Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

 
8.3. Таълимни ташкил этиш шакллари:
вужудга келиши ва турлари 
 
Таълимнинг ташкилий шакли – ўқитувчи ва ўқувчилар фаолиятининг 
муайян тартиб ва усуллар асосида баҳамжиҳат амалга ошириладиган ташқи 
кўриниши.
Таълимнинг умумий ташкилий шакллари қуйидаги кўринишларда на-
моён бўлади (8.5-расм): 
1) ўқувчилар сонига кўра – жамоавий, гуруҳли, якка тартибдаги таълим;
2) ўқиш ўрнига кўра – таълим муассасаси ва ундан ташқаридаги таълим;
3) ўқув машғулотлари давомийлигига кўра – 45 дақиқалик таълим, 90 
дақиқалик таълим ва ҳ.к. 
Жаҳон педагогика фани ва амалиётида таълимни ташкил этишнинг тур-
ли хил шакллари мавжуд. Жамият ривожининг ҳар бир янги босқичи таълимни 
ташкил этиш шаклларига ўз таъсирини ўтказади. 

---

211 
ўқувчилар сонига кўра:
жамоавий, гуруҳли ва якка тартибли шакллар 
Таълимни ташкил қилиш шакллари - 
муайян тартиб ва усуллар асосида 
ўқитувчи ва ўқувчилар 
фаолиятининг баҳамжиҳат амалга 
ошириладиган ташқи кўринишлари 
ўқув машғулотлари давомийлигига кўра: 
45 дақиқалик, 90 дақиқалик ва ҳ.к. 
ўқиш ўрнига кўра: 
таълим муассасаси ва ундан ташқари шакллар 
Индивидуал шаклдаги таълим, 
Маъруза-семинар шаклидаги 
таълим 
 
Синф-дарс шаклидаги 
таълим
 – 
таълимни ташкил 
қилишнинг асосий шакли 
Таълимнинг бошқа 
ташкилий шакллари: 
 
 экскурсиялар;
 ўқув-ишлаб чиқариш 
амалиётлари;
 семинарлар;
 факультатив 
машғулотлар; 
 маслаҳатлар;
 қўшимча 
машғулотлар; 
 уйдаги ўқув ишлари.