий дарслик, куч-
ли тарбия воситаси ҳисобланади. Бундан ташқари, буюк аждодлар таваллуд 
саналарини нишонлаш ҳам маънавий ва тарихий аҳамиятга эга. Бундай маро-
симларни ўтказиш орқали ёшлар янги қадриятлар асосида тарбияланадилар, 

---

275 
улар қалбига тарихни англаш ва қадрлаш, ўтмишга ҳурмат билан ёндашиш, 
уларни асраб-авайлаш, шу халққа мансублиги билан ғурурланиш туйғулари 
сингдирилади.
Биз миллий тарбиялаш жараёнида Абу Наср Фаробий, Абуали 
ибн Сино, Имом-ал-Бухорий, Абурайҳон Беруний, А. Жомий, А. Навоий, Али 
Ҳамадоний, Имоми Аъзам каби жаҳонга машҳур алломаларимизнинг таълим-
тарбия, ахлоқ-одоб, панд-насиҳатларга доир ўлмас фикр-мулоҳазаларидан са-
марали фойдаланишимиз керак.
Умуман олганда, ёшларнинг этник қиёфаси миллатнинг бугунги миллий 
тарбияси, менталитети, маданиятининг ўзаро диалектик муносабати воситаси-
да шаклланади. Маънавий жиҳатдан яхши тарбия олган шахс ўз ақли, ўз тафак-
кури, ўз меҳнати, ўз масъулияти билан онгли равишда, озод ва ҳур фикрли ин-
сон бўлиб яшайди. 
Ўзини ўзи бошқаришнинг миллий модели – маҳаллада 
халқимизнинг азалий удумлари, урф-одатлари ва анъаналарига таянган ҳолда 
улкан тарбиявий вазифалар бажарилади, кексаларнинг панд-насиҳати, 
катталарнинг шахсий ибрати билан жамоа ҳамжиҳатлиги мисолида одамлар 
онгига эзгулик ғоялари сингдириб борилади.
Миллий тарбия жараёнида қуйидаги йўналишларга эътибор берили-
ши муҳим аҳамият касб этади: 
1) миллий маданий тарбияни тарбия назарияси ва амалиётининг асоси, 
деб билиш ва амалга ошириш; 
2) ота-оналар, педагоглар, жамоатчилик ва ўқувчи-талабалар ўртасидаги 
дўстона муносабатларга эътибор бериш; 
3) қадрият ва миллий тарбия жараёнида демократик тамойилларга амал 
қилиш; 
4) маънавий, ғоявий-сиёсий, иқтисодий, ахлоқий, ҳуқуқий, эстетик ва 
экологик тарбияга алоҳида эътибор қаратиш; 
5) дарс ва дарсдан ташқари турли тарбиявий тадбирларни ташкил этиш-
да ўз-ўзини бошқаришга йўналтириш; 
6) ўз халқи, она-Ватан тушунчаси билан боғлиқ бўлган ҳар бир нарсани 
муқаддас деб билиш, жон дилидан севиш, қадрлаш ва фидойилик кўрсатиш; 
7) қадимий миллий меросимиз, қадриятларимизга асосланиш; 
8) миллий тарбияда ўқувчи-талабаларининг ўзига хос хусусиятларини 
инобатга олиш; 
9) ҳар бир педагог ўзига муносиб миллий-маҳаллий шогирдлар тайёр-
лаши, ўз тажриба-кўникмалари ва малакасини уларга ўргатиш ва ш.к. 
Бошқача айтганда, миллий тарбия жараёни ва натижасида миллий ўз-