Ёзувчи ўзи беқиёс ишон ган, ягона ҳақиқат деб бил

Бебаҳо бойлик
( “Д унёнинг иш лари”ни ўҳиб)
Ўткир Ҳошимовнинг "Дунёнинг иш лари” қиссасининг 
“Илтижо” деган бобида шундай сатрлар бор: “Мен уни 
дунёдаги ҳамма оналар ўқиш ини хоҳлайман”. Ушбу асар­
ни илк бор 1982 йили чоп этилган нашрини дастлаб ўзим 
ўқиб чиқдим. Сўнгра адибнинг “Ҳамма оналар ўқишини
Ў т к и р Ҳ о ш и м о в . "Ярим аср дафтари"

---

хоҳлайман” иборалари таъсир ўтида ўз онам Мушаррафхон 
ҳожи онага ўқиб бердим. Ҳаммаси ана шундан сўнг бош- 
ланди. Тўғрисини айтсам, онам шу китобга асло тўймас 
эдилар. Айниқса, асарнинг “Гилам пайпоқ”, “Қаноат”, “Ол­
тин балдоқ”, “Сурат”, “Бозор”, “Алла” ва “Илтижо” боблари- 
ни қайта ва яна қайта менга ўқитар эдилар. У киши эши- 
тиб чарчамас, мен ўқиб чарчамас ва зерикмас эдим. Баъзан 
битта бобни кунига икки-уч мартадан ўқиб берган пайтлар 
ҳам бўлган. Одатда, кексалари бор хонадон файзли-барака- 
ли, келди-кетди кўп бўлади. Онам ўтирган эски шаҳардаги 
ҳовлимиз ҳам ана шундай файзли, келди-кетди кўп, сер- 
файз хонадонлардан бири эди. Онамнинг зиёратларига ҳар 
куни камида 4-5 киши келишар, узоқ суҳбатлашиб ўтиришар 
эди. Суҳбатлар кўпинча “Дунёнинг иш лари” китобига бориб 
тақалар, шунда онам мен ўқиб берган бобларни меҳмонларга 
айтиб берар, гоҳида меҳмонларнинг ўзига ўша бобларни 
ўҳитар ёки оилада қайси биримиз уйда бўлсак, эринмасдан 
қайта-қайта ўқиб берар эдик.
Энг қизиғи, асарни ўқиб бўлгач, онам хдр гал битта гапни 
қайтаради: “Пошша она хўп билиб ўғилларига “Ўткир” деб 
исм қўйган эканлар, ҳақиқий Ўткир шундай китоблар ёза- 
ди. Шундай ўғилни туғиб, ўтиб кетган Пошша ойини Оллоҳ 
рахдоат қилсин”. Қолаверса, китоб ўқиб берган камина хдм 
дуодан бенасиб қолмас эдим.
Ана шундай бетакрор кунлар ҳам ўтиб кетди. Лекин мен 
бир нарсадан доим фахрланиб юраман. У ҳам бўлса, Ўткир 
Ҳошимовдек улуғ адиб билан шахсан таниш лигим, у киши- 
нинг бебаҳо ўгит ва маслаҳатларидан баҳраманд бўлганим 
ва ана шу “илиб” олганларимни оз бўлса-да, ўз мехдатим би­
лан элга тортиқ этаётганлигим мен учун катта бахтдир.
Дунёда олтиндан бўлган бойлигинг тугаши мумкин, 
дунёда гавҳардан бўлган бойлигинг тугаши мумкин, лекин 
ота-онанинг фарзанд хдққига, устознинг шогирди ҳаққига 
қилган дуоси асло туганмас, мен ана шундай дуо олган бой- 
лик эгаси бўлганим билан фахрланаман.
Кутбиддин Низомов,