Европейский Централный Банк (ецб)

МДҲ давлатларининг энг йирик трансмиллий банклари 
(хорижий активлари ва ҳудудийга киритган
капитали миқдори бўйича)
27
Банк 
Давлатлар 
Бўлимлари 
сони 
Ҳудуддаги 
жами активи 
(млн.долл.) 
Ҳудуддаги 
жами 
капитали 
(млн.долл.) 
БТА 
Қозоғистон 
10 
1601,2 
198,4 
Альфабанк 
Россия 
2 
1425,6 
138,8 
ВТБ 
Россия 
4 
1263,7 
163,4 
КазКоммерц 
Қозоғистон 
2 
1111,8 
116,8 
Приватбанк 
Украина 
2 
279,7 
16,8 
Газпромбанк 
Россия 
2 
242,2 
21,8 
Сбербанк 
Россия 
2 
238,8 
23,7 
Москва Банки 
Россия 
1 
234,8 
44,5 
Петрокоммерц 
Россия 
2 
227,0 
27,8 
МБА 
Озорбайжон 
2 
143,6 
12,9 
Келтирилган маълумотлардан қўриниб турибдики, Қозоғистоннинг БТА 
банки хориждаги активларининг миқдори бўйича лидер ҳисобланади. 
Бугунги кунда унинг гуруҳига ўнта – Россияда, Украинада, Белоруссияда, 
Қирғизистонда, Арманистонда, Грузияда стратегик ҳамкорлари бўлган 
тижорат банклари киради. Қозоғистон банки МДҲ давлатларида биринчи 
кредит ташкилоти бўлиб, Ҳамдўстликни барча давлатларида ўзининг 
ҳудудийал бўлимлари тармоғини очиш каби важоҳатли вазифани қўйган. 
Ушбу стратегиянинг тамойили “Бутун МДҲда, битта банк, битта ҳисоб” 
ҳисобланади. Банкни 2015 йил режасида Россия бозорида ўз улушини 2 % ва 
Ҳамдўстликнинг бошқа давлатларида 5 % гача кўпайтириш мўлжалланган. 
МДҲнинг учта давлатида ВТБ кенг бўлимлар тармоғи бўлиб, униг сони 
тўртта ўзига қарашли ташкилотдан иборат. Аммо бу унга Россиянинг 
“Альфабанкини” қўвиб ўтиш имконини бермади, уни Украина ва 
Қозоғистонда иккита бўлими бўлиб, у ўзининг рейтингини укринадаги шўъба 
банкининг капиталини кўпайтириш ҳисобидан оширди. Фақат 2008 йилни 
тўрт ойида Алфаьбанк Украинада икки марта устав капиталини 
кўпайтиришга қарор қабул қилиб уни 2249,71 млн. гривенга етказган. 
Рейтинги келтирилган банклар одатга биноан, миллий банк тизимида энг 
27
Банкларни ва Интерфакс маълумотлари бўйича ҳисобланган.

---

166 
етакчилари, яъни лидерлари ҳисобланади. Мисол қилиб келтирилган ўнта 
банкларга МДҲ давлатлари банкларига киритилган инвестициянинг 75 фоизи 
ва биринчи бештасига – 63 фоизи тўғри келади. 
МДҲ давлатларидаги банкларнинг кўпчилиги давлатларга киритилаётган 
инвестицияларга хизмат кўрсатиш билан шуғулланса, кейинги пайтда 
ҳамкорликда (ЕРТБ) қишлоқ хўжалигини кичик кредитлаш, кичик ва ўрта 
корхоналарни кредит йўли билан қўллаб қувватлаш билан ҳам 
шуғулланмоқда. 
Шунинг 
билан 
бир 
қаторда 
Россиядаги 
МДҲ 
давлатларининг катта бўлмаган банк бўлимлари пул ўтказишлари бозорида 
сезирарли ўринни эгаллаб, Ҳамдўстликдан келган муҳожирларни ўз атрофига 
тўпламоқда. Россия Банкининг маълумотига қараганда 2007 йил якунига 
асосан Россия Федерациясидан МДҲ давлатларига ҳар йили 9,7 млн.доллар 
жисмоний шахслардан нақд пулсиз пул ўтказишлари амалга оширилади. Пул 
ўтказишларни асосий реципиенти бўлиб пул ўтказувчи тизимлар ва Россия 
почтаси ҳисобланади, улар орқали ҳар йили Ўзбекитонга 1666 млн.доллар., 
Тожикистонга 1632 млн.доллар, Украинага 1377 млн.доллар ва 
Арманистонга 943 млн. доллар ўтказилар экан. 

---

167