F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish

Mikrorganizmlarning tuproq muhitida yashash muddatlari 
                 
                                                                                           
Kasallik tarqatuvchi mikroorganizm 
larning turlari 
Yashash muddatlari 
Qorin tifi 
Ichburug‘ 
Vabo 
Sil kasalligini qo‘zg‘atuvchisi 
O‘lat 
Tulyaremiya 
Spora hosil qiluvchi mikroblar 
2-haftadan  12 oygacha 
1,5 haftadan 9 oygacha 
1 haftadan 4 oygacha 
13 haftadan 7 oygacha 
3 kun 
1,5 hafta 
15 yilgacha      

---

181 
 
Tuproq  tarkibida bo‘ladigan patogen mikroblar suv bilan yuvilib 
suv  havzalarini ifloslaydi, ifloslangan tuproqli sharoitda yetishtirilgan 
sabzavot  va mevalarni ifloslaydi va natijada odam organizmiga tushib 
turli kasalliklarni keltirib chiqaradi. Tuproq muhiti orqali kasalliklarning 
tarqalishida insonlarning u bilan bevosita aloqasi yoki turli xildagi ha-
shoratlarning tutgan o‘rni ham kattadir. Bundan tashqari, tuproq muhiti 
turli xildagi gelmintlar va ularning tuxumlari bilan ifloslanishi mumkin, 
shu bilan bir qatorda ayrim turdagi gelmintlar o‘zlarining yashash va 
rivojlanish bosqichlarini tuproq muhitida o‘tkazadilar. Gelmint tuxum-
lari tuproq tarkibida juda uzoq muddatlargacha saqlanishi  va o‘rtacha 
14 oygacha o‘zlarining invazion xususiyatlarini saqlashlari mumkin. 
Bunday sharoitda shu tuproqda yetishtirilgan sabzavot  va mevalar 
yuvilmay iste’mol qilinganda, yoki shunday ifloslangan tuproqli joylar-
da bolalarning o‘ynashi orqali ular odam organizmiga o‘tadi va gelmin-
toz kasalliklarini ko‘payishiga sababchi bo‘ladi. 
         Shunday qilib, ifloslangan tuproq muhiti mikroblar va invaziya-
larning uzatilishida muhim omil bo‘lib qoladi. Tuproqning kimyoviy 
moddalar bilan ifloslanishi geokimyoviy endemiyalarning kelib chiqi-
shini belgilab berishi ham mumkin. Shuning uchun aholi yashash 
joylarini turli xildagi chiqindilar va iflosliklardan muntazam tozalab 
turilishiga ehtiyoj tug‘iladi va tuproq muhitining ifloslanishini oldini 
olishga doir tadbirlarning ishlab chiqilishini talab etadi. 
     5.1-chizma 
 
Tuproq