F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish



Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet228/270
Sana28.09.2021
Hajmi3,61 Mb.
#188450
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   270
Bog'liq
MUTAXASSISLIKKA KIRISH

Tashkiliy  uslubiy  ishlar.  Tashkiliy  uslubiy  ishlar  SEOA  mehnat 
gigiyenasi  shifokorining  ish  faoliyatini  asosiy  qismlaridan  biri  bo‘lib 
hisoblanadi.  Ushbu  faoliyat  o‘z  tarkibiga  rejalashtirish  (yillik,  yarim 
yillik, chorak) va o‘z faolioyatini tahlil qilish, SEOA laboratoriyasini ish 
faoliyatini  boshqarish  va  nazorat  qilish,  ishlab  chiqarish  obyektlari 
tarmoq  laboratoriyalari,  tarmoq  SEOA  bilan  bo‘lgan  aloqani  olib  bori-
shni  o‘z  ichiga  oladi.  Bundan  tashqari  ishlab  chiqarish  korxonalaridagi 
nazorat  faoliyati  bilan  shug‘ullanayotgan  barcha  xodimlarni  malakasini 
oshirish  ishlarini  olib  borish,  ularga  yangi  davlat  sanitariya  nazorati 
bo‘yicha qonunchilik hujjatlari, meteorologiya va standartlash idoralari-
ni  yangi  uslubiy  hujjatlari  bilan  tanishish,  ilmiy-ishlab  chiqarish 
seminarlari tashkil qilish, nazorat ostidagi hudud bo‘yicha yangi hisobot 
hujjatlari va boshqa zarur materiallar bilan tanishtirib borish ishlari olib 
boradi. 
TUI olib borishda mehnat gigiyenasi vrachining asosiy ish faoliyati 
quyidagilardan iborat: 


281 
 
-  optimal ish sharoitlarini yaratish; 
-  umumiy va kasb bilan bog‘liq kasallanishni kamaytirish; 
-  ish bajarish qobiliyatini oshirishdir. 
Mehnat gigiyenasi shifokori o‘z faoliyati davomida quyidagi usul-
lardan foydalanadi: 
1. Sanitar gigiyenik nazorat osti obyektlarini kuzatish, ish faoliyatini 
xronometrajini  o‘tkazish, xavfli va zararli omillarni darajasini aniqlash 
bo‘yicha laborator tadqiqot ishlari olib borish; 
2. Fiziologik usul – organizmni  turli organ va tizimlarini funksional 
holatiga ish bajarish davomida o‘zgarishini kuzatish, ish  qobiliyatini 
aniqlash, ishni og‘irligi va keskinligiga baho berish; 
3. Tajriba usuli –  kimyoviy toksik moddalarni darajasini laborato-
riya hayvonlari ustida tajriba o‘tkazib aniqlash, ruxsat etiladigan me’-
yorlarni darajasini belgilash (rem, red) va boshqa gigiyenik normativ-
larni belgilash; 
4. Statistik  usul –  nazorat osti obyektlarida olib borilgan nazorat 
ishlarini umumlashtirish va tahlil qilish, umumiy va kasb kasalliklari 
bo‘yicha ma’lumotlar yig‘ish va uni tahlil qilish va boshqalar. 
OSN ni o‘tkazishdan maqsad yangi texnika, texnologiya jarayonlar, 
kimyoviy moddalarni ishlab chiqarishga tatbiq  etishda yangi ishlab 
chiqarish  obyektlarini loyihalash, qurish va ishlatishga qabul qilishda 
amaldagi sanitariya–gigiyena qoidalariga rioya qilinganligini tekshi-
rishdan iboratdir. 
 Ishlab chiqarish obyektlarida mehnat gigiyenasi vrachi tomonidan 
o‘tkaziladigan  ogohlantiruvchi sanitariya nazorati ikki yo‘nalishda olib 
boriladi: 
- ishlab chiqarish obyektlarini loyihalashtirish va qurilishi, hamda 
ta’mirlanishi; 
- yangi texnik jarayonlar, texnik asbob –  uskunalar, kimyoviy 
moddalarni tatbiq etilishi. 
Joriy sanitariya nazoratida quyidagilar nazorat qilinadi: 
- korxonalarning joylanishi va inshoot bilan ta’minlanganligi shu 
bilan birga uning hududi sanitariya me’yorlari, qoidalari va gigiyenik 
me’yorlarga mos kelishi; 
- umumiy kasallanishni kamaytirish va professional kasallanishning 
oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlarning bajarilishini va samara-
dorligini nazorat qilish; 


282 
 
- ishlab chiqarishda zararli va xavfli omillarni yo‘qotishga qaratilgan 
chora-tadbirlarni tatbiq qilishni nazorat qilish; 
- ishning og‘irligi va keskinligini kamaytirishga qaratilgan chora-
tadbirlarni tatbiq qilish; 
- pestitsidlar  va mineral o‘g‘itlarni saqlash sharoitlarida, tashishda 
va ishlatishda sanitariya qoida va me’yorga rioya qilish. 
Ta’sir tabiatiga ko‘ra “Mehnat kodeksi”ning 114 moddasi bo‘yicha 
zararli va xavfli ishlab chiqarish omillari 4 sinfga bo‘linadi: 
fizikaviy  –  shovqin, tebranish, infra-ultratovushlar, havo harorati, 
namligi, havo harakati, ionlashtiruvchi va ionlashmaydigan nurlar, ish 
joylarida yoritganlik, ventilyatsiya va boshqalar; 
kimyoviy  –  zaharli, qichishtiruvchi, sensebillashtiruvchi, kansero-
gen, mutagen ta’sirga ega moddalarga gigiyenik baho berish; 
biologik omillar –  patogen mikroblar, ulardan hosil bo‘luvchi 
moddalar, o‘simlik va hayvon qismlarini ta’siri; 
ruhiy-fiziologik  –  ta’sir etish bo‘yicha fizik, asab-ruhiy zo‘riqish, 
ishning monotonligi ta’siri. 
Ishlab chiqarish korxonalarida JSN ni olib borishda sanitar shifokor-
lar tomonidan quyidagi 2 asosiy vazifa amalga oshiriladi: 
-nazorat ostidagi korxonalarda mehnat sharoitlarini yaxshilash, kasb 
kasalliklarini oldini olish va ish qobiliyatini oshirishga qaratilgan chora-
tadbirlarni amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini 
o‘tkazish; 
-nazorat ostidagi obyektlarni sanitariya holatini tahlil qilish, 
amaldagi sanitariya qoida va qonunlarga asoslanib sog‘lomlashtirish 
chora-tadbirlarini tuzish va ularning bajarilishini nazorat qilish.  
3 xil ko‘rinishdagi sanitariya tekshiruvi farq qilinadi: 
- rejali (mukammal) sanitariya tekshiruvi; 
- mavzuviy sanitariya tekshiruvi; 
- nazorat sanitariya tekshiruvi; 
JSN bu har tomonlama chuqur ish sharoitini ishni qanday tashkil 
etilganligini, ish bajarishni mazmuni, o‘rganilib ishlab chiqarish obyekt-
laridagi ishchilar ish qobiliyatini, ularni salomatliklarini saqlashga qara-
tilgan faoliyat turi hisoblanadi.  Bu vazifalarni bilish  va uni amalga 
oshirish uchun JSN davomida laborator tadqiqot ishlari, umumiy va kasb 
kasalliklarini tahlil qilish ishlari, alohida korxona, alohida sex, alohida 
kichik sexlari va boshqa ishlab chiqarish bilan bog‘liq obyektlarni 
sanitariya nazorati o‘tkaziladi. 


283 
 
8.7.1-rasm. 

Download 3,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   270




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish