Etika va estetika

 
Stol atrofidagi bizness etiket 

---

79 

Stol atrofidagi biznes etiketi taklif qilishdan boshlanadi. Dastlab, tushlik 
qayerda va qay tarzda o‘tishini tushunib yetishingiz lozim. Bilamizki, 
tushlikka taklif qilinganda yozma tarzda vaqti va joyi ko‘rsatilgan dress-kod 
beriladi. Va bunga yozma tarzda javob yo‘llash kerak, “Rahmat, aytgan 
joyingizda bo‘laman”. Agar siz klientni yoki hamkasbingizni tushlikka taklif 
qilgan bo‘lsangiz, restoranda bo‘lsa ham o‘zingizni mehmonni huddikim 
uyda qabul qilayotgandek tutishingiz lozim. Chunki chaqirgan mehmoningiz 
o‘zini qulay his qilishi kerak.

Stol atrofida biznes munosabatlar haqida gaplashmoqchi bo‘lsangiz 
suhbatdoshingizni izzat nafsoniyatiga tegmaslikka harakat qiling. 

Tushlik vaqtida 2 holatda ovqatni buyurtma berishingiz mumkin. 
Birinchidan, buyurtirilgan ovqatlarni istemol qilish, yoki menyuga qarab har 
bir inson buyurtmasiga qarab. 

Agar tushlik vaqtida buyurtirilgan ovqat sog‘lig‘ingizga to‘g‘ri kelmasa yoki 
yoqmasa, hammaga eshittirib, “Meni yazvam bor, men buni yemayman!” 
deb aytish emas, astagina ofitsantni chaqirib aytish joiz. Butun stol 
atrofidagi odamlarga achchiq qilib yoki dasturxon oldida kasalligingizni 
fosh qilish odobsizlik sanaladi. 

Agar tashrif byuradigan mehmon chet eldan kelishi kerak bo‘lsa, taklif 
qiluvchi tushlik joyini shunga qarab belgilashi kerak. 

Tashrif buyuruvchi nimaga taklif qilinganini so‘ramasdan oldin taklif 
qiluvchi o’z taklifini boisi nimaligini gapirmasligi lozim. 
Qabul 
Kimdir yoki nimadir munosabati bilan nishonlanadigan yig‘ilish qabul deb 
ataladi. Qabul – odamlar, davlat va jamoat tashkilotlari o‘rtasidagi muloqot 
shaklidir. Uning sabablari va sababchilari darajasiga qarab, 
qabul rasmiy
va 
norasmiy qabul
larga ajratiladi. 
Chet el vakillari uchun yoki ular ishtirokida tashkil qilinadigan qabulla,r 
odatda, 
diplomatik qabul
deb ataladi. Bu qabullarning turli usullari mavjud. 
“Shampan bokali”
qabuli milliy bayram yuzasidan, delegatsiya sharafiga, 
elchining ketishi va h.k da uyushtiriladi. Qabulda mehmonlarga shampan vinosi, 
qovurilgan yong‘oqlar, shokolad, ba’zida esa mayda pishiriqlar tarqatiladi. 
“Vino bokali”
qabulida mehmonlarga vino, turli kanape, tartaletkalar, 
mevalar tortiladi. 
“Jurfiks” 
so’zi fransuzchadan olingan bo’lib, aniq vaqt deb tarjima 
qilinadigan qabulda ma’lum bir paytda va kunda, qish yoki kuz fasli davomida 
o‘tkaziladi. 
“Jurfiks”
tipiga qarab, odatda, simpozium, konferensiyalar o‘rtasidagi 
tanaffusda xizmat ko‘rsatiladi. Mehmonlarga gazaklar, sharbat, suv va issiq 
ichimliklar tarqatiladi. 
“Barbekyu”
nomli qabul esa yoz paytlarida, ochiq havoda (odatda 
yakshanba kunlari) o‘tkaziladi. Mehmonlarga aylanma sixda qovurilgan go‘sht, 
vino va salqin ichimliklar tortiladi. Bu qabul odatda 12-13 soatlarda o‘tkaziladi.

---

80 
Ko‘p hollarda diplomatik qabullar nonushta, tushlik yoki choyga, ba’zida 
esa kechki ovqatga ham taklif qilish orqali amalga oshiriladi. Nonushta uchun 12 
dan 13 gacha, undan 45-60 daqiqasini mehmonlar stol atrofida o‘tkazadilar. 
Tushlik 19 dan 21 gacha davom etib, mehmonlar bir soatcha stol atrofida 
o‘tiradilar. Choyga 15-16 larga taklif qilinadi, ular ham bir soatcha stol atrofida 
o‘tiradilar. Kechki ovqat, odatda, 21 dan keyin uyushtiriladi. 
Bu qabullarning har biri ikki qismdan iboratdir. Birinchisi – uchrashuv, 
ko‘rishuv hamda mehmonlarning yig‘ilishi, shaxsiy va umumiy suhbatlar, 
kelganlarni banket stolidagi o‘z joylari bilan oldindan tanishtirish, aperitiv. 
Ikkinchisi – banket (ko‘p hollarda to‘liq xizmat bilan).