Etnologiya uzb

(1983-yilgi malumot) 
HOZIRDA 300-
500 ta XALQ 
VA ELATLAR 
MAVJUD 

---

106 
4 – ilova (4.3) 
2-Slayd: AFRIKA XUDUDLARI VA UNING JOYLAShIShI 
HAQIDA MALUMOT
. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
AFRIKA 
 (QORA QITA) 
 
ShMOLIY AFRIKA 
 
MISR, SUDAN, katta 
MAG`RIB, (TUNIS, JAZOIR, 
MAROKASh, LIVIYa, 
MAVRITANIYa, G`ARBIY 
SAXARA) 
 
G`ARBIY VA 
MARKAZIY
 
JANUBIY
AFRIKA 
NIGERIYa, ZOIR, SINEGAL, 
MALI, MAVRITANIYa, 
VENIN, NIGER, YuQORI 
VOLTA, FIL SUYaGI sohili, 
TOGO, ChAD, GOBON, 
KONGO, KAMERUN, SERRA-
LEONE, ANGOLA 
MOZAMBIK, ZIMBABE, JAR, 
NAMBIYa, VOTSVANA, 
SVAZILEND, LESOTO, 
MADAGASKAR, KOMOR, 
REIUNON, MAVRIKIY, 
SEYShEL 
 
ShARQIY 
AFRIKA 
EFIOFIYaDAN tashqari, 
SOMALI, LIBITI, KENIYa, 
UGANDA, TANZANIYa, 
RUANDA, BURUNDI, 
ZAMBIYa, MALAVI 

---

107 
4-ilova (4.4) 
3-slaid
.
5-Ilova
2-o’quv topshiriq. Plug (omoch) deshqonchiligi
 haqida aytib bering? 
 
 
AFRIKANING ILK QABILALARI 
 
Bushmenlar 
 
Gottentotlar 
 
Pigmeylar 
fulbe, tuareg,
danakil,
bakkara, 
masai, 
nuer 
Javobi: 
Ananaviy Shimoliy-Sharqiy Afrikada keng 
tarqalgan. Sudan, Efiopiyada misrcha omoch keng tarqalgan 
bılsada, xabashlar ızlarining omochlari-marishani yaratganlar. 
 
Afrika 
х
alqlarining 
moddiy 
madaniyatlari. 
Shunarmandchilik. Temir ishlab chiqarish asosan Sharqiy 
Afrika shozirgi Zambiyada bılgan. Jezdan quymalar qilish 
markazlari 
Đ
fo va Beninda (Nigeriya) edi. 
Đ
nglizlar 1897 yil 
Beninni bosib olganda 200 ta jez bareleflarni olib ketganlar va 
ular Britaniya muzeyida saqlanmoqda.
Tıqimachilik 
- 
asosan deshqonchilik xıjaligidagi asholida rivojlangan bılib 
G`arbiy Sudan savannasida paxta qadimdan asosiy ashyo 
bılgan. Eng moshir tıqimachilar - xausalar oq xoshiyali qizil, 
kık xoshiyali, qora, shavorang qora bilan matolarini faqat ız 
shududiga emas butun Shimoliy Afrikaga etkazib bergan. 
Tıqimachilik markazi - Kano shahri edi.
 
 

---

108 
5-Ilova (5.2) 
3-
 
o’quv topshiriq. Deshqonchilik xıjaligi
 haqida aytib bering? 
 
 
 
 
 
 
6-Ilova 
 
 
 
 
 
Usul: mini-ma’ruza, talabalarning shaxsiy ishi 
Maqsad: talabalarda amerika xalqining etnogenezi va etnik tarixi
haqida, tarqanma 
materiallar bilan ishlash.. 
Stsenariy: ma’ruza maboynida talabalarga Afrikaa xalqining etnogenezi va etnik tarixi, 
ma`naviy va moddiy madaniyati, milliy urf-odatlari va dasturlari, tarix o`zligimizni 
anglashning asosi ekanligini tushindirish. Bundan keyin talabalarga etarli ma`lumot 
berilgandan so`ng quydagi topshiriq beriladi.
Topshiriq: Afrika xalqining etnogenezi va etnik tarixi bilan internet malumotlari bilan 
tanishish.
Topshiriq muddati: kelgusi ma’ruza vaqtida
Baholash: ball
REJA: 
1. Afrika mintaqasi axolisi etnogenezi va etnik tarixi. Mintaqa xalqlarini shakllanish 
jarayoni.
2. Antik davrda Afrika va Osiyoning etnografik xaritasi. Wrta asrlarda va yangi xamda 
eng yangi davrda etnik jarayonlar.
3. Maxalliy axolining milliy-etnik moddiy va ma`naviy madaniyati
4. Afro-osiyo axolisining demografik axvoli. Antropologik va tiliga oid tasnifi. 
5. Xwjaligi va moddiy madaniyati. Chorvachilik va dexkonchilik. Baliqchilik va 
bogdorchilik.
6. An`anaviy turar-joylar va milliy taomlardagi wziga xoslik. Jamoaviy va oilaviy 
turmush-tarzi va bayramlari.
 
Mustaqil o’rganish uchun mavzular: 
Afrika xalqlarining etnologiasi 
Javobi: 
Afrikaning 
asosiy 
asholisi 
deshqonchilik 
bilan 
shug`ullanadi. Afrika kıpgina qishloq xıjalik ekinlari vatani 
bılsada Osiyodan banan, taro, anor, shakarqamish, piyoz ıtgan. 
XVII asrda portugaliyaliklar manioka, batat, ananas, makkani, 
XVII asrdan araxis, avokado, qovun daraxti, keyinchalik 
kakao, tamaki, tomat, Shindistondan mango keltirilgan. 
 
Motiga deshqonchiligi. Xausalarda, savannaning qurg`oqchil